W 1945 roku ¦winouj¶cie by³o najnowocze¶niejszym miastem powiatowym w Polsce. Mia³o kompleksow± najnowsz± infrastrukturê i morze zieleni z egzotycznymi ro¶linami. By³o te¿ uszkodzone molo, którego po rozbiórce nie ma od ponad 60 lat.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Kiedy przyjecha³em w 1950 roku do ¦winouj¶cia, hitem by³o to, ¿e mo¿na by³o wyk±paæ siê w ciep³ej wodzie podgrzanej piecem gazowym. Poka¿ê Wam dzisiaj star± gazowniê w czasie rozbiórki i wysadzenie 30-metrowego komina.
W 1945 roku ¦winouj¶cie by³o najnowocze¶niejszym miastem powiatowym w Polsce. Mia³o kompleksow± najnowsz± infrastrukturê i morze zieleni z egzotycznymi ro¶linami. By³o te¿ uszkodzone molo, którego po rozbiórce nie ma od ponad 60 lat.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Po 1945 roku Polska administracja powoli przejmowa³a infrastrukturê miejsk± ¦winouj¶cia. ¦winouj¶cie w tamtym okresie by³o najbardziej nowoczesnym turystyczno-portowym miastem. By³a kompleksowa nowoczesna infrastruktura. Miasto mia³o kompleksow± instalacje wody pitnej, kanalizacji i instalacji deszczowej. Energia elektryczna wysokiego napiêcia rozprowadzona by³a w mie¶cie kablami. Tylko na obrze¿ach by³a instalacja naziemna.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Mieli¶my te¿ najnowsz± centralê telefoniczn± po³±czon± kablami ziemnymi po³o¿onymi w kana³ach telefonicznych pod chodnikami. Obok dawnego Hotelu Ba³tyk by³a jedna z trzech, najnowsza centrala sieci dalekopisowej wysokiej czêstotliwo¶ci. By³y to najnowsze osi±gniêcia tamtych czasów.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Radiolatarnia pomaga³a nawigowaæ po Ba³tyku i u³atwia³a wej¶cie do portu. Kurort i niemal ca³e miasto mia³o nowe drogi i chodniki. By³y dwa szpitale i trzy nowe stacje kolejowe. Wcze¶niej do Berlina mo¿na by³o dojechaæ w dwie i pó³ godziny. No i by³a wêglowa gazownia, do której barkami po Odrze dowo¿ono wêgiel.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Kiedy przyjecha³em w 1950 roku do ¦winouj¶cia, hitem by³o to, ¿e mo¿na by³o wyk±paæ siê w ciep³ej wodzie podgrzanej piecem gazowym. Dopiero pó¼niej dowiedzia³em siê, ¿e po wojnie w wielu miejscach urz±dzenia techniczne obs³ugiwali Niemcy. Gazownia przez wiele lat zaopatrywa³a s±siednie miasto w DDR Ahlbeck. W wodoci±gach niemiecka obs³uga by³a a¿ do 1949 roku (do dzisiaj znam syna maszynisty z wodoci±gów, który teraz mieszka w Koserow na Wyspie Uznam). Miasto siê rozbudowywa³o i gazu zawsze przed ¶wiêtami brakowa³o. Ci¶nienie spada³o i dochodzi³o do zgaszenia p³omienia w kuchenkach gazowych. By³y przypadki ¶miertelnego zatrucia tlenkiem wêgla. Pod koniec lat 60-tych wêglowa gazownia by³a modernizowana i rozbudowywana. Wybudowano drugi du¿y zbiornik gazowy. Od tej pory gazu ju¿ nie brakowa³o.
fot. Andrzej Ryfczyñski / archiwum
Ale przyszed³ rok 1991. Wtedy zdecydowano o budowie nowego ruroci±gu przesy³owego wysokiego ci¶nienia do ¦winouj¶cia. Je¿eli mnie pamiêæ nie myli, to w 1992 roku po ¦win± i Kana³em Piastowskim niedaleko promów Kasibór przepchniêto ruroci±g. Wkrótce do ¦winouj¶cia i do przygranicznych miejscowo¶ci w Niemczech pop³yn±³ polski czysty gaz ziemny. W latach 1994 – 96 rozebrano dwa zbiorniki na gaz i dwa kominy. Poka¿ê Wam dzisiaj star± gazowniê w czasie rozbiórki i wysadzenie ni¿szego 30-metrowego komina. Tereny te s± teraz zabudowywane, a w miejscu du¿ego zbiornika na gaz powstaje Komenda Policji.
