Dziś odbyło się nadanie imienia maszynie TBM – Wyspiarka - oraz jej uruchomienie. „Wielki kret” pod dnem Świny wydrąży w sumie 1484 metry. Będzie to najdłuższy podwodny tunel drogowy w Polsce. Łącznie cały tunel będzie miał ok. 1780 metrów, a z drogami dojazdowymi prawie 3200 metrów. W najgłębszym miejscu znajdzie się około 11 metrów pod dnem Świny, przy czym Świna ma w tym miejscu ok. 13 – 15 metrów głębokości. Mówiąc więc bardziej obrazowo – tunel będzie biegł tam co najmniej 24 metry pod lustrem wody.

- Dzisiejszy dzień przejdzie do historii Świnoujścia. Przed nami ostatni etap wytężonej pracy. Jeszcze tylko dwa sezony letnie, a w trzecim będziemy przejeżdżali już tunelem. Jedna przeprawa promowa pozostanie, ale będzie bardziej atrakcją turystyczną, a nie podstawowym połączeniem, którym można dojechać do centrum Świnoujścia – mówił Prezydent Świnoujścia Janusz Żmurkiewicz. - Dziękuję wszystkim, którzy budują, finansują, wspierają, ale i tym, którzy nie przeszkadzają w realizacji tej inwestycji. Już dziś zapraszam pod koniec 2022 roku na otwarcie tunelu.

Maszyna TBM o mocy 7174 kW i wadze 3129 ton rozłożona na części przypłynęła na statku z Chin. Składa się z 98 zestawów, tarczy, pomostu i trzech suwnic. Aby mogła zacząć pracę, przy pomocy ogromnych dźwigów należało ją zmontować w specjalnie wybudowanej komorze startowej, gdzie dziś została uruchomiona.
- To potężne wiertło będzie kruszyć nie tylko warstwy ziemi, ale bariery niemożności, uległości i słabości. Bo wiele przedsięwzięć w Polsce na takie bariery przez szereg dziesięcioleci natrafiało. Sam ten tunel pod Świną był planowany od dziesiątek lat. Gotowość do działania wbrew wszelkim przeszkodom jest niezbędna – podkreślał Premier RP Mateusz Morawicki i dziękował wszystkim zaangażowanym w to przedsięwzięcie.

Matką chrzestną maszyny TBM została Zastępca Prezydenta Świnoujścia Barbara Michalska, która wydała oficjalne polecenie uruchomienia maszyny. Żeby tradycji stało się zadość, na ścianie tzw. przodka na czas drążenia tunelu zawieszono figurkę św. Barbary, patronki górników.

- Mieszkańcy naszego miasta w konkursie szukali imienia dla tej maszyny. Było kilka propozycji, spośród których internauci wybrali „Wyspiarkę”. Mam nadzieje, że wkrótce spotkamy się po drugiej stronie Świny i tam przywitamy tego olbrzyma – mówiła Barbara Michalska. Zastępca prezydenta dziękowała też inżynierom za zaangażowanie w tę inwestycję, a politykom za determinację, dzięki której udaje się ją realizować.

Jak Wyspiarka będzie pracować?
W miarę postępu drążenia „wielki kret” ma układać segmenty formujące docelową obudowę tunelu. W ciągu doby ułoży średnio 5-6 pierścieni, czyli przygotuje ok. 10-12 metrów tunelu.

Usuwany urobek, wydrążony przez maszynę TBM, będzie mieszany razem z płuczką i transportowany do stacji STP. System pompowania pompuje zawiesinę "do", a płyn z urobkiem "od” maszyny TBM do zakładu separacji płuczki. „Wyspiarka” zakończy wykop po stronie wyspy Wolin, gdzie powstaje komora odbiorcza, przeznaczona do demontażu TBM.

- To dla nas olbrzymi zaszczyt, że możemy uczestniczyć w tym wydarzeniu. Kiedy pojawiliśmy się tu pierwszy raz, przepłynęliśmy promem. Był to rodzaj atrakcji. Ale codziennie korzystanie z promu to duże obciążenie. Te 2,5 roku były czas wytężonej pracy nie tylko nas wykonawców. Wielka determinacja spowodowała, że jesteśmy w tym miejscu i zgodnie z harmonogramem możemy rozpocząć wiercenie. Najbliższe 6-7 miesięcy będzie decydujące – podkreślał Krzysztof Laskowski z Zarządu PORR S.A., spółki która jako konsorcjum wraz z Gülermak jest wykonawcą inwestycji.

Z kolei Michał Wójcik, przedstawiciel Gülermak, zapowiadał:
- Podpisując ten kontrakt mieliśmy świadomość w jak ważnym, historycznym przedsięwzięciu bierzemy udział. Międzynarodowy zespół, z którym pracujemy, zmagał się z przeciwnościami, pandemią, ale jesteśmy o czasie i zaczynamy drążenie. To maleństwo, to największa tego typu maszyna w Polsce - ponad 13 metrów średnicy, prawie 100 metrów długości - po rozpędzeniu osiągnie prędkość ok. 10 metrów na dobę.

