Zachodniopomorskie Wydarzenie Muzealne Roku

Najważniejszym celem konkursu jest wybór i uhonorowanie autorów najlepszych przedsięwzięć muzealnych w regionie w 2019 roku w dwóch kategoriach: działalności wystawienniczej i edukacyjno-popularyzatorskiej.

Spośród nadesłanych 16 zgłoszeń z 12 muzeów, komisja w składzie: Anna Barczak, Eryk Krasucki, Paweł Migdalski, Bogdan Twardochleb oraz Przemysław Wraga, wybrała dwa najlepsze wydarzenia oraz przyznała po dwa wyróżnienia w obu kategoriach.

NAGRODA W KATEGORII DZIAŁALNOŚĆ WYSTAWIENNICZA:
„Zagroda Jamneńska”
Muzeum w Koszalinie
Autorzy: Jerzy Buziałkowski, Ewa Pliszka, Bogna Buziałkowska, Krzysztof Jedynak
Za konsekwentne promowanie pamięci dziedzictwa kultury jamneńskiej oraz jej nowoczesną i wielostronną popularyzację.
WYRÓŻNIENIA W KATEGORII DZIAŁALNOŚĆ WYSTAWIENNICZA:
„Darłowo w czasach króla Eryka Pomorskiego”
Zamek Książąt Pomorskich – Muzeum w Darłowie
Autor: Karol Matusiak
Za interesujące i atrakcyjne zaprezentowanie sylwetki najbardziej znanego pomorskiego władcy – Eryka Pomorskiego.
„Depozyty pamięci – ukraiński strój ludowy z kolekcji Jana Syrnyka”
Muzeum Ziemi Wałeckiej w Wałczu
Autorka: Marlena Jakubczyk
Za oryginalną formę prezentacji unikatowego zbioru strojów ukraińskich.

NAGRODA W KATEGORII DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNO-POPULARYZATORSKA:
Projekt „Myśliborska grzechotka-pisanka – zabawka, przedmiot, instrument”
Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu
Autorzy: Magdalena Szymczyk, Dagmara Kozłowska, Aleksandra Stempińska, Marcin Ananicz
Za przemyślane i spójne działania popularyzujące dziedzictwo archeologiczne regionu.
WYRÓŻNIENIA W KATEGORII DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNO-POPULARYZATORSKA:
Projekt „Zestaw narzędzi edukacyjnych dla potrzeb Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia
Sztuki w Szczecinie”
Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki w Szczecinie
Autorzy: Andrzej Wojciech Feliński, Justyna Machnicka (Akademii Sztuki w Szczecinie)
Za konsekwentne i efektowne działania łączące edukację techniczną i plastyczną.
Projekt „Szepty starej kamienicy”
Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie
Autorzy: Patrycja Jakubiak, Przemysław Antczak
Za oryginalną popularyzację dziejów miasta i jego mieszkańców.
Planowane na 14 października 2020 roku uroczyste wręczenie nagród i wyróżnień, z powodu pandemii, zostało odwołane.

Anna Bańkowska - Członek Zarządu Woj. Zachodniopomorskiego: To niełatwy czas dla instytucji kultury, dla muzeów i muzealników. Mam nadzieję, że nagrody i wyróżnienia będą ważnym optymistycznym impulsem nie tylko dla laureatów i wyróżnionych, ale dla całego środowiska muzealników. Wasza praca jest niezwykle ważna, otwieracie przed odbiorcami nowe światy, tworzycie opowieści, które pozwalają nam spojrzeć na siebie inaczej. Dziękuję za to w imieniu Zarządu Województwa, ale także wszystkich mieszkańców Pomorza Zachodniego, którym muzea są bliskie sercu.

„Zagroda Jamneńska”
Muzeum w Koszalinie
Autorzy: Jerzy Buziałkowski, Ewa Pliszka, Bogna Buziałkowska, Krzysztof Jedynak

W Zagrodzie Jamneńskiej znajduje się wystawa, która opowiada o tym jak wyglądało życie w dawnym Jamnie. Składa się ona z dwóch części – interaktywnej, gdzie można między innymi obejrzeć makietę dawnego Jamna lub przebrać się w kopię stroju jamneńskiego. W drugiej części – wystawienniczej -można zobaczyć jak żyli mieszkańcy Jamna, z jakich sprzętów korzystali. Znajdują się tam unikatowe polichromowane meble, przedmioty codziennego użytku, narzędzia gospodarskie. Sprawne oko wypatrzy również jamneńskie julki – skrzaty z ludowych podań. Wystawie towarzyszy aplikacja mobilna – przewodnik „Z julkami w chacie”. Druga aplikacja „Z Julkami po Jamnie” wychodzi poza teren Zagrody i zachęca do spaceru po dawnej wsi. Obok chałupy znajduje się stodoła przystosowana do zajęć edukacyjnych, organizowania konferencji, prelekcji czy projekcji filmowych.
Projekt „Rekonstrukcja historycznej Zagrody Jamneńskiej z XIX w.” realizowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020, Oś Priorytetowa 4 Naturalne otoczenie człowieka, Działanie 4.9 Rozwój zasobów endogenicznych.

