Kolej w Świnoujściu. Cz. 1

Rozwój kolejnictwa na Pomorzu Zachodnim w XIX wieku nastąpił stosunkowo szybko. Pierwsza, bardzo ważna linia Berlin – Szczecin, zbudowana została już w 1843 roku i była jednym z pierwszych tak dalekich połączeń Berlina. W następnych kilkudziesięciu latach, Szczecin uzyskiwał kolejne połączenia niezbędne dla funkcjonowania tego wielkiego ośrodka przemysłowego i portowego. Sieć kolejowa w następnych latach rozwijała się praktycznie w całym regionie w zależności od motywacji ekonomicznych już to wcześniej już to później. Wiele jednakowoż jeszcze lat musiało upłynąć, by w sieci tej znalazło się Świnoujście zyskało najważniejsze dlań połączenia z Berlinem i Szczecinem.

Połączeniem ze Świnoujściem szczególnie mocno zainteresowani byli szczecińscy przemysłowcy i kupcy. Tamtejszy przemysł potrzebował m.in. wielkich ilości węgla a ten sprowadzano wówczas głównie z Anglii, drogą morską, przez Świnoujście. Niestety dalsza droga, a szczególnie jej odcinek wiodący przez Zalew Szczeciński, przez szereg miesięcy, od grudnia do marca, ze względu na zalodzenie toru wodnego, była praktycznie nieużyteczna. I niezbyt wiele pomagały lodołamacze. Nic też dziwnego, iż problem ten powodował swoistą burzę mózgów i rodził różne pomysły. Do takich należała m.in. próba przewozu węgla saniami przez zamarznięty Zalew, lub też projekt usypania przez ten akwen grobli i położenia na niej linii kolejowej. Ten ostatni projekt traktowany był bardzo poważnie i funkcjonował od roku 1861, równolegle do innych pomysłów budowy linii kolejowej w kierunku Świnoujścia. Kres tej koncepcji położono dopiero w cztery lata potem podczas wizyty w Szczecinie następcy tronu pruskiego, który to jak stwierdzono: „ z wielka rezerwą odniósł się do tego pomysłu, tak ze względu na koszt, jak i przewidywane zakłócenia w żegludze i rybołówstwie, jakie jego wykonanie by przyniosła”.

Na zbudowanie połączenia kolejowego Świnoujścia z Berlinem nacisk kładli także zamożni berlińczycy. Chodziło o to by szybko i wygodnie dojechać do coraz bardziej modnych nadmorskich kurortów na wyspie Uznam. Co ciekawe, już w tamtych latach zaczęto też snuć bardziej dalekosiężne, niezwykle śmiałe plany. Jednym z nich było połączenie linią kolejową Bałtyku z Adriatykiem, a konkretnie właśnie Świnoujścia z Triestem. Zainteresowanie tym było tak duże, że w pewnych kołach zaczęto nawet snuć plany uruchomienia pociągu o nazwie „Express Bałtyk – Adriatyk”. Niestety wojna pomiędzy Prusami a Francją, która wybuchła w roku 1870, przekreśliła te plany. Sprawą budowy kolei między Berlinem a Świnoujściem, zajęto się ponownie po jej zakończeniu. Rozpoczęto mianowicie budowę linii ze Szczecina do Stralsundu. W 1873 r. doszła ona z Anklamu do miejscowości Ducherow nad Pianą, oddzielającą ląd stały od wyspy Uznam.
Dla świnoujskiego portu i uzdrowiska, wreszcie dla mieszkańców miasta, brak kolejowego połączenia, był także ogromnym utrudnieniem, oznaczał stagnację i brak wszelkich perspektyw. Korporacja kupców świnoujskich podjęła więc także intensywne starania w tej materii, zakończone powodzeniem. W 1874 roku Szczecińsko – Berlińskie Towarzystwo Kolejowe uzyskało koncesję na budowę odgałęzienia od linii Berlin – Pasewalk – Stralsund, z Ducherow w kierunku Świnoujścia.
Roboty rozpoczęto już w następnym roku. Linię poprowadzono z Ducherow przez most na Pianie zbudowany w rejonie wsi Karnin, miasto Uznam, Garz do Świnoujścia. Tutaj, kolej dotarła ostatecznie 15 maja 1876 roku. Był to początkowo jednotorowy odcinek, długości 37,7 km . W latach następnych, dość szybko przedłużono kolej do Heringsdorfu i dalej do Wolgastu.