Andrzej Ryfczyñski
¼ród³o: www.iswinoujscie.pl
Tam przy budynku elektrowni niemieckiej kolej jest jeszcze zaro¶niêty krzakami fundament po zbiorniku i jeszcze czuæ gazem...
Pamiêtam ten okr±g³y zbiornik na Lutyckiej. Pachnia³o tam mocno gazem.
Nadal mamy kiepska i zmienna jako¶æ gazu w ¦winouj¶ciu. W nocy ciasta i temperatura w kuchence ok. Przychodzi dzieñ. Te same ustawienia.. I temperatury niet. W nocy pó³ h i gotowe w dzieñ 1.5 i niedopieczone bo temperatura skacze. Do d taki gaz a cena jak za z³oty.
Pamiêtam jeszcze tê bañkê. Swoj± drog±...Jak to jest, ¿e kiedy¶ ludziom nie przeszkadza³ taki zbiornik w centrum miasta uzdrowiskowego, a przy budowie gazoportu by³ taki raban, g³ównie ze strony lewicowych dzia³aczy. Ciekawe.
Niemcy zabezpieczyli fundusze na przepchniêcie metod± ci¶nieniow± z USA ruroci±gu pod kana³em i ¦win±, a my sp³acali¶my Niemcom t± inwestycje gazem z nizin lubuskich i wielkopolskich. Tak to jest polski gaz. Wtedy z³otówka nie by³a wymienna, a my zarabiali¶my w milionach, a u w³adzy nie by³ pis. Wojska rosyjskie jeszcze by³y w ¦winouj¶ciu. W ¦winouj¶ciu by³ prezydent Leszek Mi³osz, no i Mo¿ejko. Polak potrafi.
To zdanie mnie zaskoczy³o, ¿e w latach 90.:" ... do ¦winouj¶cia i do przygranicznych miejscowo¶ci w Niemczech pop³yn±³ polski czysty gaz ziemny". Do miejscowo¶ci w Niemczech? ¯e nieczysto¶ci z ma³ego trójmiasta Ahlbeck-Heringsdorf-Bansin id± do naszej oczyszczalni, to wiem, ale ¿e nasz gaz idzie za (blisk±) zagranicê? Czy tak jest nadal? Swoj± drog± to nie jest taki czysto polski gaz, bo chyba z zakupów w Rosji, choæ dzi¶ zredukowali¶my tê zale¿no¶æ, nied³ugo przyjdzie gaz z Norwegii, z wêz³a w Danii. A Niemcy romansuj± w oparach gazu z Rosjanami, maj± nas w d. .. - nie wiem, czy warto ich raczyæ gazem z terenu Polski.
Po odgazowaniu wegla gazownia miala koks do sprzedazy.Tak chyba bylo.
A jak brakowalo gazu w monopolowych to zawsze mozna bylo na melinach sie zaopatrzyc. Baraki obok gazowni funkcjonowaly dzien i noc.
Masz stare dane na terenie po by³ym zbiorniku na gaz nie powstanie Komisariat Policji.
5 maja 1945 r Wojsko Rosyjskie podesz³o do Basenu Pó³nocnego a tu nagle z Twierdzy Wojsko Niemieckie zaczê³o strzelac do Rosjan ale si³y by³y ma³e to wykorzystali Niemcy i nad ranem 9 Maja wsiedli na Barkê i pop³yneli do Kana³u Kiloñskiego a tam Anglicy wzieli ich do Niewolipo latach Niemcy jako Ju¿ Tury¶ci przyjechali do Miasta zobaczyc jak dzisiaj wygl±da ¦winoujscie
A co to ju¿ nie wspominacie ¿e tak super i lepiej bylo?
Po tym artykule spodziewa³em siê wiêcej wspomnieñ ludzi zwi±zanych z prac± w tej gazowni lub ludzi znaj±cych tamte realia zwi±zane z tym miejscem widocznie ju¿ ich niema na tym ¶wiecie a tu tymczasem wysyp magistrów chemików z swoimi naukowymi wywodami. Chyba redaktorowi o to nie chodzi³o.
