POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciñski • Poniedzia³ek [14.12.2009, 09:56:59] • ¦winouj¶cie

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

W pochodzie majowym 1960 r., popularny wówczas samochód polskiej produkcji „Star – 20”. (fot. Archiwum autora )

Dla przyby³ych do ¦winouj¶cia w 1945 r. Polaków przygoda z motoryzacj± zaczyna³a siê dok³adnie od zera. Pamiêtaæ trzeba, ¿e na terenie tym ju¿ od maja „gospodarowa³a” Armia Czerwona, a jej oficjalny przedstawiciel, rosyjski Komendant Wojenny w jednym z pierwszych rozkazów poleci³ przekazaæ do komendantury wszelkich pojazdów mechanicznych, czê¶ci zapasowych i paliw.

Trudno przypuszczaæ, ¿e Niemcy tego polecenia nie wykonali.

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

Rozkaz komendantury wojskowej w ¦winouj¶ciu, nakazuj±cy oddanie wszelkich pojazdów mechanicznych i paliw ( punkty 4 i 5) (fot. Archiwum autora )

Polska ekipa Pe³nomocnika Rz±du przyby³a w pocz±tkach pa¼dziernika 1945 r. Powo³any wówczas polski Urz±d Samochodowy, nie mia³ pocz±tkowo zbyt wiele do roboty. Z pierwszej informacji przes³anej przez Pe³nomocnika Rz±du do ówczesnej jednostki nadrzêdnej w Koszalinie, wynika³o ¿e ów jednoosobowy Urz±d Samochodowy pocz±tkowo rejestrowa³ konie a nastêpnie zabezpieczy³ 3 samochody poniemieckie i jedn± pó³ciê¿arówkê. I tak to na pocz±tek wygl±da³o. Jak ju¿ by³y owe zabezpieczone samochody, to nie by³y one z ca³± pewno¶ci± technicznie sprawne a i z paliwem, którym dysponowali tylko Rosjanie te¿ by³y k³opoty. Na szczê¶cie istnia³a waluta, za któr± mo¿na by³o otrzymaæ wszystko, mianowicie spirytus. I to w³a¶ciwie dziêki niemu porusza³y siê polskie nieliczne pojazdy. Na ulicach niezbyt zaludnionego wówczas miasta spotyka³o siê i to do¶æ rzadko, jedynie wojskowe samochody rosyjskie, najczê¶ciej ciê¿arówki. Pierwsze rz±dowe limuzyny w liczbie dos³ownie kilku, zago¶ci³y na ulicach ¦winouj¶cia dopiero w kwietniu 1946 r. podczas wizyty najwy¿szych wówczas dostojników polskich: prezydenta Boles³awa Bieruta, premiera Edwarda Osóbki – Morawskiego, Naczelnego Dowódcy WP Micha³a Roli - ¯ymierskiego, wojewody L. Borkowicza. Warszawscy dygnitarze przyjechali ze Szczecina kilkoma „chevroletami”, nazywanymi ironicznie „demokratkami”. Przez kilka nastêpnych lat oczywi¶cie samochodów przybywa³o, ale g³ównie ciê¿arowych i ci±gników nale¿±cych do pañstwowych lub spó³dzielczych zak³adów. By³y to w wiêkszo¶ci przypadków pochodz±ce z demobilu wojskowego samochody produkcji niemieckiej, rosyjskiej lub amerykañskiej.

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

Karta rejestracyjna roweru, wydana przez Zarz±d Miejski w ¦winouj¶ciu, 1950 r.(fot. Archiwum autora )

Samochody osobowe by³y w zasadzie tylko w dyspozycji urzêdów, prywatnych w zasadzie nie odnotowano. Bardziej natomiast rozwija³a siê motoryzacja jedno¶ladowa, a mianowicie motocyklowa. Dominowa³y rowery których w mie¶cie by³o w opisywanym roku ju¿ kilkadziesi±t. Posiadacze obydwu rodzaju pojazdów jedno¶ladowych zobowi±zani byli do rejestrowania ich w Referacie Wojskowym Urzêdu Miasta. U¿ytkownikom wydawano specjalne karty rejestracyjne.

