AGRESJA SOWIECKA 17 WRZEŚNIA 1939 R

W historii każdego kraju są pewne daty - symbole. Taką datą w historii Polski jest obok 1 września 1939 r. pewnością także 17 IX 1939 r. Tego dnia, o godz. 4 nad ranem na wschodnie tereny Polski zajętej już w znacznej mierze przez Niemców, wkroczyły oddziały Armii Czerwonej - łamiąc postanowienia paktu o nieagresji z 1932 r. oraz umowy wynikające z przynależności do Ligi Narodów.

Propaganda sowiecka określała agresję na Polskę jako "wyprawę wyzwoleńczą w obronie ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi". Wojska agresora uformowane były w dwa fronty: Białoruski i Ukraiński, w skład których wchodziło 6 armii: ok. 620 tys. żołnierzy, 4,7 tys. czołgów i 3,3 tys. samolotów. Liczbą czołgów i samolotów siły sowieckie przewyższały znacznie atakujące w tym czasie Polskę siły niemieckie.

Celem operacji było szybkie opanowanie wschodnich województw Polski po ustaloną w tajnym protokole niemiecko-radzieckim z 23 sierpnia linię Narwi, Wisły i Sanu i szybkie dotarcie do granic Rzeczypospolitej z Litwą, Węgrami i Rumunią, by uniemożliwić ewakuację jednostek polskich za granicę. Opór wkraczającej Armii Czerwonej stawiły oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza, które mogły jedynie opóźnić wkraczanie, ale nie mogły go powstrzymać. Nie wiedziano, jaką przyjąć postawę i jak traktować Armię Czerwoną, jako sprzymierzeńca, czy jako przeciwnika. Dlatego część oddziałów złożyła broń przed Armią Czerwoną, a część rozpoczęła walkę, zwłaszcza w rejonie Wołynia, Polesia, w województwie nowogródzkim i wileńskim. W walkach tych zginęło ok. 20 000 polskich żołnierzy Do końca września oddziały polskie na wschodnich terenach zostały jednak przez Armię Czerwoną rozbite lub rozbrojone. Do niewoli poszło blisko 250 tysięcy polskich żołnierzy, w tym około 18 tysięcy oficerów, Część z nich znalazła się w obozach w Starobielsku, Kozielsku i Ostaszkowie, a następnie została zamordowana przez NKWD na rozkaz Stalina. Około 7 tysięcy żołnierzy poległo lub zginęło wcześniej, zaraz po wzięciu do niewoli. Straty Armii Czerwonej, wyniosły blisko około 3 tyś. zabitych i 10 tysięcy rannych.