Od napływu „niebieskich ptaków” nie było Świnoujście wolne także w odległej przeszłości, szczególnie, gdy przed 170 z górą laty, uzyskało status kąpieliska morskiego. By miano to uzyskać, należało zbudować na plaży odpowiednie pawilony kąpielowe, łazienki i wreszcie tzw. Dom Towarzystwa. Był on usytuowany w rejonie obecnego szpitala przy Jana z Kolna i pełnił funkcje różnorodne, a wówczas w mieście niezbędne. Nowopowstałe kąpielisko miało ożywić mizerną gospodarkę miasta, ale postępowało to bardzo powoli. W sezonie 1827 roku bawiło tu zaledwie kilkuset gości, głównie berlińczyków. Ci, jak na stołecznych gości przystało, nie szczędzili od początku narzekań na brak świeżych owoców, warzyw i białego chleba. I właśnie tylko w Domu Towarzystwa wydelikaceni przybysze mogli coś zjeść w restauracji, poza serwowanym im pomorskim przysmakiem, za jaki tubylcy uważali śledzia z ziemniakami. Było też tam miejsca spotkań i rozrywki z fortepianem i czytelnią prasy. Gdy panie oddawały się duchowym uniesieniom, panowie mogli się przenieść do bocznego pawilonu w którym mieściło się kasyna gry, by tam oddawać się prawdziwie męskiej rozrywce.

W tym to właśnie czasie ściągali nad Świnę, choć nie bez pewnych trudności, pierwsi łowcy naiwnych. Ówczesne przepisy meldunkowo - porządkowe, były w Prusach nader rygorystyczne. Ze względów natury politycznej, obywatele tego państwa, nie mówiąc już o przyjezdnych, nie mogli się wówczas poruszać bez paszportów, skrupulatnie sprawdzanych przez policję. Utrudniało to naturalnie życie, nie tylko przeciwnikom politycznym, ale także ludziom traktującym uczciwość i prawo nieco ulgowo. Sprzyjało im natomiast żółwie tempo poczty, oraz brak kontaktów między jednostkami żandarmerii i policji na terenie państwa. Umożliwiało to nieraz wielomiesięczną, bezkarną działalność kombinator i szulerów. Znajdowali m.in. znakomite pole do popisu, we wspomnianym pawilonie gier przy Domu Towarzystwa, gdzie zabawiano się w wista, faraona, później też w pokera i ruletkę.
Jak opisywał związany ze Świnoujściem, znakomity niemiecki pisarz Theodor Fontane, już w 1830 roku , stałym bywalcem kasyna był starszy, siwowłosy major odziany w nieskazitelnie błękitny frak ze złotymi guzikami. Ów dżentelmen noszący arystokratyczne nazwisko, z wielką wprawą uwalniał „tak chrześcijan jak i starozakonnych” z ogromnych nieraz sum. Gdy zaś miejscowy policmajster przejawiać zaczął zainteresowanie „majorem”, ten zniknął, tak samo tajemniczo, jak się pojawił. Okazało się, że był to znany w niemieckich i angielskich „badach”, szuler rodem z Czech.

W sezonie 1845 roku , duszą kuracyjnego towarzystwa był zamieszkały w hotelu „Trzy Korony” ( późniejszym „Dom Rybaka” ) młody baron von Mitzlaff. Wkrótce po przybyciu stał się on również ulubionym towarzyszem zabaw księcia krwi von Reutz i jego adiutanta, hulaki i bawidamka, barona von Seckendorf. Mając parawan z takich kompanów, rzekomy baron von Mitzlaff na lewo i na prawo zaciągał pożyczki, nieraz bardzo poważne, bez żadnych naturalnie skryptów dłużnych czy weksli. W tych sferach towarzyskich o takich drobiazgach nie uchodziło wspominać ! Pewnego dnia „baron” zniknął, zapominając o wierzycielach. Kilka dni potem, w tym samym hotelu pojawił się autentyczny baron von Mitzlaff, który z trudem odpierał ataki wierzycieli rzekomego barona i podejrzliwe dochodzenia miejscowej policji. Wyjechał on w parę dni po przyjeździe, bardzo źle wspominając Świnoujście. Posługujący się jego nazwiskiem hochsztapler, brylował jeszcze czas jakiś w wyższych sferach towarzyskich Berlina i Hamburga, z podobnym skutkiem. W grudniu tego roku został aresztowany i to w Paryżu. Ów zdolny młodzian okazał się być pomocnikiem subiekta z Berlina, o całkiem nie arystokratycznym nazwisku Maner.

