Rzecznik Prezydenta Miasta • Czwartek [04.03.2010, 11:43:35] • Świnoujście

Już wkrótce rozpocznie się II etap rewitalizacji Parku Zdrojowego

Już wkrótce rozpocznie się II etap rewitalizacji Parku Zdrojowego

fot. Urząd Miasta Świnoujście

Wyłoniono wykonawcę II etapu rewitalizacji Parku Zdrojowego. Za najkorzystniejszą uznano ofertę konsorcjum firm: FH-U Thomas ,Szczecińskie Przedsiębiorstwo Usług Budowlanych ODRABUD, DROGBET URBANIAK S.J. Cena wybranej oferty wynosi 10 201 773,42 zł.

Celem realizacji tego projektu jest przywrócenie parkowi dawnej świetności , z zachowaniem bądź odtworzeniem, historycznych elementów jego wyglądu. Park wpisany jest do rejestru zabytków, jako XVIII wieczna forma ogrodów miejskich

I etap, który wykonywała wyłoniona w przetargu gryfińska firma EROBUD -Budownictwo wodne i kanalizacyjne - E.Maksym, zakończył się w kwietniu 2008 roku. Zakres robót, których koszt wyniósł 4,4 miliona złotych , z czego około miliona złotych pochodziło z funduszy programu INTERREG III A , objął miedzy innymi : usunięcie drzew kolidujących z inwestycją, budowę rowów odwadniających, przepustów i rurociągów na rowach, budowę zbiorników wodnych oraz przepompowni odwadniających, selekcję samosiewów i podszytu krzewów, pielęgnację istniejącego drzewostanu oraz nasadzanie nowych drzew .

II etap również otrzymał dofinansowanie w ramach regionalnego programu operacyjnego w wysokości 3, 95 mln złotych. Obejmie on swym zakresem przede wszystkim roboty budowlane: odtworzenie ciągów pieszych, placów, oświetlenia, budowę placów zabaw i boiska sportowego, fontann, architektury krajobrazu /kwietniki, trawniki, klomby/, miejsc odpoczynku, WC, a także trzyletnie utrzymanie infrastruktury. Ma on zostać zakończony do sezonu letniego 2011.

--------------------------------------------------------------------
Teren dzisiejszego Parku Zdrojowego początkowo był zalaną wodą mielizną, a gdzieniegdzie rosły pojedyncze sosny. Podczas regulacji rzeki Świny powiązanej z budową portu oraz fortów w 1721 r. teren parku uległ zmianom. Stało się to dzięki pracom hydrotechnicznym tworzącym tzn. nowy ląd, poprzez posadzenie traw, krzewów i drzew takich jak sosny, olchy, czeremchy i jarzębiny. Miejsce to figurowało pod nazwą „Plantage”. Pod koniec XVIII w. na tym terenie wytyczono ograniczony alejkami kwadrat z placem w kolistym kształcie położonym na dzisiejszej ul. Beniowskiego przez który przechodzi kilka przekątnych alei. Miejsce to nazwano „Elsen Plantage”. Do 1806 r. teren ten został powiększony na zachód i na północ. W okresie tym nazwano go „Königliche Plantage”. Po tym okresie przerwano prace przez trwająca kampanię napoleońską.
W latach 1818-1823 władze rejencji szczecińskiej wsparte nadprezydentem Pomorza Johannem Augustem von Sack zadecydowały o utworzeniu w Świnoujściu kąpieliska morskiego. Wybudowano molo i otwarto pierwszy sezon. Po przybyciu pierwszych wczasowiczów problemem stało się uprzyjemnienie im pobytu w Świnoujściu. Z tego powodu w latach 1825-26 zbudowano Dom Zdrojowy Gesellschaftshaus w pobliżu nabrzeża portowego. 12 czerwca 1826 r. dzięki staraniom nadprezydenta Sacka do Świnoujścia przyjechał znany królewski ogrodnik Peter Joseph Lenne, który obejrzał teren plantagen, zlecono mu wykonanie projektu parku. Przedstawione w nim były zamierzenia projektowe dostosowane do istniejącego już zagospodarowania przestrzeni i zieleni oraz podkreślenie naturalnych walorów parku. Punktem centralnym miał być dom zdrojowy z podporządkowanymi mu osiami widokowymi oraz alejami. Po I wojnie światowej Dom Zdrojowy rozebrano, a w jego miejscu oraz pobliżu wybudowano domy mieszkalne marynarki wojennej. Poza kilkoma wysokimi i mocnymi drzewami, takimi jak lipy, akacje, klony i platany, nie przetrwały żadne z roślin przysłane w 1827 r. Z biegiem lat granice parku ulegały zmianom, a po 1849 r. teren parku został okrojony na wschodzie, na rzecz budowy fortów. Budowa dzielnicy nadmorskiej usytuowanej na północny zachód od parku, wiąże się z dalszymi etapami kształtowania nowego terenu. Życie towarzyskie oraz wczasowe zostało wtedy przeniesione z nabrzeża portowego nad brzeg morza. Na początku XIX w. została wytyczona tzw. Jezdnia (obecna ul. Bolesława Chrobrego), nazwano ją „Konigs Alle”, poszerzono ją, a wzdłuż posadzono drzewa. Wytyczenie wąskich i krętych alejek oraz miejsc na budowę różnego typu obiektów małej architektury, związane są z radcą budowlanym z Berlina-Machtigiem, który prowadził prace w parku. Według Burkhardt to z Machtigiem wiąże się ostateczna kompozycja parku, trwająca do 1945 roku i nawiązująca do wielu pomysłów założeń parkowych tworzonych 50 lat wcześniej przez P.J.Lenne.
Plan miasta z ok. 1912 r. przedstawia park z siecią alejek, cieków wodnych, stawów, większych grup drzew z terenami otwartymi. Widoczne są też elementy małej architektury, takie jak: altany, kioski i pisuary na obrzeżach parku i przy Schulzen platze oraz rondzie po zachodniej stronie Alei Królewskiej. Tam też został usytuowany pierwszy plac muzyczny. Tę część parku nazwano wtedy „Kurpark”. Przy Alei Królewskiej została wytyczona półkolista polana, a na niej postawiono pomnik Fryderyka III. Wiadomo również, że obok placu muzycznego znajdowała się restauracja, a przy pensjonatach fontanna z wodą źródlaną dla kuracjuszy, tzw. poidło dla ptaków, platforma widokowa oraz romantyczny most, którego położenia nie można ustalić. W tym czasie tworzono ogrody ozdobne przy promenadzie oraz domach wczasowych, również przy nowo zbudowanym Domu Zdrojowym „Kurhaus” znajdującym się nad samym morzem w latach 1885-1910. Teren parku ograniczono do obecnej ul. Mieszka I, po tym jak po I wojnie światowej doszło do rozebrania Domu Zdrojowego oraz zatarcia śladów działalności Lennego. To wszystko zakończyło najbarwniejszy okres w dziejach świnoujskiego kurortu – „Fin de siecle”.
Od lat dwudziestych XX w. pracami w parku kierował inspektor ogrodniczy ze Świnoujścia – Kupitz. W okresie międzywojennym na zachód od ul. Bolesława Chrobrego, aż po ul. Matejki zlokalizowano nową część parku – West Kurpark. Znajdowały się tam restauracje oraz korty tenisowe. Przy promenadzie, nowym Domu Zdrojowym i muszli koncertowej założono ozdobne ogrody z kolorowymi rabatami. Na terenie parku zakładano również rabaty kwietne i szereg nowych obiektów: placów, pomników. Plan z 1930 r. przedstawia pole szachowe, plac zabaw dla dzieci i dwa Babilony przy Placu Strzeleckim oraz dwa zrobione z głazów pomniki. Jeden z nich poświęcony był poległym w I wojnie światowej żołnierzom, drugi to kamienny obelisk „Jungsturmu”.
W 1945 r. spalił się Dom Zdrojowy, zdewastowano otaczający go ogród oraz tereny parku. Ogólnie prawie cała zabudowa Świnoujścia została zniszczona. W latach pięćdziesiątych, przy odbudowie dzielnicy nadmorskiej zainteresowano się Parkiem Zdrojowym. Według projektu inżyniera R. Małysika ze Świnoujścia w latach 1958-1959 zostały wykonane prace porządkowe oraz nowe nasadzenie, głownie we wschodniej części parku.


