Pismo to, jako terenowa mutacja pomorskiego „Pommersche Zeitung“ na wspólną nutę, tak jak inne podobne pisma, głosiło chwałę Tysiącletniej Rzeszy i jej wodza. A czyniło to niestrudzenie, niemal do końca istnienia hitlerowskiej machiny wojennej. Ostatni numer „Swinemünder Zeitung” , jak to uprzednio pisałem ukazał się na kilka dni przed wejściem do miasta rosyjskich jednostek, 28 kwietnia 1945 r. Małe dwukartkowe pisemko w formacie szkolnego zeszytu, nawet wtedy, gdy słychać już było całkiem wyraźnie odgłosy rosyjskiej artylerii, ogłupiało czytelników złudną nadzieją bliskiego przełomu i zwycięstwa.
Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [22.02.2010, 00:29:41] • Świnoujście
Plac Wolności, jesień 1945 r. ( fot. Archiwum autora )
Po dojściu w Niemczech Hitlera do władzy w 1933 r., nastąpił proces zdecydowanego podporządkowania prasy potrzebom faszystowskiej propagandy. W 1935 r. niezależny politycznie świnoujski dziennik „Swinemünder Zeitung“ tę niezależność bezpowrotnie utracił. Nastąpiło to w wyniku wchłonięcia go przez państwowe konsorcjum prasowe Pomorskie Wydawnictwo Prasowe. Zaprzestana została działalność wydawnicza, wstrzymano wydawanie dodatku społeczno-kulturalnego.
Jeden z ostatnich numerów „Swinemünder Zeitung” z końca lipca 1945 rok. ( fot. Archiwum autora )
W maju 1945 r. w dziejach miasta skończył się rozdział „Swinemünde” zaczynał się zaś rozdział „Świnoujście”. Jak pamiętamy, nie nastąpiło to od razu wraz z wejściem rosyjskich jednostek. Nim otwarła się polska karta, upłynęło jeszcze kilka miesięcy, a miasto i okolicę zamieszkiwała jeszcze społeczność niemiecka. Część z nich to dawni mieszkańcy, którzy nie zdołali lub nie chcieli z miasta uciekać, część zaś przygnani wojną uciekinierzy i przesiedleńcy.
Rozkaz porządkowy rosyjskiego komendanta wojennego, drukowany i rozpowszechniany w Świnoujściu, czerwiec 1945 r.( fot. Archiwum )
Pod nadzorem wojennej, rosyjskiej komendantury, stosunkowo szybko podjął działalność tymczasowy niemiecki zarząd miasta. W początkach sierpnia 1945 r. ów zarząd wydał biuletyn informacyjny pod nazwą „Bekanntmachungen der Stadt Swinemünde” ( „Obwieszczenia Miasta Świnoujścia”), wykonany w drukarni rodziny Fritsche. Jego treść to informacje o organizacji, strukturze i składzie osobowym nowopowstałych władz miejskich, zarządzenia porządkowe, urzędowe komunikaty. Swoistą ciekawostkę stanowiło zarządzenie o zmianie nazw niektórych ulic. Place i ulice noszące nazwy pochodne od nazwisk wybitniejszych hitlerowców, otrzymały imiona znanych poetów lub postępowych działaczy politycznych. Np. ulicę Horsta Wessela (obecnie Roosvelta) przemianowano na Wolfganga Goethego, Dietricha Eckhardta na Heinricha Heinego (obecnie Aleksandra Fredry ), a Strasse der Wehrmacht na Freiheitstrasse ( ul.Wolności, dziś Wojska Polskiego ).