Wtedy ratują nas anonimowi dawcy, którzy bez chęci zysku czy korzyści dzielą się „życiem w płynie”. Tak naprawdę czyjeś życie może zależeć od każdego z nas – wystarczy tylko oddać krew. Zapraszamy na wywiad z Walerijem Nikoriuk – kierownikiem świnoujskiego oddziału terenowego Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie.
Paulina Olsza: Jakie trzeba spełniać warunki, żeby móc oddać krew?
Walerij Nikoriuk: Przede wszystkim wiekowe. Krew można oddawać od 18 do 65 roku życia. Osoba, która chce oddać krew powinna być absolutnie zdrowa, nie przyjmować na stałe jakichkolwiek leków. Kobiety nie mogą oddawać krwi w trakcie okresu – najlepiej 2 tygodnie po lub przed. Oprócz tego krwiodawca musi być stale zameldowany na terenie państwa polskiego, posiadać dowód osobisty. Krwi nie można oddawać po spożyciu alkoholu oraz dużych ilości tłustego jedzenia – może wtedy dojść do zmian w wynikach badań laboratoryjnych . Generalnie osoba powinna być wypoczęta, po lekkim śniadaniu. Po operacji trzeba odczekać pół roku, po przekłuciu płatka uszu i innych części ciała oraz wykonania tatuażu też pół roku. Jeżeli osoba przebywa w stałym kontakcie z nosicielem chorób zakaźnych ( HIV, wirusowe zapalenie wątroby....) nie może oddawać krwi.
fot. Artur Kubasik
P.O.: Jaki powinien być minimalny odstęp pomiędzy kolejnym oddawaniem krwi?
W.N.: Kobiety oddają krew raz na 3 miesiące, mężczyźni – raz na 2 miesiące jeżeli w międzyczasie nie wydarzyło się nic poważnego w stanie zdrowia dawcy..
P.O.: Jak wygląda proces oddawania krwi?
W.N.: Osoba przychodząc legitymuje się dowodem osobistym i zostaje zarejestrowana przez rejestratora, następnie udaje się do lekarza na badanie. Sprawdzamy temperaturę ciała, ciśnienie, wagę ( waga niższa niż 50 kg. uniemożliwia oddawanie krwi), osłuchujemy płuca, serce .. Po badaniu lekarskim kandydat na dawcę udaje się na badania laboratoryjne. Wszystkie badania są bezpłatne. Jeżeli wyniki są dobre, osoba może oddać krew. Jeżeli kandydat z jakichś względów nie spełnia tych kryteriów, lekarz udziela porady co zrobić, aby następnym razem mogło dojść do donacji. Jednorazowo pobieramy 450 ml krwi, po oddaniu krwi dawca otrzymuje opłacone zwolnienie z pracy na cały dzień. Ciągle ubolewamy jednak nad tym, że nie wszystkie zakłady, zwłaszcza prywatne, honorują takie zwolnienia. Krwiodawca otrzymuje także wyrównanie energetyczne za oddaną krew, czyli 8 czekolad.
Dawca ma prawo na każdym etapie oddawania krwi zrezygnować z donacji nie podając przyczyny!
P.O.: Co uzyskuje się z pobranej krwi ?
W.N.: Tak naprawdę krew pełną toczymy rzadko. Z oddanej krwi preparujemy zawiesinę krwinek czerwonych – erytrocytów oraz osocze. Jak już powiedziałem, jednorazowo można oddać 450 ml krwi. Dla porównania do zwykłej operacji potrzebne są co najmniej dwie donacje, a przy operacjach np. serca, potrzebna krew jest mierzona w litrach.
fot. Artur Kubasik
P.O.:Na jakie grupy krwi największe zapotrzebowanie ?
W.N.: Są tzw. grupy mniej i bardziej spotykane, do tych pierwszych zaliczamy m.in. Rh ujemne. Grupy Rh dodatnie są spotykane częściej. Najwięcej mamy grupy B Rh dodatni. Rzadką grupą jest także grupa AB Rh ujemny. Ale to tylko teoretycznie. Wszystko zależy od przypadku. Bywa że nawet najczęściej spotykanej krwi może zabraknąć. Z powodu umiejscowienia Świnoujścia na wyspie staramy się więc zawsze mieć pod dostatkiem każdą grupę krwi, żeby zminimalizować konieczność jej dostawy z innego oddziału terenowego lub ze Szczecina.
P.O.: Ile osób dziennie oddaje krew w naszym oddziale?
W.N.: Różnie, bywa 5, bywa 15. Średnio jest to natomiast 8 osób. Wiadomo jednak, że przy takim zapotrzebowaniu na krew te 8 osób to ciągle mało. Gdyby dawców było więcej, Świnoujście byłoby bardziej zabezpieczone.
P.O.: Jakie korzyści można odnieść z oddawania krwi?
W.N.: Sama idea honorowego oddawania krwi nie powinna operować pojęciem korzyści. Nie ma tu mowy o żadnej materialnej gratyfikacji. Niektórzy po oddaniu krwi mówią, że odczuwają wewnętrzną satysfakcję spowodowaną świadomością, że ich krew uratuje komuś życie. I to na tej świadomości opiera się cała nasza działalność. Ale to nie znaczy że Honorowi Dawcy Krwi nie powinni być doceniani. Prywatnie uważam, że dawcy krwi w naszym kraju są niedoceniani. Kiedyś było to troszeczkę inaczej. Życie krwiodawcy było nasycone większą ilością przedsięwzięć, krwiodawcy byli skonsolidowani wokół licznych i prężnie działających klubów honorowych dawców. Organizowano pikniki, wyjazdy, spotkania. Dawca czuł się potrzebny. Były zniżki na leki (teraz leżące w gestii aptek), a ja jako lekarz punktu mogłem wypisywać dawcom darmowe witaminy, jeżeli mieli obniżony poziom hemoglobiny. Według mnie krwiodawcę można porównać z wielokrotnym dawcą organów – można żyć z jedną nerką, ale bez krwi nie przetrwa nikt.
P.O.: Jak można zostać honorowym dawcą krwi?
W.N.: Już jedno oddanie krwi zapewnia przynależność do tej elitarnej niestety grupy. Potem ze względu na ilość oddanej krwi różnicuje się stopnie. Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi dzieli się na dawców I, II i III stopnia. Pierwszy stopień oznacza oddanie 6 litrów krwi, drugi – 12, trzeci – 18 litrów. Za regularne oddawanie dużej ilości krwi otrzymuje się możliwość darmowych przejazdów środkami transportu komunikacji miejskiej. W przypadku Świnoujścia ta liczba to 25 litrów (uważam, że to liczba zawyżona), w innych miastach ta ilość jest dużo mniejsza.
P.O.: Ostatnie pytanie – czy lekarz ze świnoujskiego punktu krwiodawstwa boi się strzykawki i igły?
W.N.: Oczywiście, że nie (śmiech). Oddawałem kiedyś krew, teraz jest to niestety niemożliwe ze względów zdrowotnych.
P.O.: Dziękuję za rozmowę.
Krew to życie, bez niej nie przetrwa nikt. Jeśli spełniasz wymagane kryteria, możesz oddać krew i tym samym uratować komuś życie, nie zastanawiaj się! Może zdarzyć się tak, że sam będziesz potrzebował krwi! Oddział terenowy Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Świnoujściu znajduje się na ulicy Mieszka I 4 i otwarty jest w godzinach 7.30 – 14.30. Uwaga! Rejestracja dawców odbywa się w godzinach 8.00 – 12.00.