Oczywiście nie obyło się bez polskiego akcentu. Po upadku powstania listopadowego, wielkie gromady jego uczestników, polskich oficerów i żołnierzy udało się na emigrację, w większości przez kraje niemieckie do Francji. Wojaków tych, jako przedstawicieli walczącego i ujarzmionego narodu, witano w państwach niemieckich z wszelkimi honorami. Z czasem jednak, jak to jest zawsze, pojawiać się jęli też inni „bohaterowie”, kombinatorzy, żerujący na popularności powstańców. W pamięci bywalców świnoujskiego kąpieliska, trwale acz niezbyt chlubnie, zapisał się niejaki hrabia von Dumkiewicz, uchodzący w towarzystwie za polskiego arystokratę, naturalnie bohaterskiego oficera powstania. Objawił się on tu w początkach sezonu 1833 roku i stał się wkrótce ozdobą wszystkich salonów. Odziany zawsze w bardzo zdobny akselbantami i orderami mundur, przy szabli, szastał nasz rodak ( ? ), najchętniej nie swoimi pieniędzmi i czynił podobno nieprawdopodobne spustoszenie wśród nadobnej płci. Wbrew popularnemu porzekadłu, miał on wyjątkowe szczęście w kartach i ... uzyskiwaniu pożyczek. Gdy zaś, jak to pisali współcześni „każdego wypompował i wszystkie damy oczarował” , bez pożegnania , na pokładzie parowca udał się do Kopenhagi. Pozostały po nim, w wynajętej, lecz nie opłaconej kwaterze, jak to dosadnie stwierdzano: „brudne koszule, rozdeptane buty i długi”. Dalsze losy naszego bohatera, niestety, nie są znane.

W latach późniejszych, gdy Świnoujście robiło już karierę „wanny kąpielowej Berlina” i modnego, europejskiego kurortu, wszelkiej maści kombinatorzy, rodem głównie z Berlina, zbierali tu także obfite żniwa. Wobec wprowadzonego w XIX wieku zakazu uprawiania gier hazardowych w kąpieliskach, rozpowszechniły się wówczas nielegalne kasyna, organizowane na bardzo wysokim poziomie. Wirującej, nielegalnej ruletce towarzyszył szampan, kawior i dyskretna obsługa kredytowa. Wstęp do podobnego przybytku kosztował tyle, ile miesięczna gaża pokojówki. Oczywiście, poza właścicielami owych kasyn, z wygraną nie wychodził nikt. Ponoć sporo grosza zostawiła tu nawet piękna tancerka Mata Hari, autorka wielu salonowych skandali i szpieg w jednej osobie.

Okres po I wojnie światowej, szczególnie czas wielkiej inflacji i kryzysu ekonomicznego, jak żaden inny, sprzyjał rozwojowi hazardu, „przewałów” i instytucji określanych obecnie mianem „agencji towarzyskich”. Lokale w których usługi takowe były świadczone, oznaczone były czerwoną latarnią, a młodzież do lat 18-tu, wstępu do nich nie miała. Mieściły się one głównie wzdłuż Wybrzeża Władysława IV i naturalnie w nadmorskiej dzielnicy. Ściągali tu również, jak przysłowiowe pszczółki do miodu, wszelakiego autoramentu amatorzy łatwego zarobku.

Po II wojnie, mimo że Świnoujście na wiele lat utraciło swoją renomę europejskiego kurortu, to z racji specyfiki i przygranicznego położenia, znowu przyciągnęło tym razem naszych, rodzimych kombinatorów. Wszak nie sami aniołowie to miasto zasiedlali, tak po wojnie, jak i w okresie przyśpieszonego rozwoju miasta od 1960 roku. Temat ten wymaga jednakowoż odrębnego potraktowania.

źródło: www.iswinoujscie.pl