POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciński • Piątek [27.03.2009, 18:33:32] • Świnoujście

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Terytorium III Rzeszy w 1939 r. Rejon Kłajpedy (Memelland) to północno-wschodni skrawek zaznaczony ja mniejszym kolorem(fot. Archiwum )

W środowisku mieszkańców Świnoujścia, zainteresowanych jego najnowszą historią, fakt pobytu w mieście osławionego kanclerza III Rzeszy, Adolfa Hitlera, na ogół jest znany, aczkolwiek niezbyt szczegółowo. W tym miejscu chociażby w związku z tym, że w tym roku obchodzimy 70 rocznicę niemieckiej agresji na Polskę, chcę się podzielić wiedzą w tym zakresie. Otóż ta ponura postać historyczna przebywała w Świnoujściu, a raczej przejeżdżała przez miasto dwa razy, w dniach 22 i 24 marca 1939. Jego pobyt związany był z tzw. sprawą Kłajpedy. Przypomnę tylko używając w tym miejscu wielkiego skrótu, że w marcu 1939 r. nastąpiło przejęcie przez hitlerowskie Niemcy części terytorium Litwy, portu i rejonu Kłajpedy. Doszło do tego w wyniku nacisków wywieranych przez Niemcy na Litwę i ustępliwości mocarstw europejskich. Pretekstem był fakt zamieszkiwania tego terytorium przez przeważającą liczbę ludności niemieckiej. W symbolicznym akcie przejęcia Kłajpedy wziął udział kanclerz Rzeszy.

Kłajpeda, to był kolejny, łatwy sukces, który wprawił społeczeństwo niemieckie w stan jeszcze większej euforii i ślepego uwielbienia dla ich wodza. Stan świadomości politycznej ówczesnych mieszkańców Świnoujścia także nie był inny. Podkreślał to zresztą w swych opisach, ówczesny kronikarz Robert Burkhardt. Z nieukrywaną satysfakcją zaznaczał on, że: „mieszkańcy Świnoujścia to prawdziwi Niemcy i narodowi socjaliści.” I otóż ci prawdziwi Niemcy i wyznawcy nazizmu mieli okazję w marcu 1939, aż dwa razy zobaczyć z bliska swoje bożyszcze. Tenże kronikarz z wielką emfazą pisał: „Gdy tylko rankiem rozgłośnie radiowe podały komunikat o uwolnieniu Kłajpedy, zaraz potem przemknęła przez ulice Świnoujścia niezawodną pocztą pantoflową radosna wieść o przybyciu Führera. W jednym oka mgnieniu miasto zafalowało morzem flag. Hasłem dnia stały się słowa „Führer przybywa!”. Rozniosły się one błyskawicznie na cały obszar powiatu Uznam – Wolin.”
Adolf Hitler przybył do Świnoujścia 22 marca 1939, pociągiem z Berlina około godziny 18:25. Jego przyboczną świtę stanowili: admirał Raeder, generał Keitel, gauleiter Pomorza - Schwede Coburg i wielu innych. Pociąg stał kilka minut na dworcu, a następnie wolno jechał istniejącym wówczas torowiskiem, wzdłuż Wybrzeża Władysława IV do tzw. Nabrzeża Hohenzollernów przy Basenie Północnym. Już od 15–ej wzdłuż torów ustawiły się tysiące mieszkańców Świnoujścia i okolic, oczekujących na przyjazd dyktatora. Jak relacjonowali uczestnicy zdarzenia, nikt ich tam pod przymusem nie przygnał, ani listy obecności nie sprawdzał. Z niebywałym entuzjazmem (co skrzętnie podkreślał kronikarz!) witali oni swego wodza. A ten, przez całą drogę stał w oknie wagonu i pozdrawiał wiwatujące tłumy. Zapadał już mrok, gdy Hitler wysiadł z pociągu, przeszedł przed frontem kompanii marynarzy i wszedł na pokład pancernika „Deutschland”.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Powitanie A. Hitlera na nabrzeżu w Świnoujściu, 22 marzec 1939 r.(fot. Archiwum )

Przez cały ten czas, jak Burkhardt pisał, towarzyszyły mu pozdrowienia wykrzykiwane przez stojące tłumy. Feta trwała nadal nawet wtedy, gdy pancernik odbił od nabrzeża, skierował się w główki portu, a następnie kursem wschodnim udał się do Kłajpedy. W szyku torowym podążały za nim towarzyszące mu okręty: pancerniki „Admiral Graf von Spee” i „Admiral Scherr” oraz krążowniki „Nürnberg” i „Kiel”. Nadto towarzyszyły im dwa dywizjony niszczycieli oraz torpedowców. Tu jedna uwaga, odnosząca się do pobytu Hitlera w Świnoujściu w dniu 22 marca. Przebywając w naszym mieście nie brał on udziału w żadnym innym spotkaniu, czy wiecu ku jego czci zorganizowanym. Poza zdawkowymi zdaniami wygłoszonymi niemal w tzw. przelocie, nie było też żadnej mowy z balkonu bądź czegoś w tym rodzaju, o czym niektórzy koledzy, interesujący się historią miasta, czasem napomykali. Hitler wyraźnie śpieszył się, a nadto okazywał pewne zdenerwowanie przed czekającą go podróżą morską. Nie był on mianowicie miłośnikiem rejsów morskich, toteż ten sposób przemieszczania się traktował jako zło konieczne, niezbędne dla realizacji celów propagandowych czy też politycznych.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Przed ratuszem w Kłajpedzie, 23 marca 1939 r.(fot. Archiwum )

