Polskie Zdrowie 2.0: zdrowie publiczne w analizie ekspertów

Analizę przygotowali eksperci w ramach projektu koordynowanego przez Komitetu Zdrowia Publicznego PAN (KZP PAN): „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce na podstawie dowodów naukowych i dobrych praktyk innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0”. Każdy z raportów analizuje wybrany aspekt systemu zdrowia w Polsce. Raporty to pogłębione analizy danego zagadnienia wraz z określeniem tych obszarów, które wymagają modyfikacji.

– Przez ostatnie trzy dekady kwestie zdrowotne podnoszone przez polityków odnosiły się przede wszystkim do cząstkowych spraw aktualnych medialnie. Ujawniło się to szczególnie w okresie pandemii Covid-19, kiedy to związek zakresu gospodarczych i społecznych ograniczeń z poziomem epidemicznych zagrożeń pozostawał całkowicie niejasny – mówi prof. Cezary Włodarczyk z KZP PAN, redaktora pierwszej z 14 przygotowanych policy briefs. – Wydaje się, że politycy i inni uczestnicy dyskusji o zdrowiu w Polsce mają jedynie ograniczony dostęp do wiedzy na temat standardów proponowanych np. w dokumentach WHO i Komisji Europejskiej. Skutkiem tego jest zawężony zakres przedstawianych rozwiązań – dodaje profesor.

Jak tłumaczy prof. Tomasz Zdrojewski z Komitetu Zdrowia Publicznego PAN: - Usprawiedliwienia można szukać w tym, że w naszym kraju trudno wskazać choćby jeden „think-tank”, który zajmowałby się promowaniem standardów, aktualnej wiedzy o systemach zdrowia i współczesnej polityce zdrowotnej. A jest to ważne w celu racjonalizowania dyskusji i szukania dających się stosować propozycji. Chcieliśmy, by efektem naszej wspólnej pracy stał się zbiór praktycznie napisanych opracowań.

Zasadnicze wzmocnienie zdrowia publicznego
Pierwsza z 14 ekspertyz „Zasadnicze wzmocnienie zdrowia publicznego” opisuje system zdrowia publicznego w naszym kraju. Została ona sporządzona przez prof. Wojciecha Hanke, prof. Janusza Heitzmana, prof. Grzegorza Juszczyka, prof. Bolesława Samolińskiego, prof. Cezarego Włodarczyka (red.), prof. Bogdana Wojtyniaka oraz prof. Tomasza Zdrojewskiego. 
eksperci wskazują NA niezbędną zmianę w ramach podejścia do zdrowia publicznego i prozdrowotnej polityki państwa w obrębie sześciu aspektów:

• prowadzenie polityki zdrowotnej i prozdrowotnej państwa w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów, ze szczególnym uwzględnieniem reprezentatywnych danych epidemiologicznych i ekonomicznych (co pozwoli na ocenę gospodarczych i społecznych konsekwencji utraty zdrowia i niepełnosprawności);

• zintegrowanie medycyny naprawczej, zdrowia publicznego i polityki społecznej;

• stałe monitorowanie nierówności w zdrowiu, sytuacji zdrowotnej i społecznej grup szczególnie narażonych, w tym seniorów oraz zagrożeń środowiskowych;

• potraktowanie edukacji prozdrowotnej i zdrowia psychicznego jako priorytetu, szczególnie wśród dzieci, młodzieży i osób w wieku podeszłym;

• realizacja właściwej polityki informacyjnej i zbudowanie realnego przywództwa dla uzyskania zaufania społecznego niezbędnego do akceptacji polityki zdrowotnej państwa;

• zbudowanie nowoczesnego zinstytucjonalizowanego zaplecza eksperckiego dla badań naukowych oceniających efekty polityki zdrowotnej państwa oraz przygotowujących do ich wdrożenia.