Zanieczyszczenia piecyków gazowych by³y min.z braku oczyszcznai ca³ej miejskiej sieci gazowej! Pamiêtam jak w latach 60tych.po miejskich ulicach przemierza³ z wózkiem I pompkà Starszy pan.Odkrêca³ pokrywki I wkrêca³ pompkê którà wypompowywa³ smo³ê pogazowà z rór gazowych.Zalewanie unlic asfaltem, remonty bez odtwarzania studzienek gazowych.Brak planów gdzie one sà zrobi³y swoje.Na moim podwórku do dzisiaj jest taka studzienka.Tylko tego pana ju¿ nie ma I tego rodzaju gazu.
Z tej gazowni szed³ gaz koksowniczy, rzadkiej urody paskudztwo, które powodowa³o same problemy. Od pocz±tku lat 90 mamy gaz ziemny, a to ca³kiem inne bajka. Pisz±c proszê o tym pamiêtaæ, bo niby gaz to gaz, ale to s± ca³kiem inne gazy.
Parê s³ów, bo w komentarzach widzê sporo je¿eli nawet ju¿ nie bzdur to niedomówieñ. Gaz tzw. miejski powstawa³ z wêgle, lecz nie tylko podczas jego przeróbki. Technologia godna XIX wieku. Z chemicznego punktu widzenia by³a to mieszanina ró¿nych palnych gazów - niektórych truj±cych. St±d ten gaz by³ truj±cy, a niepo¶ledni± rolê w tym odgrywa³ tlenek wêgla, który równie¿ by³ jego sk³adnikiem. Zatem to co powstaje w wyniku niepe³nego spalania gazu ziemnego by³o ju¿ na wstêpie jednym ze sk³adników gazu miejskiego. Gaz ten mia³ ni¿sz± kaloryczno¶æ od u¿ywanego obecnie gazu ziemnego i ponadto podczas spalania powodowa³ znaczne zanieczyszczanie sprzêtu. St±d piecyki wymaga³y czêstego czyszczenia. Osobi¶cie dziwiê siê, ¿e w ¦winouj¶ciu tak pó¼no wprowadzono zasilanie gazem ziemnym. No i drobna uwaga do wpisu gpk • Pi±tek [25.12.2020, 18:19:33] • [IP: 176.221.123.**], Tlenek wêgla to te¿ gaz.
Praca tam by³a wyj±tkowo niebezpieczna i rujnowa³a zdrowie...zw³aszcza w±trobê...oj du¿o by pisaæ.
To prawda panie Andrzeju. Przed ¦wiêtami piek³am w nocy, bo w dzieñ gaz ledwie siê tli³. Nastêpnego dnia trzeba by³o i¶æ do pracy. Mimo wszystko uwa¿am ¿e ¿y³o siê spokojniej, wszyscy byli sobie ¿yczliwi. Dziêkujê za tê chwilê wspomnieñ.
Pamiêtam t± wie¿ê
Niejednej rodzinie ten gaz wywali³ mieszkanie w powietrze...
Czy to w tej gazowni powstal hit ze slowami:wiecej czadu " ?.
je¿eli ty piszesz ¿e w 1945 roku ¶winoujscie by³o najnowocze¶niejszym POLSKIM miastem to jeste¶ g³upi jak but z lewej nogi.
Smród z tej gazowni by³ niemi³osierny, A piecie gazowe w domach nieustannie wymaga³y czyszczenia bo zapycha³y sie substancjami smolistymi. Nie ma czego ¿a³owaæ. I tak bardzo d³ugo ten truciciel funkcjonowa³.
Jak nie maj± nigdy wolnego radiowozu, znaczy - pracuj±. Logiczne.
Proszê napisac jeszcze, jaka by³a pompa jak zbiornik nowoczesny na gaz oddawali
Gaz z wêglowej gazowni by³ truj±cym tlenkiem wêgla, po spaleniu by³ neutralnym dwutlenkiem wêgla. Dlatego by³ tak szkodliwy. Dodatkowo by³ gazem mokrym i posiada³ zwi±zki smo³owe, które osadza³y siê w ruroci±gach i kuchenkach gazowych.