Co się dzieje na budowie?
„Wyspiarka” zaczęła drążenie w szybie startowym, który nadal na bieżąco jest odwadniany, a ściany szczelinowe są uszczelniane. Prace prowadzone są też w rejonie rampy i tunelu wykonywanych metodą stropową - w segmentach od S1 do S11. W ubiegłym tygodniu kontynuowano m. in. odwadnianie wnętrza konstrukcji oraz wyrównywanie i czyszczenie ścian szczelinowych. W segmencie S11 zabetonowano strop górny, a w segmencie S10 rozpoczęto wykop podstropowy. Trwa przebudowa i budowa sieci uzbrojenia terenu, m. in. kanalizacji tłocznej oraz zbiornika retencyjnego R1.
Z kolei po drugiej stronie Świny budowana jest komora odbiorcza - na bieżąco jest odwadniana, podobnie jak wnętrze konstrukcji rampy dojazdowej. W rejonie segmentów R16-R4 prowadzone są wykopy, trwa niwelacja pod rozpory stałe i płyty oraz montowane jest rozparcie tymczasowe. Powstają również stropy górne i wieńce. Kontynuowane jest uszczelnianie i mycie ścian szczelinowych.

Inwestycja ma być gotowa do końca III kwartału 2022 roku. Inwestorem jest Gmina Miasto Świnoujście. Inwestorem zastępczym Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział Szczecin. Wykonawcą jest konsorcjum PORR/ Gülermak. Nadzór nad projektem pełni SWECO/Lafrentz.

Koszt to 912 462 026,68 PLN, z czego 775 677 722,67 PLN to dofinansowanie z Unii Europejskiej (85 procent). Resztę inwestor Gmina Miasto Świnoujście dokłada z własnego budżetu.

Christopher Todd – Dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej powiedział o tej inwestycji:

- Tunel pod Świną to obok budowy Terminala LNG kolejna flagowa unijna inwestycja w Świnoujściu. Długo wyczekiwany projekt lepszego połączenia dwóch części Świnoujścia powstaje dzięki dofinansowaniu 776 mln zł z funduszy unijnych. Ta inwestycja to dobry przykład jak Unia Europejska angażuje się w rozwiązywanie problemów komunikacyjnych. Dzięki budowie tunelu i dróg dojazdowych znikną istniejące praktycznie od zawsze, problemy komunikacyjne Świnoujścia: zarówno mieszkańcy miasta jak i turyści szybciej przedostaną się na drugą stronę, bez polegania jak obecnie tylko na usługach promowych, których przepustowość już dawno się wyczerpała.
O inwestycji pn. „Usprawnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu – budowa tunelu pod Świną” mówili również obecni na uroczystości:

Mateusz Morawicki, premier RP:
Naszym marzeniem jest silne Wybrzeże. Wybrzeże, które jest nie tylko oknem na świat, ale także wzmacnia nasze szanse rozwoju. Dajemy wyraz i udowadniamy, że realizacja spójnego, silnego scenariusza w zakresie gospodarczym, infrastrukturalnym jest możliwa i konieczna.

Jarosław Kaczyński, wicepremier, prezes PiS:
Przed laty mój świętej pamięci brat mówił, że silne Pomorze Zachodnie to polska racja stanu. To ważne słowa, którymi kierujemy się prowadząc politykę tego rejonu. To wyraża dążenie do tego, by Polska była w pełni jednolitym państwem. Scalanym, zintegrowanym, silnym. Ta integracja ma różne aspekty, m. in. w sferze infrastruktury, komunikacji.

Przez bardzo wiele lat było tak, że pewna część Pomorza Zachodniego była w jakieś mierze od pozostałej części naszej ojczyzny oddzielona. Trzeba było to zmienić.
Ta inwestycja wchodzi w czas decydujący, rozstrzygający. Rozpoczyna się czas drożenia tunelu. Teraz już wiemy na pewno, że ten tunel powstanie i Zachodnie Pomorze, a co za tym idzie Rzeczpospolita Polska będzie połączona, będzie jednym państwem, jedną ziemią, jedną ojczyzną.

Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury:
Chciałem bardzo podziękować samorządowi Świnoujścia, panu prezydentowi i prezydent za zaangażowanie. Pragnę także podziękować wszystkim projektantom, inżynierom, pracownikom, nadzorowi. Bez państwa wysiłku nie było by to możliwe. Życzę, by znalazł on ujście w sukcesie Polaków, samorządu, rządu, wszystkich, którzy codziennie latem i zimą nie będą musieli czekać na prom, na przejazd.

Joachim Brudziński, poseł do Parlamentu Europejskiego:
Często mówimy, że tu, w Świnoujściu, Polska się zaczyna. Dzięki bożej opatrzności i dzięki ludziom, którzy okazali się wiarygodnymi, ten początek - wyspa Uznam na stale zostaje przyłączona do Rzeczpospolitej.
Na naszych oczach dokonuje się historia. Tysiące świnoujścian czekały przez pokolenia na tę inwestycję. Spełniamy marzenia naszych rodziców, dziadków. Rozpoczynamy nowy etap Pomorza Zachodniego. Silne, piękne Pomorze zachodnie to polska racja stanu.

UM Świnoujście / Sweco