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

Pe³nomocnictwo dla pana Arkadiusza Majewskiego, do przejêcia poniemieckiego zak³adu wulkanizacyjnego przy u. Ho³du Pruskiego.(fot. Archiwum autora )

Nawet te zacz±tki motoryzacji wymaga³y us³ug. Na prze³omie 1945/46 r. powsta³ pierwszy warsztat samochodowy na Wybrze¿u W³adys³awa IV, którego dysponentem by³ Urz±d Samochodowy podleg³y Starostwu. W roku 1946 powsta³ ju¿ pierwszy prywatny warsztat samochodowy i pierwszy warsztat wulkanizacyjny. Jedyny wulkanizator znajdowa³ siê wówczas on przy ulicy Ho³du Pruskiego a jego za³o¿ycielem i w³a¶cicielem by³ pan Arkadiusz Majewski. Ów znakomity rzemie¶lnik posiada³ niebywa³± wrêcz smyka³kê do reanimowania ogumienia ¶winoujskich pojazdów, nawet w ówczesnych warunkach absolutnych braków zaopatrzeniowych. A najciekawsze to jest to, ¿e firma ta pod nazw± Vulking istnieje do dzisiaj, a wiêc 56 lat i jest z pewno¶ci± nie tylko najstarsz±, ale i najlepsz± firm± wulkanizacyjn± w mie¶cie.

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

Wyjazd na akcjê siewn± amerykañskim „ dodge” z demobilu, 1 maja 1947 r.(fot. Archiwum autora )

W nastêpnym, 1947 roku zosta³a w ¦winouj¶ciu zarejestrowana tak¿e pierwsza osobowa taksówka, bodaj¿e marki „wanderer” lub „opel” z lat 30-ych. Poniewa¿ by³ to wyj±tkowo trudny okres dla t.zw. „prywaciarzy”, uznawanych za kapitalistów i niemal wrogów klasowych, ¿ywot tego przedsiêwziêcia by³ bardzo krótki. W roku nastêpnym taksówki ju¿ nie by³o. Na zarejestrowanie kolejnej trzeba by³o parê lat czekaæ.
W pocz±tkach lat 50-ych, tak d³ugo, jak ¦winouj¶cie z racji przygranicznego po³o¿enia, by³o praktycznie miastem zamkniêtym, rozwój motoryzacji postêpowa³ bardzo, ale to bardzo powoli. Samochodami osobowymi, potocznie nazywanymi „taksówkami” dysponowa³y tylko urzêdy. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej dysponowa³o produkowan± na licencji radzieckiej „warszaw± M – 20” faktycznie „pobied±”, podobnym wehiku³em dysponowa³ miejscowy komitet PZPR. Milicja pos³ugiwa³a siê terenowym „gazikiem”, a Urz±d Bezpieczeñstwa niepozornym, ale budz±cym strach szybkim, czarnym „citroenem”. Je¶li do tego dodamy samochody wojskowe, stacjonuj±cych tu rosyjskich jednostek i polskiego garnizonu, ciê¿arówki i ci±gniki najczê¶ciej „Ursusy” lub „Zetory” firm budowlanych, uzupe³ni to motoryzacyjny krajobraz miasta.

¦winoujska motoryzacja ( 2 )

Na polskie drogi wjecha³a przed ponad 50 laty „warszawa M-20”. Takim to porz±dnym pojazdem a nie jak±¶ Skod± poruszali siê ówcze¶ni miejscy dygnitarze.(fot. Archiwum autora )

Wraz z postêpami budowy przysz³ego kombinatu rybackiego „Odra”, w mie¶cie pojawili siê lepiej zarabiaj±cy pracownicy, a wraz z tym coraz liczniejsze motocykle. By³y to polskie WSK czy SHL – ki, czeskie Jawy. Pojawi³y siê te¿, chocia¿ nieliczne nowe, prywatne samochody produkcji czeskiej, lub NRD-owskiej, zakupione na talony. Owe talony to niemal zapomniany ju¿ sk³adnik socjalistycznej rzeczywisto¶ci. Umo¿liwia³y one zakupy nieosi±galnych wówczas na rynku dóbr, takich jak samochody, motocykle, ale tak¿e rowery, radioodbiorniki czy odkurzacze. Obdarzani nimi byli najbardziej zas³u¿eni dla ówczesnej w³adzy pracownicy i dzia³acze polityczni.
Bez w±tpienia punktem zwrotnym w rozwoju ¶winoujskiej motoryzacji by³ prze³om lat 50-ych i 60-ych ubieg³ego stulecia, czas wielkich przemian w dziejach regionu. Otwarcie miasta dla masowego nap³ywu turystów, rozwój portu i kombinatu „Odra”, skutkowa³o wzrostem zamo¿no¶ci mieszkañców i rosn±c± liczb± samochodów wszelkich dostêpnych wówczas marek i klas. Zapocz±tkowany wówczas proces, trwaj±cy do dzisiaj, w latach ostatnich nabra³ charakteru lawinowego. A to ju¿ jest temat na odrêbn± gawêdê.


