Ten małpiszon sprzed około 40 laty dał się zapamiętać, jako zwierzę chimeryczne, potrafiące nieraz podrapać albo i capnąć całkiem sporymi zębiskami. Owa małpka tu i ówdzie zastępowana była przez osiołka, psa bernardyna, małego konika lub nawet kozę ciągnącą wózek. Były to wszystko atrybuty związane z działalnością promenadowych i plażowych fotografów, których pomysłowości w doborze motywów i akcesoriów zachęcających do zrobienia zdjęcia na plaży, wręcz nie sposób opisać. Były nawet zdjęcia z białym niedźwiedziem na bałtyckiej plaży. Nieco starsi bywalcy plaży pamiętają też działająca tu wiele lat panią, której podstawowym atrybutem była parasolka.
Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [17.08.2009, 00:27:57] • Świnoujście
Bywalcy świnoujskiej plaży, ok. 1920.( fot. Archiwum )
Ślady ich artystycznej działalności znajdujemy w prawie każdym rodzinnym albumie. Mają one bardzo różną formę artystyczną. Raz jest to mniej lub więcej kiczowaty, malowany marynarz z otworem w miejsce głowy, w którym widzimy znajomą nam twarz, drugi raz prześliczny zachód słońca namalowany na sklejce, a na tym tle on i ona, trzymający się za rączki i napis „Pamiątka znad morza”. Bywały też mniej skomplikowane: grupa roześmianych ludzi lub rodzina w plażowym koszu, dzieci w piasku, nierzadko z małpką i to żywą.
Uwieczniająca się na damskiej plaży po wschodniej stronie Świny grupa pań pocz. XX w.( fot. Archiwum )
Fotografowie plażowi pojawili się w większych kąpieliskach morskich gdzieś już około 1900 roku. Początkowo byli to mistrzowie fotograficy z wielkimi, ustawionymi na statywach aparatami, w drewnianych obudowach. Negatyw powstawał w nich, na pokrytych światłoczułą emulsją szklanych płytach. Obarczony takim przyciężkawym nieco sprzętem, ówczesny fotograf plażowy, nie był tak mobilny jak jego późniejsi następcy. Wykonywał naturalnie, na specjalne zamówienie, rodzinne zdjęcia w koszu, lub na tle wybranego obiektu, ale jego specjalnością były zdjęcia grupowe. Zwykle na okrzyk takiego fotografa „Grupa !” zbierali się wokół niego chętni do uwiecznienia. Mistrz kamery ustawiał zebranych w malowniczą grupę tak, by widoczna była każda osoba i by wszyscy byli właściwie oświetleni. Ustawianie odbywało się naturalnie przy wtórze dowcipnych uwag fotografującego i oczywiście wszelkie jego uwagi były przez zebranych skrupulatnie wykonywane. Potem zaś było jeszcze „Pstryk ! „ czyli zrobienie zdjęcia. Tłem dla tak ustawionej i sfotografowanej grupy był zwykle jakiś charakterystyczny obiekt, jak molo, Dom Zdrojowy czy majacząca na dalszym planie latarnia morska.
Starannie ustawiona grupa na świnoujskiej plaży ok. 1934 r. ( fot. Archiwum )
Tak powstała fotografia otrzymywała swój numer na który powołując się już następnego popołudnia można było wykupić starannie wywołane i na dobrym papierze, w formacie pocztówkowym utrwalone, zdjęcie. Tak wykonane, można było z pozdrowieniem z urlopu, wysłać jako pocztówkę. Wiele zdjęć z tamtych czasów zachowało się. Dziś stanowią one źródło historyczne wielkiej wagi, wiele mówiące o obyczajach, ludziach i modzie z tamtych lat.