Do zakładów przemysłowych średniej wielkości, działających niegdyś na uznamskiej stronie miasta, zaliczyć można fabrykę mebli Carl Bartel Möbelfabrik, założoną w 1880 roku. Wyrosła ona z małego warsztatu stolarskiego, który to dzięki pracowitości właścicieli i koniunkturze gospodarczej „złapał wiatr w żagle” i zmienił się w sporą fabrykę.
Dr Józef Pluciński • Niedziela [25.12.2011, 02:51:57] • Świnoujście
Pozostałości dawnego zakładu straszą w sercu miasta.( fot. Sławomir Ryfczyński )
Przechodząc ulicą Piastowską, zobaczyć można niemal naprzeciwko byłej siedziby Zakładu Energetycznego, pozostałości dawnego spółdzielczego zakładu „Reda”. Jeśli wejdziemy dalej, w gruntownie zaśmiecone podwórko, zobaczymy kolejny opustoszały budynek, na fasadzie którego odczytać można datę 1904 . Budowla stoi w najbardziej centralnym miejscu miasta i daje świadectwo. Świadectwo czego ? Niech sobie Czytelnik sam dopowie. Moją sprawą jest wyjaśnienie jaką historię kryją te pozostałości.
Na początku był to warsztat stolarski.( fot. Archiwum autora )
Fabryka wykonywała początkowo krótkie serie luksusowych mebli, z litego drewna lub drewna krytego szlachetnym fornirem, do salonów, gabinetów a wreszcie t.zw meble stołowe. Były one przeznaczone do pomieszczeń wysokich, zgodnie z ówczesną modą ciężkie, szklone kryształowymi szybami, a nadto zdobione ręcznie lub mechanicznie wykonaną snycerką. Wkrótce rozpoczęto też produkcję na zamówienie mebli tapicerowanych.
Reklama produkcji zakładu z 1896 r.( fot. Archiwum autora )
Firma, jedyna tej branży w najbliższym rejonie, była faktycznie głównym dostawcą wyposażenia meblowego dla powstających na przełomie XIX i XX wieku hoteli i pensjonatów w dzielnicy nadmorskiej. Był to rynek tak chłonny, że wkrótce z mały rzemieślniczy zakład stolarski rozrósł się do rozmiarów sporej fabryczki, zajmującej spory teren zamknięty budynkami stojącymi przy ulicach Piastowska , J. Dąbrowskiego, J. Bema i Marszałka Piłsudskiego.
Momentem zwrotnym było zbudowanie w 1904 r. nowych pomieszczeń fabrycznych, w których na 3-ch kondygnacjach wykonywane były wszystkie elementy procesu produkcyjnego. Fabryczka dysponowała bardzo nowoczesnym, jak na owe czasy parkiem maszyn do obróbki drewna i lakierowania, które obsługiwała około 60-osobowa, dobrze wykwalifikowana załoga. Ówcześni właściciele zadbali o otoczenie fabryki. Na obszernym przyfabrycznym placu zamkniętym wymienionymi wyżej ulicami znajdował się duży ogród rekreacyjny z ciekawymi okazami drzew i krzewów. Wobec zwiększonego zainteresowania klienteli, fabryczka stale unowocześniała się i poszerzała produkowany asortyment. W okresie trwania II wojny światowej, produkcję bardzo ograniczono ze względu na brak zamówień, niemal całkowite odcięcie od dostaw surowców, jak i powołanie części młodszych pracowników do wojska. Zakład zwolna zamierał, a w ostatnich miesiącach wojny, resztki drewna z fabrycznych zapasów zużyte zostały na opał m.in. przez uciekinierów. Część maszyn, tych nowocześniejszych i bardziej złożonych, jeszcze przed wejściem jednostek rosyjskich do Świnoujścia, została przez ówczesnego właściciela wywieziona. Pozostałe, już to przejęte zostały przez Rosjan, już to wyszabrowane i wywiezione w latach następnych. I chociaż od kilkudziesięciu już laty zakładu nie ma, meble z tej fabryczki można w niektórych mieszkaniach czy instytucjach spotkać, już jako tzw. antyki.