Dr Józef Pluciński • Wtorek [20.07.2010, 14:08:18] • Świnoujście
Tablica 25-lecia Uzdrowisk
Obelisk z tablicą upamiętniającą 25 – lecie Uzdrowiska w Świnoujściu.( fot. Sławomir Ryfczyński
)
Obiekt, któremu poświęcam niniejszy materiał znajduje się na skwerku w uzdrowiskowej dzielnicy miasta, przy ulicy również bardzo uzdrowiskowej. Znajduje się bowiem na tej krótkiej uliczce Emilii Gierczak, Klub Zdrojowy oraz sanatoria „Swarożyc”, „Adam” i „Ewa”. W pobliżu nich, na narzutowym kamieniu, obecnie nieco żywopłotem przysłoniętym, umieszczona została tablica głosząca: „NA PAMIĄTKĘ 25-LECIA UZDROWISKA ŚWINOUJŚCIA 1959 – 1994”.
Intencja posadowienia kamienia i tablicy, była uzasadniona znaczeniem, jakie dla miasta miało powstanie uzdrowiska. Wszak to nie tylko miejsce pracy wielu mieszkańców, ale i renoma wypływająca z faktu, że tysiące rodaków, a ostatnimi laty i gości zagranicznych, może tu podreperować nadwątlone zdrówko. Powołanie firmy w sensie prawnym, nastąpiło w 1959 r., kiedy to wydane zostały stosowne decyzje organizacyjne i finansowe, dla jej powstania. Faktycznie jednak, idea zorganizowania w Świnoujściu uzdrowiska po II wojnie światowej, była wcześniejsza, zrodziła się bowiem już w pierwszych latach polskiego władztwa w mieście.
Uzdrowisko w Świnoujściu próbował zorganizować wiosną 1946 r rezydujący w Międzyzdrojach, pełnomocny przedstawiciel Państwowego Zarządu Uzdrowisk, pan Bolesław Motyl. Po kilkakrotnych wizytach u polskich władz powiatowych i miejskich w Świnoujściu, zachęcony ich pozytywną opinią, podjął działania organizacyjne. Na początek osiedlił się przy ul. Paderwskiego, a na siedzibę dyrekcji Uzdrowiska zajął pobliski budynek, dzisiaj pensjonat Elen znajdujący się także przy ulicy Paderewskiego 1. Dzięki jego zabiegom, udało się uzyskać dostęp do plaży na odcinku od ul. Trentowskiego do ul. B.Chrobrego, oraz kompleks drewnianych zabudowań kąpieliskowych na plaży, w których znajdowały się natryski, szatnie i urządzenia kąpieliskowe. Były to zabudowania niemieckiego Gesellschaftbadu.
Pensjonat „Elen” niegdyś pierwsza po wojnie siedziba oddziału Państwowego Zarządu Uzdrowisk w Świnoujściu, stan obecny. ( fot. internet
)
Nie zapominajmy jednak, że dzielnicę nadmorską faktycznie w całości zajmowała wówczas wojskowa baza rosyjska, co miało istotne dla tych zamierzeń znaczenie. Nie udało się bowiem, mimo starań, uzyskać dawnego zakładu przyrodoleczniczego, który znajdował się już za płotem, w strefie zajętej przez Rosjan. W obiekcie tym zorganizowali oni „banię”, czyli łaźnię dla żołnierzy z bazy. Polskie zabiegi dotyczyły nadto kolejnych 9-ciu budynków, które stały na terenie późniejszego pola namiotowego, dzisiaj miejsca rozbuchanych inwestycji. Odpowiedzią na polskie zabiegi było „niet”, a co więcej w niewyjaśnionych okolicznościach w 1948 r., zapalił się i doszczętnie spłonął, będący w polskim posiadaniu, wspomniany budynek na plaży, na którym już widniał szyld Państwowego Zarządu Uzdrowisk.
Wejście do drewnianych budynków Państwowego Zarządu Uzdrowisk, 1947 r.( fot. Archiwum autora
)
Wkrótce potem Rosjanie prawie całkowicie ograniczyli dostęp do plaży. W tej sytuacji pierwsza próba zorganizowania uzdrowiska w Świnoujściu została zaniechana. I tak było przez kilka długich lat. Dopiero wyprowadzka Rosjan z nadmorskiej dzielnicy i przekazanie jej władzom miasta w latach 1958 – 59, oraz zapewnienie przez rząd środków na odbudowę miasta, stworzyło warunki dla odbudowy uzdrowisk. Dnia 1 lipca 1959 r. powołane zostało Państwowe Przedsiębiorstwo „Uzdrowisko Świnoujście” i rozpoczęta została odbudowa przejętych na ten cel obiektów, oraz organizacja lecznictwa. Nie było to zadanie zbyt proste, gdyż stan wielu obiektów w dzielnicy przekazanej przez Rosjan był opłakany. Wymagały one znacznych nakładów prac remontowych i naturalnie finansowych.