W dokumencie jest przedstawiona jako tło sytuacja zdrowotna Polaków i zmiany zachodzące od początku lat 90-tych XX wieku. Eksperci zwracają uwagę na skutki pandemii, międzynarodowy kryzys polityczny oraz konflikt militarny, które to elementy ukazał faktyczny wpływ zdrowia na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.

O projekcie Polskie Zdrowie 2.0
Projekt pt. „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0” (w skrócie Polskie Zdrowie 2.0 lub PZ 2.0) powstał z inicjatywy Komitetu Zdrowia Publicznego PAN, który działa w ramach Wydziału V Nauk Medycznych Akademii. Naukowcy w Komitecie zaproponowali i koordynują działanie w projekcie, ale grupa autorów jest dużo szersza. Główną grupę docelową stanowią polscy politycy i politycy zdrowotni oraz opinie publiczna i dziennikarze. Sama inicjatywa jest realizowana w okresie przedwyborczego przygotowywania programów dotyczących systemu ochrony zdrowia w Polsce przez główne podmioty polityczne.

Do przygotowania policy briefs zaproszono aż 64 polskich ekspertów – naukowców i doświadczonych praktyków, uczestników Systemu Opieki Zdrowia (SOZ) w Polsce.

Kolejne analizy będą publikowane w najbliższym czasie. Upublicznienie wszystkich ma nastąpić do końca kwietnia bieżącego roku. Tematy poruszane w kolejnych policy briefs będą upowszechniane podczas konferencji i spotkań zaplanowanych na ten rok.

Mamy nadzieję, że w kontekście zaplanowanych w tym roku wyborów parlamentarnych nasza praca przyczyni się do bardziej profesjonalnej niż dotąd dyskusji o systemie zdrowia. Jednakże warunkiem jest, aby politycy – i ich sztaby – przygotowując swoje programy wyborcze chcieli z naszych ekspertyz skorzystać, choćby na zasadzie kopiuj – wklej – tłumaczy prof. Zdrojewski.

Rekomendacje strategiczne w ramach projektu Polskie Zdrowie 2.0 zostały zrealizowane przy wsparciu finansowym Stowarzyszenia Przedstawicieli Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA oraz ze środków Polskiej Akademii Nauk.
Pobierz pierwszą z ekspertyz „Zasadnicze wzmocnienie zdrowia publicznego”.
Kolejne analizy będą umieszczane na stronie pan.pl/polskie-zdrowie/ w najbliższych tygodniach.

MODUŁY I TEMATY W RAMACH PROJEKTU POLSKIE ZDROWIE 2.0

MODUŁ I: SYSTEM ZDROWIA W POLSCE
1. Sytuacja zdrowotna i jej monitorowanie
2. Makroekonomiczne uwarunkowania finansowania systemu zdrowia
3. Koordynacja działań podejmowanych na różnych poziomach władz samorządowych i państwowych w planowaniu polityki zdrowotnej
4. Przygotowanie nowej polityki senioralnej w zakresie zdrowia i funkcjonowania społecznego
5. Poszukiwanie dodatkowych źródeł i mechanizmów finansowania systemu zdrowia
6. Prawa pacjenta. Rozszerzenie możliwości wyboru

MODUŁ II: ZDROWIE PUBLICZNE
1. Zasadnicze wzmocnienie zdrowia publicznego
2. Zmiana polityki zdrowotnej i fiskalnej państwa wobec wzrostu spożycia alkoholu po 2002 r
3. Redukcja palenia i e-papierosów, w szczególności wśród młodego pokolenia Polaków
4. Poprawa aktywności fizycznej wśród wszystkich pokoleń Polaków

MODUŁ III: MEDYCYNA NAPRAWCZA
1. Redukcja liczby hospitalizacji na rzecz szybkiej diagnostyki ambulatoryjnej i hospitalizacji jednodniowej
2. Rola standardów w procesie wzmacniania jakości systemu ochrony zdrowia
3. Wdrażanie innowacji w medycynie
4. Scenariusze uzupełniania niedoboru kadr medycznych w systemie ochrony zdrowia

RZECZNICZKA PRASOWA PAN
Monika Chrobak