_______________________________________________

Projekt „Myśliborska grzechotka-pisanka – zabawka, przedmiot, instrument”
Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu
Autorzy: Magdalena Szymczyk, Dagmara Kozłowska, Aleksandra Stempińska, Marcin Ananicz

W roku 2019 Muzeum Pojezierza Myśliborskiego przeprowadziło projekt „Myśliborska grzechotka-pisanka – zabawka, przedmiot, instrument?”, związanego z nowoodkrytym zabytkiem archeologicznym – wczesnośredniowieczną pisanką-grzechotką. Bodźcem do podjęcia działań było niebanalne zainteresowanie, jakim obiekt cieszył się już w chwili jego odnalezienia przez warszawskich naukowców, na jednej z wysp Pojezierza Myśliborskiego.
Podejmowane przez muzeum działania uznać można za wzorcowe wykorzystanie „dobrego momentu”, dla rozpoczęcia akcji popularyzatorskiej dziedzictwa archeologicznego oraz historii regionalnej, a także dla rozwoju ściśle naukowego dyskursu, w miejscu, oddalonym na co dzień od dużych ośrodków badawczych.
Wydarzenie, należy rozumieć nie jako pojedyncze zdarzenie, lecz jako szereg rozpisany w czasie, pojedynczych zadań, składających się na szeroko zakrojony program popularyzatorski. Należy jednocześnie zaznaczyć wielokierunkowość działań, wśród których wyróżnić można: działalność naukową – organizacja konferencji naukowej oraz wydanie publikacji, działalność popularno-naukową – zajęcia z dziećmi nawiązujące do tematyki zabytku, oraz promocyjną – ulotki, gadżety, relacje w mediach i Internecie.

„Darłowo w czasach króla Eryka Pomorskiego”
Zamek Książąt Pomorskich – Muzeum w Darłowie
Autor: Karol Matusiak

Na pierwszym piętrze wschodniego skrzydła zamku, w najbardziej reprezentacyjnej komnacie, urządzono unikalną interaktywną wystawę prezentującą życie i dokonania Króla Eryka pomorskiego zwanego cesarzem północy i prekursorem Unii Europejskiej. Ta wyjątkowa w dodatku interaktywna wystawa od piwnicy aż po najwyższe kondygnacje zamkowej wieży informuje o twórcy idei „Dominium Maris Baltici”. W piwnicznej więziennej celi znajduje się hologram z więźniem, który pomaga śmiałkom szukać słynne skarby Eryka pomorskiego. Na tarasie warto przyjrzeć się, jak ogromny potwór morski zatapia okręty Eryka koło Bornholmu oraz inne przygody „korsarza” Bałtyku. W zamkowej wieży można z kolei zerknąć na skarby króla, które odziedziczyła po nim księżna Zofia oraz na dawną żeglugę morską. Dzięki realizacji projektu zamek i jego otoczenie bardziej przypominają czasy panowania władcy Skandynawii i Pomorza. Odtworzono dużą część zamkowej fosy, wybudowano alejkę i drewniany most dla pieszych przerzucony nad fosą, który łączy teren zamku z ulicą Podzamcze. Przy zamku utworzono trawiasty teren przeznaczony do organizacji plenerowych imprez. Renowacji został również poddany fragment obronnego muru łączącego zamek z miejskim murem obronnym. Na dziedzińcu zamkowym wzniesiono kramy, szachulcowy domek, podwyższenie dla średniowiecznych heroldów i sztukmistrzów.

Projekt został sfinansowany ze środków Regionalnego programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020.

