Władca znalazł się na ławie oskarżonych i wysłuchać musiał zarzutów z ust prokuratora - Ryszarda Nowakowskiego. Ten z kolei nie miał wątpliwości, że monarcha dopuścił sie zdrady stanu. Jako dowód przedstawił między innymi prywatne „zdjęcia” władcy z carycą Katarzyną II (w tej roli Olga Pilniakowska) oraz list carycy do króla Prus w sprawie kandydata na króla Polski, w którym to rekomendowała Poniatowskiego, jako człowieka uległego, unikającego zatargów z Rosją. Przeciwko królowi świadczyli także Kościuszko (Bartek Plicha) i Rejtan (Ryszard Wenecki).
ZSP4 • Sobota [02.05.2009, 07:06:29] • Świnoujście
Nieudolny, niekompetentny, uległy, zdrajca a w dodatku kochanek carycy. Takie zarzuty padły pod adresem ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, w którego rolę wcielił się Kacper Dębski, uczeń gimnazjum przy ZSP4.
Linia obrony skupiła się na pokazaniu niezwykłych zasług monarchy na rzecz kultury i nauki. Obrońca (Krzysztof Konkolewski) przypomniał zasługi władcy podczas prac sejmu czteroletniego zakończone uchwaleniem Konstytucji 3 maja, ograniczenie liberum veto, powołanie Komisji Edukacji Narodowej, Szkoły Rycerskiej, organizację obiadów czwartkowych, budowę Łazienek, sprowadzenie do Polski wybitnych artystów jak Canaletto czy Bacciarelli. Adwokat podkreślał, że czasy, w których przyszło Poniatowskiemu sprawować urząd królewski były wyjątkowo trudne, a zła kondycja kraju wynikała z wieloletnich zaniedbań poprzedników.
Sąd w składzie Paweł Zawadzki i Kacper Kaja wysłuchał także głosów z widowni i nie umiał wydać jednoznacznej opinii o ostatnim władcy Rzeczpospolitej. Przestawiono króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jako postać kontrowersyjną i niejednoznaczną.
Inscenizacja zatytułowana „Sąd nad ostatnim władcą Polski” stanowiła element uczniowskich obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.