Historia placówki sięga czasów przedwojennych

Książka dotyczyć będzie dziejów szpitala od powstania placówki do czasów współczesnych. Dr Józef Pluciński podjął się trudnego zadania. To z jednej strony opowieść o placówce, ale też opowieść o rozwoju medycyny na wyspach oraz samym mieście. Józef Pluciński opowiedział nam o początkach szpitala.

- Historia szpitala rozpoczyna się w latach 20. Nowoczesny lazaret dla Krigsmarine, czyli marynarki wojennej III Rzeszy był budynkiem świetnie wyposażonym. W placówce pracowali również bardzo dobrzy specjaliści medyczni. I tak było przez całą II wojnę światową. W 1945 roku obiekt został przejęty przez Armię Czerwoną. Rosjanie na swoje potrzeby zajęli szpital powiatowy przy dzisiejszej ul. Wyspiańskiego, a ten przeznaczyli dla ludności niemieckiej, która pozostała w Świnoujściu - tłumaczy J. Pluciński.

Oddany Niemcom szpital został wcześniej rozszabrowany. Zabrano sprzęty, lekarstwa i powybijano szyby. W 1946 roku do Świnoujścia przyjechał dr Mazurkiewicz, lekarz i osadnik. Został dyrektorem szpitala, ale po pewnym czasie zrezygnował i założył ośrodek zdrowia przy ul. Hołdu Pruskiego, który istniał do lat 50.

- Dyrektorowania obiektem podjął się pochodzący z Kołomyi dr Roman Świtłyk. Ukończył Akademię Medyczną w Poznaniu, a do Świnoujścia przywędrował z Sieradza. Był on równocześnie dyrektorem i jedynym lekarzem w szpitalu - opowiada nasz rozmówca.

Szpital za czasów doktora Świtłyka

Doktor Świtłyk w Świnoujściu spotkał się ze znajomymi z rodzinnych stron, m.in. z proboszczem. Z duchownym świetnie się zresztą dyrektorowi współpracowało. Właśnie za sprawą obrotnego dr Świtłyka placówka została wyremontowana, założono instalację elektryczną oraz grzewczą.

- Prace wykonali specjaliści z Niemiec. Zresztą część personelu szpitala była narodowości niemieckiej - opowiada nasz rozmówca - Pracowały tutaj wówczas dwie lub trzy niemieckie pielęgniarki. Udało mi się dotrzeć do protokołu sporządzonego pod koniec 1946 roku przez Wydział Zdrowia w Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie. Pojawiła się tam skarga, że pielęgniarki nie mogą dogadać się z polskimi pacjentami.

W 1949 roku R. Świtłykowi udało się załatwić na potrzeby szpitala rentgen. Jako Ukrainiec dobrze dogadywał się z pułkownikiem radzieckiej armii. - Dzięki dobrym relacjom udawało się uszczknąć na potrzeby szpitala medykamenty pochodzące z amerykańskich dostaw - dodaje historyk.

Szpital współpracował również z przychodnią przy ul. Hołdu Pruskiego. Sporym problemem były wówczas choroby zakaźne takie jak tyfus, dur brzuszny czy gruźlica. Funkcjonował w szpitalu oddział chorób zakaźnych przygotowany na przyjęcie 30 pacjentów, ale jeden barak przeznaczono dla polskiej Marynarki Wojennej. Jednym ze sporych problemów były choroby weneryczne.

Świnoujska historia dr Świtłyka kończy się w 1951 roku, gdy dostał nakaz opuszczenia miasta i wyjazdu do Choszczna. Ostatnie lata swojego życia spędził pracując w Szczecinie. Co ciekawe dr Józef Pluciński spotkał się w stolicy województwa z dr Świtłykiem. Od córki lekarza otrzymał natomiast informacje, które przydadzą się do książki.

Trudne lata 50.

Obecność garnizonu polskiej Marynarki Wojennej spowodowała, że przy placówce powstała izba chorych. Z czasem zaczęli pojawiać w Świnoujściu lekarze wojskowi. W samym szpitalu często dochodziło do zmian dyrektorów. Warunki były fatalne.

- Jak wynika z raportu Komisji Zdrowia działającej przy Radzie Narodowej podczas inspekcji w styczniu 1953 roku w jednym z oddziałów temperatura wynosiła od 10 do 12 stopni Celsjusza. Nie było pościeli. Wyżywienia brakowało. Na oddziale chirurgicznym natomiast było pięć strzykawek oraz dziesięć igieł - opowiada J. Pluciński.

W październiku 1957 roku, podczas tzw. odwilży gomułkowskiej ze środowiska lekarzy oraz personelu szpitala wyszedł postulat, żeby dokonano wymiany obiektu na ten, który podlegał garnizonowi rosyjskiemu.

- Rosjanie odpowiedzieli „niet” i ta odmowa trwała do 1992 roku. Stosowny dokument przetrwał i w swojej książce również będę chciał go umieścić - dodaje.

Źródła na wagę złota

Dalsza historia placówki, to także historia wielu remontów. Dr Józef Pluciński pamięta zresztą samemu, że gdy przyjechał w latach 70. do Świnoujścia, to obiekt często poddawany był różnego rodzaju naprawom i przebudowom.

- Zbieram zarówno dokumenty jak i bezcenne relacje ludzi związanych ze szpitalem - dodaje nasz rozmówca - Szpital był zawsze przedmiotem zainteresowania władzy, ale również i mediów. W późniejszym czasie - także tych internetowych. I tak jest do dzisiaj.

Podczas ostatniej wizyty w szpitalu historyk otrzymał m.in. kronikę Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego ze Świnoujścia oraz księgę przyjęć pacjentów z 1946 roku. W środku znajdują się nazwiska pacjentów, informacje na temat chorób, na które ich leczono, płatności oraz okresu pobytu w szpitalu.

Książka ma mieć dwa wydania: polskie i niemieckie. - Rozwijamy współpracę medyczną z niemiecką stroną Uznamu. Wracamy niejako do korzeni. Chcemy też, żeby książka o tych korzeniach przypominała - mówi D. Konkolewska - Natomiast doktorowi Plucińskiemu staramy się pomagać w gromadzeniu źródeł. W szpitalu będzie mógł kontynuować swoją pracę w świetlicy, która obecnie, ze względu na epidemię, jest niedostępna dla pacjentów.

źródło: szpital-swinoujscie.pl