31 maja Światowym Dniem Bez Tytoniu

Światowy Dzień bez Tytoniu, obchodzony jest 31 maja od 1988 roku. Głównymi celami Światowego Dnia bez Tytoniu w bieżącym roku są:
- podniesienie świadomości dotyczącej szkodliwego wpływu nielegalnego obrotu tytoniem na zdrowie publiczne, ze względu na zwiększającą się dostępność i niskie ceny produktów z przemytu, zagrożona jest szczególnie młodzież oraz grupy o niskich dochodach
- pokazanie jak polityki zdrowotne dotyczące profilaktyki palenia tytoniu, takie jak wzrost podatków i cen, zastosowanie ostrzeżeń obrazkowych i innych środków, są determinowane przez nielegalny handel wyrobami tytoniowymi,
-podkreślenie jakim źródłem wzbogacania się grup przestępczych jest nielegalny handel tytoniem,
-promowanie ratyfikacji przystąpienia i korzystania z Protokołu dotyczącego nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi przez wszystkich członków WHO FCTC, a także jego wcześniejsze wprowadzenie poprzez aktywne zaangażowanie wszystkich stron.
Szacuje się, iż w Europie nielegalny rynek wyrobami tytoniowych stanowi 6-10%. Biorąc pod uwagę dostępność ekonomiczną wyrobów tytoniowych, ograniczenie dostępności tanich papierosów pochodzących z nielegalnych źródeł, ma ogromne znaczenie dla zdrowia publicznego. Wyeliminowanie lub ograniczenie nielegalnego handlu będzie powodowało zmniejszenie liczby osób palących papierosy, a co za tym idzie – zmniejszy liczbę zachorowań na choroby odtytoniowe oraz ograniczy liczbę zgonów.
Również w Polsce istnieje problem handlu papierosami z nielegalnych źródeł. Polska ze względu na swoje położenie geograficzne jest nie tylko krajem docelowym i krajem pochodzenia nielegalnych wyrobów tytoniowych, ale również krajem tranzytowym dla produktów przeznaczonych na rynki zachodniej części Unii Europejskiej. Główny strumień nielegalnych papierosów płynie do Polski z Ukrainy.

Z badań GATS (2009-2010) wynika, iż w sumie 8,5% osób palących codziennie, pali papierosy pochodzące z nielegalnego źródła. Liczbę sprzedawanych w ramach szarej strefy papierosów szacuje się na ponad 8 mld sztuk w 2010 roku. Ubytek dochodów skarbu państwa, spowodowany przemytem wyrobów tytoniowych, wyniósł w 2010 roku 3,2 mld zł. Zgodnie z przewidywaniami szacunki różnią się w zależności od zamieszkiwanego regionu kraju, przy czym najwyższe odsetki zanotowano w regionie wschodnim (15,5%) i północnym (13,0%). Są to tereny Polski położone wzdłuż granicy z Ukrainą, Białorusią i Rosją, gdzie ceny papierosów są znacznie niższe niż w Polsce. Warto zwrócić uwagę również na to, że częściej papierosy z przemytu palą osoby z podstawowym wykształceniem (17,2%), a z wyższym zdecydowanie rzadziej (2,2%).
W związku z niepokojącymi danymi epidemiologicznymi dotyczącymi nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi WHO dąży w dniu Światowego Dnia bez Tytoniu do podniesienia świadomości dotyczącej szkodliwego wpływu nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi na zdrowie publiczne oraz zachęca kraje do ratyfikacji, przystąpienia i korzystania z Protokołu dotyczącego nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi.