Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [26.12.2011, 01:52:27] • Świnoujście
Nazwy świnoujskich ulic (3)
To była niegdyś ulica Karola Świerczewskiego( fot. Sławomir Ryfczyński
)
Kolejnym z przełomowych okresem w nazewnictwa naszych ulic były lata 1956 – 60. Polityczny wstrząs 1956 roku, po którym tak wiele się spodziewano, doprowadził jedynie do swoistej destalinizacji, a mianowicie zamiany nazwy placu wokół ówczesnego ratusza a dzisiejszego Muzeum, z Placu Stalina na Plac Rybaka.
Wkrótce jednak doszło do dalszych, istotnych zmian w książce adresowej miasta. Przejęte w latach 1958-62 w nadmorskiej dzielnicy od Rosjan ulice, należało jakoś nazwać. Nadane im zostały nazwy pochodzące od pisarzy i poetów: Żeromskiego, Słowackiego, Sienkiewicza, Rejmonta, Orkana, Konopnickiej. Oczywiście była też ulica Mickiewicza, którą do 1974 r. stanowiła wschodnia część nadmorskiej promenady. Do tak doborowego towarzystwa dodano jeszcze dwóch filozofów mianowicie Trentowskiego i Cieszkowskiego. Ze względu na przekazanie pewnej części obiektów na rzecz Marynarki Wojennej, we wschodniej części dzielnicy, ulicom przy których się one znajdowały nadano nazwy Komandorskiej i Kapitańskiej.
Plac Stalina po 1956 r. zyskał nazwę Placu Rybaka.( fot. Archiwum autora
)
W 1960 roku do Świnoujścia przyłączono najpierw Warszów i Karsibór a potem, w 1972 Przytór. Wzbogaciło to spis ulic sympatycznie brzmiącymi nazwami, które zachowały się do dzisiaj. Oddanym przez Rosjan na wschodniej stronie ulicom w Chorzelinie, nadano nazwy Artyleryjska, Kutrowa, Kasztanowa. Kilkanaście lat potem zniknęły one jednak, wraz z całym osiedlem, na którego miejscu zbudowany został Świnoport. Tu jednakowoż chcę zaznaczyć, że o nazwach ulic na stronie wschodniej miasta, przygotowuję odrębny artykuł.
Wracajmy zatem na lewobrzeże. Z upływem lat, następowały tu kolejne, już jednostkowe zmiany w tym zakresie. W 1966 roku dotychczasowa ulica Bałtycka, uchwałą MRN zamieniona została na ulicę Feliksa Nowowiejskiego, kompozytora w pewnym stopniu związanego ze Świnoujściem.
Prowadzone w zachodniej części miasta budownictwo mieszkaniowe z tzw. wielkiej płyty, zmieniło istniejącą tam strukturę domów i ulic. Rozebrano pewną liczbę starych i nadwyrężonych technicznie domów, przygotowując tym samym miejsce pod budowę nowych wielomieszkaniowych budynków. Zlikwidowana została wtedy m.in. ulica Kaszubska prowadząca skośnie od Grunwaldzkiej ku koszarom obecnej Straży Granicznej i skrócona mocno dawna Kujawska. Z kolei, budowa prywatnego osiedla domów jednorodzinnych w dzielnicy Posejdon, uwieńczona została powstaniem kilku nowych ulic. Podobnie jak te na pobliskim osiedlu, zamieszkałym wtedy jeszcze przez rodziny rosyjskie, nowe uliczki uzyskały literackich patronów, a więc Kruczkowskiego, Tuwima, Staffa, Broniewskiego, Gałczyńskiego.
Przyłączenie w 1973 roku do Świnoujścia, Międzyzdrojów i kilku jeszcze okolicznych wsi, wymagało dokonania zmiany nazw ulic w całej nowej aglomeracji, by zapobiec ich dublowaniu. W Świnoujściu zmiany te wprowadzono decyzją Miejskiej Rady Narodowej z 26 września 1974 r. Likwidując nazwy, które występowały także w Międzyzdrojach, niektórym ulicom nadano nowe miana. Posłużę się tu krótkim zestawieniem:
Dawna nazwa: Nowa nazwa:
Kolejowa - Grodzka
L.Waryńskiego - J. Bema
A. Mickiewicza - Uzdrowiskowa
M. Kopernika - Energetyków
Leśna - Bursztynowa
M.Skłodowskiej – Curie - Mieszka I
Emilii Plater - E. Gierczak
T. Kościuszki - Bałtycka
Partyzantów - Rycerska
Niejako przy okazji, MRN oddała szacunek osiągnięciom nauki radzieckiej, nadając dotychczasowej ulicy Spokojnej nazwę Kosmonautów. Wtedy też, jedna z wewnętrznych uliczek na Posejdonie, uzyskała nazwę ulicy Marynarki Wojennej; bezimiennej przez kilka lat ulicy prowadzącej do zabudowań twierdzy, nadano nazwę Jachtowej a nowopowstałemu zaułkowi przy ulicy J. Rogozińskiego przydzielono imię M. Drzymały.
Stara droga wiodąca niegdyś do twierdzy, zyskała nazwę Jachtowej. ( fot. Sławomir Ryfczyński
)
Do następnej, niewielkiej zmiany doszło w 1977 roku, kiedy to w wyniku rozbudowy przez Marynarkę Wojenną bazy Garnizonowej Administracji Koszar, zlikwidowana została peryferyjna nieco uliczka Lutycka. Związki tej okolicy z Marynarką Wojenną, miała natomiast przypominać uliczka utworzona z południowej części ulicy Daszyńskiego, nosząca imię Kontradmirała W. Steyera, pierwszego dowódcy miejscowego garnizonu MW. Warto też jak sądzę przypomnieć, że w 1984 roku nowopowstała ulica łącząca Szkolną i Osiedle Zachodnie, otrzymała nazwę Juliana Markiewicza wieloletniego przewodniczącego Prezydium PRN, prawego i przyzwoitego człowieka.
Tzw. nowe w nazewnictwie ulic przyszło wraz z przemianami ustrojowymi przełomu lat 1989/90. W wyniku nacisków wywieranych przez działaczy „Solidarności” powstała specjalna komisja, która podjęła się ustalenia nowych nazw części ulic w Świnoujściu.