Rankiem następnego dnia Hitler i jego świta była już Kłajpedzie, gdzie spotkał go graniczący z histerią entuzjazm zamieszkujących ów rejon Niemców. Po przejeździe przez miasto, wygłoszeniu triumfalnego przemówienia z ratuszowego balkonu, przyjęciu defilady marynarzy z okrętów oraz miejscowych paramilitarnych organizacji faszystowskich, program pobytu Hitlera w Kłajpedzie zakończył się. Wieczorem Hitler i jego świta udali się w drogę powrotną.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Na pokładzie pancernika „Deutschland”(fot. Archiwum )

Okazję do jeszcze większej fety stworzył powrót Hitlera w dniu 24 marca, również via Świnoujście. Tu znowu zacytuję kronikarza: „Świnoujście przeżyło dzisiaj najpiękniejszy dzień w swojej historii. Wspaniały dzień wiosenny witał promieniami słońca Führera, który wrócił teraz z rejonu Kłajpedy na pokładzie pancernika .” I nieco dalej: „Nie sposób jest oszacować tłum ludzi, który przybył dzisiaj, aby pozdrowić Führera i być z nim. Tysiące wiwatowały w podzięce, po historycznej podróży do Kłajpedy.”
Tu trzeba dodać, że tłumy oraz ich spontaniczność i zafascynowanie Hitlerem, były zapewne autentyczne, zostały jednak z niemiecką dokładnością przygotowane wcześniej. Oto co głosiła stosowna odezwa powiatowego kierownictwa partii NSDAP z 23 marca 1939: „Świnoujście będzie jutro powtórnie przeżywać wielki i wspaniały dzień. Führer powróci rankiem z wyzwolonego rejonu Kłajpedy i nasze miasto reprezentujące Pomorze i całe wielkie Niemcy, podziękuje mu za jego wielki czyn. (…) Wszystko, co z naszej miłości i wdzięczności możemy Führerowi ofiarować, to podczas jutrzejszego spotkania okażmy przez spontaniczne manifestacje i wiwaty. Ulice, którymi będzie przejeżdżać specjalny pociąg Führera z Nabrzeża Hohenzollernów aż do Dworca Głównego, winny być pokryte morzem flag. Ze wszystkich części Okręgu przybędą jutro specjalne pociągi do Świnoujścia. Członkowie partii otrzymają okolicznościowe bilety na przejazd. Grupy partyjne z miejscowości leżących przy trasie kolejowej Świnoujście – Uznam, będą pozdrawiać pociąg specjalny, zanim przywitają go przywódcy.” itd., itd. ...
Naturalnie, wszystko odbyło się z tą i innymi instrukcjami. Trasy przejazdu pociągu zostały już wczesnym rankiem (24 marca) otoczone kordonami ochronnymi SS, SA i marynarki. Zgodnie z zaleceniami, cała okolica torowiska ozdobiona została masztami flagowymi, zielenią świerków i transparentami z wiernopoddańczymi tekstami. Na Nabrzeżu Hohenzollernów znowu stała świta z generalicją i przywódcami partyjnymi. Nie zabrakło też prominentnych przedstawicieli władz miejscowych z landratem Florke i burmistrzem miasta, Neum’em. Naturalnie była też młodzież z Hitlerjugend, delegacje zakładów pracy, korporacji zawodowych, no i wreszcie mieszkańcy miasta oraz Pomorza. Pancernik „Deutschland”, z Adolfem Hitlerem na pokładzie, dobił do kei o godz. 9:30. Po ceremonii powitania, nastąpiła przesiadka Hitlera i świty do podstawionego specjalnego pociągu. Przed lokomotywą maszerował oddział SS, a wzdłuż Wybrzeża Władysława IV naturalnie, stały tysięczne, wiwatujące tłumy. Na dworcu ponownie odbyła się manifestacja, trwająca dokładnie 10 minut. Ale raz jeszcze oddajmy głos Burkhardtowi: „W tych dniach załoga dworca przeżywała swoje wielkie chwile. Wypełniając swoje obowiązki służbowe, kolejarze znajdowali się w pobliżu pociągu specjalnego Führera. Gdy tylko Wielki Gość dojrzał kolejarzy, wychylił się z okna i uścisnął ich stwardniałe od pracy dłonie.” No, a potem już pociąg udał się w kierunku na Uznam i około 13-ej dotarł do Berlina.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Pożegnanie na świnoujskim dworcu przy ul. Grunwaldzkiej(fot. Archiwum )