¼ród³o: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 30, skomentuj, drukuj, udostêpnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodaj±c komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykê prywatno¶ci.

Zauwa¿y³e¶ b³±d lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Ogl±dasz 1-30 z 30

Go¶æ • Poniedzia³ek [21.12.2009, 18:51:59] • [IP: 78.46.255.**]

:)

Go¶æ • Niedziela [20.12.2009, 16:20:06] • [IP: 83.31.185.**]

PLUCIÑSKI NA PREZYDENTA !

Go¶æ • Niedziela [20.12.2009, 11:44:40] • [IP: 217.97.193.***]

Ostatniej nocy z powodu wyziêbienia zmar³o 15 osób - poinformowa³a Komenda G³ówna Policji. Poprzedniej doby ofiar mrozu by³o sze¶æ. Wed³ug danych, którymi dysponuj± policjanci, w ci±gu ostatnich sze¶ciu dni niskie temperatury przyczyni³y siê do ¶mierci ponad 30 osób. Ostatniej nocy temperatury w ca³ej Polsce spad³y do 15 stopni Celsjusza poni¿ej zera, a miejscami wynosi³y nawet poni¿ej minus 20 stopni. Policja apeluje do wszystkich, którzy zobacz± osobê le¿±c± np. w parku czy na przystanku, by jak najszybciej zg³asza³y do policji. Takie powiadomienie mo¿e komu¶ uratowaæ ¿ycie. Jeszcze tylko ¶nieg. I le¿ymy.

wazniak1 • Sobota [19.12.2009, 22:38:06] • [IP: 88.156.233.***]

a tak na marginesie..najwiecej szkod w swinoujsciu zrobilismy sobie sami..mozna by³o restaurowac stare kamieniczki a nie burzyc ich i stawiac blokersy..takie dziwad³a dla biedaków

wazniak1 • Sobota [19.12.2009, 22:25:57] • [IP: 88.156.233.***]

jestem tez ze swinoujsca od 1952 roku i duzo pametam...nawet budynek za tzw PARKOWA byl tam piekny obiekt..pamietam tez obrotnice na grunwaldzkiej i budynk infrastruktury kolejowej..tam gdzie teraz sa rozne magazyny budowlane na grunwaldzkiej.oraz tory podwojne kolejowe od geanicy do stacji kolejowej zniszczonej przez budowlancow . .ale moze jeszcze do uratowania.

Go¶æ • Pi±tek [18.12.2009, 16:46:45] • [IP: 83.21.29.**]

Ju¿ kilka razy pisa³em i zdania nie zmieniam:" PLUCIÑSKI NA PREZYDENTA".

Vorarbeiter Tadek • Pi±tek [18.12.2009, 14:05:10] • [IP: 80.245.182.***]

Dziadek mi mówi³, ¿e podobno SS-man na rowerze kilka dni po zakoñczeniu dzia³añ wojennych przeje¿d¿a³ przez Adolf Hitler Platz.

Go¶æ • Czwartek [17.12.2009, 11:05:57] • [IP: 80.245.186.***]

Zapomnia³ pan o warsztacie samochodowym na ulicy ¯ymierskiego za piekarni± Pana Lisiaka po lewej stronie, sta³ samotny budynek(wko³o same gruzy), mie¶ci³ siê tam warsztat samochodowy Pana Majewskiego.By³ to pierwszy warsztat naprawczy w mie¶cie.

Go¶æ • ¦roda [16.12.2009, 22:06:56] • [IP: 217.97.193.***]

powinien byc honorowym dla miasta bo wiekowy facet ale przesakuje m³odszych o g³owe

Czempy • ¦roda [16.12.2009, 15:38:27] • [IP: 92.42.116.**]

Tak trzymaæ!

Go¶æ • ¦roda [16.12.2009, 12:52:58] • [IP: 212.96.27.***]

nie ma co, pan Józef ma klasê

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 22:47:16] • [IP: 79.162.145.***]

Jak zawsze z zainteresowaniem, czytam pañskie wydarzenia historyczne ze ¦winouj¶cia i regionu.Pozdrawiam serdecznie i oczekujê na dalsze. Sta³y czytelnik

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 22:35:25] • [IP: 92.42.119.**]

Witam Mam pytanie...na ulicy stejera od strony zakladu energetycznego widoczny jest budynek z czerwonej cegly, z fantastycznym kominem.Wprawdzie umiejscowiony jest za plotem betonowym ale mozna wejsc na teren tej budowli.Czy byl tam kiedys jakis zaklad produkcyjny czy dotyczyl kolei?

J.Pluciñski • Wtorek [15.12.2009, 22:00:46] • [IP: 80.245.191.***]

Do IP 113. Szanowny Czytelniku, od pacholêcych niemal lat g³osi³em, ¿e wszelka w³adza od Boga, ju¿ to z dopustu bo¿ego pochodzi. Podszczypywanie jej, co mi Pan zarzuca, jak i inne formy zajmowania siê ni±, uwa¿am wiêc za marnowanie czasu. Pana za¶ serdecznie pozdrawiam i proszê o ponowne spojrzenie na mnie ³askawszym okiem. J.P.

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 20:11:49] • [IP: 92.42.113.***]

Oj panie doktorze, te uszczypliwo¶ci s± takie ma³ostkowe. Czy¿by zaleza³o panu na upodobnieniu sie do prezydenta, ktory tez jest ma³ostkowy i pamiêtliwy? Mia³em o panu lepsze zdanie.

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 17:36:03] • [IP: 92.42.117.***]

kiedys stara kupiles to cie po 40 latach wspominaja, teraz w s8, s mietkach, porsche itd nawet nikt nie zwraca uwagi na wlasciciela bo stac wielu, takie czasy

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 16:04:42] • [IP: 92.42.116.**]

najlepsz± zabaw± by³o rzucanie w nich ¶nie¿kami:) czasem który¶ siê wkur...i³ i wylecia³ ale nigdy nikogo nie z³apa³:) Mieli wtedy parking na Matejki...

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 14:16:39] • [IP: 80.54.123.***]

w sprawie motoryzacji, pamietam jak je¼dzi³y po mie¶cie takie wielkie ciê¿arówki z czerwon± gwiazd± a w nich m³ode ch³opaczki, ¶miali¶my sie zawsze, ¿e maj± talerze na g³owch- potem wyjechali i nasta³y obecne czasy

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 11:55:39] • [IP: 81.19.243.***]

We wspomnianym domu przed wojn± mie¶ci³a siê renomowana winiarnia, nie jaka¶ speluna. Mo¿na tam by³o zakosztowaæ co szlachetniejszej odmiany wina.

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 07:15:43] • [IP: 217.97.193.***]

Ja tez pamietam zaklad Pana Majeskiego, ale to juz byly lata 80te jak mieszkalem na Swierczewskiego.

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 00:21:04] • [IP: 88.156.233.***]

Mój brat wylosowa³ w zak³adzie pracy talon na SHL-kê 125 cm, sp³aca j± na raty, a prawo jazdy uzyska³, wykonuj±c przed urzêdnikiem Wydzia³u Komunikacji UM - start, ósemkê i zatrzymanie! By³o to w 1953 roku..

Go¶æ • Wtorek [15.12.2009, 00:18:10] • [IP: 80.245.188.***]

W tym domku na rogu Placu Wolno¶ci i Armi Czerwonej by³ sklepi pana Stasia, zawsze przed porankiem kupowa³o siê tam s³odycze.Mój ojciec na pocz±tku lat 50 z³o¿y³ samochód typ[u furgonetka.Pracowa³ wtedy jako kierowca w PSS i rozwozi³ w tym czasie miêso i pieczywo.Pamiêtam niedu¿y niebieski samochodzik.

