Pierwsze stateczki z aparaturą świetlną na pokładzie, ustawione zostały na Zalewie Szczecińskim w 1858 r. W kwietniu tegoż roku, w ramach ulepszania drogi wodnej ze Szczecina do morza, przy ówczesnym, bardzo wąskim a niebezpiecznym odcinku toru wodnego, między Trzebieżą a Świętoujściem, zakotwiczony został pierwszy latarniowiec, który nosił nazwę Swantewitz I .

Był to niewielki kuterek żaglowy, długości ok.15 m. Na topie masztu miał widoczną w dzień czerwoną, dużą kulę, a w nocy świeciły na nim dwie latarnie; duża wyżej a pod nią mniejsza. Jego załogę stanowiło wymieniających się trzech latarników – marynarzy. Jak zapisano to w dokumentach, latarniowiec zakotwiczony był na 200 metrowym łańcuchu na pozycji : 53°40,5’ szerokości północnej i 14º31,4’ długości wschodniej. W kilka miesięcy potem, nieco dalej na północ, na wielkiej mieliźnie wolińskiej w pobliżu Półwyspu Rów, także w pobliżu toru wodnego, ustawiony został kolejny niewielki latarniowiec o nazwie Kricks 1. Był to również drewniany, jednomasztowy statek o podobnych rozmiarach i charakterystyce jak Swantewitz.

W dwa lata potem, obydwa latarniowce wymienione zostały na jednostki nowsze, ale również drewniane żaglowce z niewielką załogą. I tak na Zalewie Szczecińskim stanęły w grudniu 1860 na tych samych pozycjach co ich poprzedniczki, jednostki noszące nazwy Swantewitz 2 i Kricks 2. Nowe jednostki były także drewnianymi jednomasztowymi żaglowcami o wymiarach: długość 15,70, szerokość 4,90 m. i zanurzenie 2,5 metra. Podobnie jak ich poprzednicy, miały one trzyosobową załogę i identyczną charakterystykę oznakowania nawigacyjnego. Po dwudziestu laty na pozycji, Swantewitz 2 stanął stalowy kuterek z napędem parowym, zbudowany w Szczecinie. Był on już z daleka rozpoznawalny, pomalowany bowiem został jaskrawą czerwoną farbą, a na obu burtach nosił duży, biały napis „Swantewitz III”. Gdy w 1901 roku na cyplu wysepki Chełminek postawiono stawę świetlną, latarniowiec ten został ze swej pozycji ostatecznie zdjęty.

Na rozgraniczeniu tzw. Wielkiego i Małego Zalewu, na pozycji 53º47´12´´N; 14º17´54´´O, zakotwiczony został w 1862 roku kolejny niewielki latarniowiec. Miał on podobną charakterystykę jak poprzednie. Mały, jednomasztowy drewniany stateczek z otaklowaniem jachtowym. Kadłub malowany był jaskrawo-czerwoną farbą a na obu burtach znajdował się duży napis WOITZIG, a na topie masztu widniała duża czerwona kula. W dzień, na jednostce podnoszono czerwoną dużą flagę, w nocy zaś białą latarnię systemy Fresnela, której światło widoczne było wokół horyzontu. Położenie jednostki zostało w 1891 roku zmienione, jak też charakterystyka światła. Podobną opis odnieść można do ustawionego w okolicach wejścia do Kanału Piastowskiego w 1891 r., jeszcze jednego latarniowca, tym razem o stalowym, czerwonym kadłubie, nazwanego KAISERFAHRT. Umieszczone na nim na wysokości 10 m. nad poziomem wody silne, białe światło już z daleka, nocą wskazywało drogę do Kanału. W dzień światło zastępowała duża czerwona kula o średnicy 1,5 m umieszczona na topie masztu. Załogę obu opisanych stateczków stanowiło 3-ch marynarzy, wymienianych co 2 tygodnie.

Latarniowce z Zalewu Szczecińskiego zostały zdjęte w pierwszych latach XX wieku, w związku z podjętymi na dużą skalę pracami modernizującymi tor żeglugowy między Szczecinem a Morzem Bałtyckim. Ostatnim był WOITZIG, zdjęty w 1926 r. Ich miejsce zajęły tańsze w eksploatacji i mniej skomplikowane w obsłudze pławy, wytyczające tory podejściowe i informujące o przeszkodach nawigacyjnych.

źródło: www.iswinoujscie.pl