Park znajduje się we wschodniej części miasta. Ograniczony jest ul. Jachtową (wschód), Mieszka I (południe), Władysława Sikorskiego i Bolesława Krzywoustego (zachód), Henryka Sienkiewicza i terenami zalesionymi (północ). Jego powierzchnia wynosi 58 ha. Obszar parku zajmują głównie równiny wzniesione nieco nad poziom morza. Teren charakteryzuje się zwałami ziemnymi, której biegną w kierunku wschód-zachód, nie znajdują się one na całej powierzchni. Miejscami jest zatarty, ale czytelny układ rowów melioracyjnych. Duży obszar parku w części wschodniej jest zabagniony. Drzewostan w układzie zwartych grup z podszytem krzewów i samosiewów lub grup bez podszytu i pojedynczych drzew. Wzdłuż dróg drzewa rosną w układzie alejowym. Tereny zabagnione porośnięte jednorodnym lasem olchowym lub trzciną.
W 2000 roku została przeprowadzona inwentaryzacja parku, w jej wyniku stwierdzono występowanie 58 gatunków i odmian drzew, 23 gatunków i odmian krzewów i 4 gatunków pnączy. Ponad 100 drzew posiada wymiary pomnikowe.
Niektóre gatunki drzew występujących w parku:
- Abies homolepis – jodła nikko
- Acer platanoides – klon zwyczajny
- Aesculus hippocastanum – kasztanowiec biały
- Aesculus carnea - kasztanowiec czerwony
- Fagus sylvatica – buk zwyczajny
- Populus alba – topola biała
- Tilia x euchlora – lipa krymska
- Platanus x acerifolia - platan klonolistny
- Pterocarya fraxinifolia - skrzydłorzech kaukaski
- Mahonia aquifolium - mahonia pospolita
- Pinus strobus - sosna wejmutka
- Quercus macrocarpa - dąb wielkoowocowy
Kilka gatunków krzewów stwierdzonych na terenie parku:
- Rhamnus frangula – kruszyna pospolita
- Ribes alpinum – porzeczka alpejska
- Sambucus nigra – bez czarny
- Spiraea japonica – tawuła japońska
- Symphoricarpos albus – śnieguliczka biała
- Viburnum opulus – kalina koralowa
Gatunki pnączy znajdujących się w parku:
- Clematis sp. – powojnik
- Hedera helix – bluszcz pospolity
- Humulus lupulus – chmiel zwyczajny
- Lonicera periclymenum – wiciokrzew pomorski

Źródło: https://iswinoujscie.pl/artykuly/13200/