„Depozyty pamięci – ukraiński strój ludowy z kolekcji Jana Syrnyka”
Muzeum Ziemi Wałeckiej w Wałczu
Autorka: Marlena Jakubczyk

Wystawa prezentowała bogactwo ukraińskiego stroju ludowego. Wydarzenie zorganizowane w ramach obchodów 60-lecia Parafii Greckokatolickiej w Wałczu. Zaprezentowane na wystawie ukraińskie stroje ludowe zebrał przewodniczący szczecińskiego oddziału Związku Ukraińców w Polsce Jan Syrnyk.
Eksponaty zbieram, bo jest ich coraz mniej, chcę je ocalić od zapomnienia. Blisko czterdzieści lat temu w Bobolicach od pracownicy składu z makulaturą dostałem w prezencie dwie koszule. W tamtych czasach odzież i inne rzeczy można było wymienić na papier toaletowy. Długo u mnie wisiały, aż w końcu zrozumiałem, że tych rzeczy trzeba zebrać jak najwięcej. Kolekcja stale się powiększa. Ukraińcy są dumni ze swojej wyszywanki, ze swoich koszul. Są dzięki temu rozpoznawalni. Koszule były szyte na różne okazje dla konkretnej osoby, dlatego nie można by było nosić tych, które można tu obejrzeć, żeby nie powtórzyć losu tych ludzi. Najstarsza koszula w kolekcji pochodzi z roku 1890 roku. Są koszule codzienne i świąteczne, wszystkie bardzo ważne dla tych, którzy je nosili. Kiedy będziecie je oglądać, zamyślcie się nad losami tych osób, które je nosiły i których już nie ma…

Projekt „Zestaw narzędzi edukacyjnych dla potrzeb Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia
Sztuki w Szczecinie”
Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki w Szczecinie
Autorzy: Andrzej Wojciech Feliński, Justyna Machnicka (Akademii Sztuki w Szczecinie)

Realizowany w muzeum program edukacyjny, związany z historią techniki, transportu i komunikacji, jest przeznaczony dla zróżnicowanych wiekowo grup odbiorców. Działania edukacyjne obejmują zarówno lekcje muzealne jak i zwiedzanie wystaw stałych w ramach tematycznych ścieżek edukacyjnych (np. „Czym podróżujemy?”, „Mechaniczne zoo”). Zebrane doświadczenia edukatorów muzealnych skłoniły zespół muzeum do opracowania dodatkowych narzędzi edukacyjnych, przydatnych do pracy z najmłodszymi gośćmi. Zestaw tak opracowanych narzędzi edukacyjnych ma pozwolić nauczycielom grup przedszkolnych i nauczycielom szkół podstawowych na samodzielne przygotowanie oraz przeprowadzenie bloku zajęć. Blok zawiera etap przygotowawczy i podsumowujący możliwy do realizowania zarówno w muzeum, jak i w placówce oświatowej. Dla osiągnięcia wysokiej jakości narzędzi edukacyjnych nawiązano współpracę z Pracownią Projektowania Wydawnictw i Publikacji Cyfrowych Akademii Sztuki w Szczecinie. Zestaw narzędzi edukacyjnych, trafiając do szerokiego kręgu odbiorców, spełni nie tylko wyznaczone zadania edukacyjne, lecz również będzie wspierać osiągnięcie celów najistotniejszych dla edukacji muzealnych. (np. rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową, rozwijanie pamięci historycznej i umiejętności myślenia kategoriami zmian historycznych)

_______________________________________________

Projekt „Szepty starej kamienicy”
Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie
Autorzy: Patrycja Jakubiak, Przemysław Antczak

„Szepty starej kamienicy” to autorski projekt dwójki pracowników Działu Upowszechniania Sztuki, Edukacji i Promocji Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie: Patrycji Jakubiak (scenariusz i reżyseria) i Przemysława Antczaka (scenariusz). Przedstawienie oraz spotkanie z mieszkańcami kamienicy przy ul. B. Limanowskiego 26 w Stargardzie, będące zwieńczeniem tego projektu, odbywało się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2019. Celem projektu było przygotowanie przedstawienia, które odbyło się na podwórku historycznej, XIX-wiecznej kamienicy. Opowiadało ono o zmieniających się mieszkańcach Stargardu - było wycinkiem dnia codziennego niemieckojęzycznych mieszkańców kamienicy z przełomu lat 20. i 30. XX wieku, a także pierwszych polskich osadników, którzy przybyli w to miejsce w 1945 roku. W drugiej części wydarzenia, projekt zakładał spotkanie „aktorów” i „widzów” w ogrodzie sąsiedzkim, znajdującym się na terenie wspomnianego podwórka. Pomysł stworzenia tego projektu był bezpośrednim nawiązaniem do wcześniejszego cyklu, pt. „Tajemnice kamienicy” i „Historie opowiedziane dźwiękiem”, których autorem był Przemysław Antczak.

Daniel Źródlewski
rzecznik prasowy
Muzeum Narodowe w Szczecinie