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 23:22:03] • [IP: 88.156.233.***]

Takie 'nasze'wieczorki przy mikrofonie.super pomys³...nawet upieke ciasto jak trzeba bêdzie..

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 23:17:25] • [IP: 93.94.184.***]

Czy Pan doktor organizuje jakie¶ wyk³ady, spotkania na terenie miasta ? chêtnie bym pos³ucha³ i porozmawia³ W takim towarzystwie !

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 23:11:45] • [IP: 80.245.188.***]

Jak widaæ z tego artyku³u, socjalizm w Polsce budowano od zera. S± tacy, którzy chc± nam wmówiæ, ze kapitalizm w latach 90 budowali¶my tak¿e od zera.

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 22:31:50] • [IP: 93.94.189.***]

A mnie po prostu" malizn±' pachnie!! Czy Pana reporta¿e nie mog³yby byæ d³u¿sze!! Pozdrawiam i czekam z niecierpliwo¶ci± do nastêpnego poniedzia³ku!

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 11:30:14] • [IP: 88.156.233.***]

...aj tam uszczypliwosæ:-).w parze z wiedz± idzie poczucie humoru.i to mnie siê podoba..

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 11:29:47] • [IP: 83.5.84.***]

Mo¿ecie pisaæ na Pana Pluciñskiego wiele, ale On jeden zosta³ z tak± wiedz± i chêci± pracy. Drogê mia³ nie ³atw±, a ¿e po drodze wszed³ tam gdzie nie trzeba, to trudno. Wa¿ne ¿e wyszed³ na prost±. Chyba ju¿ nie zboczy.

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 10:23:27] • [IP: 95.40.208.**]

Znajomy Józefa Pluciñskiego, prof. dr hab. Koz³owski Kazimierz jest historykiem wyk³adaj±cym na Uniwersytecie Szczeciñskim. Wiedzê ma ogromn±.Jednak jego pogl±dy czasami odbiegaj± od tej prawdziwej historii.Zreszt± co tu siê dziwiæ. Przecie¿ wiêkszo¶æ historyków koñcz±cych studia w latach 70 uczy³a siê o przyja¼ni polsko-radzieckiej. Niektórzy miejscowi historycy tak szli w zaparte z histori±, ¿e na wyk³adach opowiadali i¿ w czasie II wojny ¶wiatowej w kraju by³o bezrobocie, wiêc nasi rodacy w poszukiwani pracy musieli udaæ siê na Sybir, by poprawiæ sobie lepsze warunki bytowe. Niech ¿yje Józef Stalin!!

Go¶æ • Poniedzia³ek [14.12.2009, 10:23:10] • [IP: 92.42.114.**]

Panie doktorze, widzê pewne uszczypliwo¶ci w tym artykule co do jednej osoby:" ...najlepszy za³ad wulkanizacyjny w mie¶cie"." ...a nie jak±¶ tam skod±". Tak trzymaæ Panie doktorze!! Pozdrawiam.

Ogl±dasz 1-30 z 30
■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344
■ Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego w ¦winouj¶ciu ma przyjemno¶æ zaprosiæ w dniu 27 listopada (¶roda) o godz. 17:00 – do Biblioteki G³ównej (ul. Pi³sudskiego 15) na spotkanie z popularnym i lubianym aktorem Robertem Goner±. Wstêp wolny! ■ "UZDROWISKO ¦WINOUJ¦CIE" S.A. uprzejmie informuje wszystkich swoich emerytów o zg³aszanie siê do Zarz±du Spó³ki przy ul. Nowowiejskiego 2 w ¦winouj¶ciu w celu pobrania ¶wiadczenia ¦wi±tecznego. Kontakt telefoniczny: 91 321 44 47 ■ Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego w ¦winouj¶ciu ma przyjemno¶æ zaprosiæ w dniu 15 listopada (pi±tek) o godz. 17:00 - na spotkanie z aktork± Mari± Pakulnis po³±czone z prezentacj± ksi±¿ki pt.:"Moja nitka". Prowadzenie red. Marcin Michrowski. Wstêp wolny! ■