Herb i flaga Świnoujścia

W 1752 z projektem pieczęci i herbu miasta wystąpił tymczasowy świnoujski burmistrz prawny Wilhelm Ludwig Weißenberg. Motywem głównym był trzymasztowy bark ze zrefowanymi żaglami, na wzburzonym morzu, zwrócony dziobem w lewą stronę, po stronie prawej znajdował się pagórkowaty ląd z rosnącą na nim wierzbą i stojącym obok, obróconym tyłem mężczyzną. Jedną ręka trzymał on maszt okrętu, drugą ową wierzbę. Nad tym wielce symbolicznym obrazkiem, widniał łaciński napis „Finis coronat opus”, czyli „Koniec wieńczy dzieło”. Nawiązywał tym z pewnością do faktu powstania u ujścia Świny nowego portu i osady. Projekt ów, jako zbyt fantazyjny i skomplikowany, mało przydatny w urzędniczej praktyce, nie został przyjęty. Do czasu opracowania nowego znaku, zezwolono jednak na tymczasowe użytkowanie pieczęci. Dzięki temu, jej wyobrażenie jest nam znane.

Zaprojektowanie nowej pieczęci i herbu, zlecono szczecińskiemu radcy Tschirner‘owi, który wzorując się głównie na herbie miasta Anklamu, jeszcze tego samego roku przedłożył projekt. Widniał na nim ukoronowany gryf z rozpostartymi skrzydłami, trzymający w szponach kotwicę. Początkowa propozycja nie spotkała się z aprobatą Kamery. Uwzględniając uwagi, autor powiększył gryfa i uczynił go bardziej wyrazistym, poprzez zaakcentowanie rysunku piór, szponów i kilku jeszcze szczegółów. Gryf pozbawiony też został korony. W tej postaci, herb miasta został zaakceptowany w grudniu 1752 roku z zaleceniem używania go w pieczęciach miejskich Świnoujścia od początku 1753 roku. Wprowadzona do użytku nowa pieczęć miasta, przedstawiała wspinającego się, stojącego na tylnych łapach gryfa. To mitologiczne zwierzę o tułowiu i łapach lwa oraz głowie i skrzydłach orła, z rozpostartymi skrzydłami i wywiniętym do góry ogonem, dzierżyło w łapach kotwicę typu admiralicji, lub też wspierało się na niej. W otoku pieczęci znajdował się napis „Swien – Münde. Ratssiegel„


Oba motywy herbu, gryf i kotwica, miały swoje uzasadnienie. Gryf był bowiem nie tylko symbolem Pomorza jako całości, lecz także częstym elementem heraldyki miast pomorskich i pomorskich rodów szlacheckich. Motyw gryfa występował także w herbach wielu miejscowości m.in. Anklamu, Wolina, Gryfic, Płotów, Trzebiatowa, Stargardu, Nowego Warpna i kilku jeszcze innych. Kotwica zaś była i jest charakterystycznym motywem heraldycznym, wielu nadmorskich miast portowych, mówiącym o związkach z gospodarką morską.

Analiza zachowanych na archiwalnych dokumentach wyobrażeń świnoujskiego herbu, nie wykazuje żadnych istotniejszych zmian jego wizerunku w całym niemal XIX wieku, w porównaniu do tego, wprowadzonego w 1753 roku. Drobne odejścia od pierwowzoru polegały np. na tym, że gryf podtrzymywał kotwicę także prawą tylną łapą, lub że kotwica raz była krótszą, raz dłuższą. W końcu XIX wieku pojawił się w świnoujskim herbie ponownie gryf ukoronowany, który występował w różnych urzędowych pieczęciach jeszcze w latach dwudziestych ubiegłego stulecia.
Jeśli chodzi o barwne wyobrażenie herbu Świnoujścia, to pojawiło się ono w połowie XIX wieku, w następującej kombinacji kolorów: w polu niebieskim, nawiązującym do koloru morza, gryf w czerwonym, charakterystycznym dla pomorskiej heraldyki kolorze, ze złotym dziobem i szponami, wsparty na srebrnej kotwicy.