W latach następnych, gdy trwała wojna, w Świnoujściu przebywało jeszcze wielu innych, wysoko w hitlerowskiej hierarchii postawionych osobistości. Ale wódz III Rzeszy, mającej trwać tysiąc lat, już nie pojawił się tu więcej. Trudno w tym miejscu o komentarz. Jest to po prostu fakt historyczny i jako taki należy go z wielkiej już przecież perspektywy lat przyjmować. Jedna tylko natrętna refleksja nasuwała się piszącemu, w trakcie czytania tych tekstów sprzed kilkudziesięciu lat. Znacznie później, w czasach młodości mojego pokolenia, też były organizowane „spontaniczne” powitania, takie same „ściskanie spracowanych dłoni”, „morza flag”, „Wielki Gość”, „Ojciec Narodu” i też rozdawane były okolicznościowe bilety do miejsc takich spędów. Inne były tylko portrety i hasła na transparentach. Mam ogromną nadzieję, że już żadne następne pokolenie nie będzie miało takich doświadczeń.

Pobyt Adolfa Hitlera w Świnoujściu, marzec 1939 r.

Otrzeźwienie świnoujścian nastąpiło 12 marca 1945 r. po alianckim bombardowaniu.(fot. Archiwum )

źródło: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 50, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 26-50 z 50

Gość • Sobota [28.03.2009, 06:51:03] • [IP: 83.6.168.***]

Mnie 65 lat temu zamordowali mi ojca w obozie pracy. Jeżeli będą dalsze naciski na Polske, może skończyć się to nową granicą nie na Odrze, ale na Łabie. Tyle krzywd zrobiono nam, całej Europie i sami sobie, Niemcom. Oby te czasy nigdy nie powróciły.

Gość • Sobota [28.03.2009, 06:38:26] • [IP: 92.42.112.***]

przed wojną w sezonie do Świnoujścia przyjeżdżało codziennie 28 pociągów ekspresowych, a most w Karninie nie był dla nich przeszkodą!

Gość • Piątek [27.03.2009, 23:22:52] • [IP: 194.29.137.**]

swoja droga to tak z 3 godziny albo i mniej przed wojna sie jechalo ze scia do berlina ;)

Gość • Piątek [27.03.2009, 23:05:28] • [IP: 92.42.114.***]

Świetny artykuł!

Gość • Piątek [27.03.2009, 22:30:13] • [IP: 212.160.162.**]

Niemcy w ciągu jednego roku włączyli do Rzeszy Austrię, Czechy i wartościowy kawałek Litwy. Te zdobycze uzyskali na drodze dyplomatycznej za przyzwoleniem Anglii i Francji. Mieli z czego się cieszyć.

Gość • Piątek [27.03.2009, 21:59:27] • [IP: 77.254.49.***]

Ta mapka pokazuje apetyty neonazistów z NPD. Ich poseł w landtagu Meklemburgii-Przedpomorza Tino Mueller powiedzial 5 marca dosłownie: " Niemcy nie kończą się na Świnie, Odrze i Nysie"...

Gość • Piątek [27.03.2009, 21:16:38] • [IP: 78.88.118.*]

fajna interaktywna mapka

Gość • Piątek [27.03.2009, 21:14:44] • [IP: 92.42.112.***]

1939 rok, podroz Świnoujście-Berlin 3h-3.5h 2009 rok 4.5h :D

Gość • Piątek [27.03.2009, 21:12:00] • [IP: 88.156.234.***]

Do ostatniego sprawiedliwego:wypowiedzi na portalach lokalnych sa wspanialym zrodlem wiedzy o spoleczenstwie lokalnym (choc nie zawsze tylko lokalne sa wypowiedzi) A odpowiednie sluzby mam nadzieje duzo korzystaja i dzieki internetowi latwiej mozna osiagnac sukcesy w pracy zawodowej. Chodzi przede wszystkim o te osoby ktore ewidetnie lamia prawo !. -

Gość • Piątek [27.03.2009, 20:36:38] • [IP: 87.187.114.**]

Adolf to Cymbal Austyjacki. Czlowiek chory psychicznie i nigdy o nim nikt nie powinien mowic. Np: jak o Stalinie, Mao czy predziu Szmurkiewiczu.

młody • Piątek [27.03.2009, 20:27:39] • [IP: 80.245.182.***]

Szacun dla Pana Doktora za artykuły

Gość • Piątek [27.03.2009, 20:24:13] • [IP: 83.21.126.***]

Czytałem z otwartymi ustami. Kolejny świetny artykuł.

ostatni sprawiedliwy • Piątek [27.03.2009, 20:21:19] • [IP: 92.42.118.***]

DO: Gość • Piątek [27.03.2009, 19:45] • [IP: 88.156.235.*] za ojczyzne, za kraj - sieg hail JUŻ ZA SAMO NAPISANIE TAKIEGO KOMENTARZA POWINNO SIĘ PROKURATURĘ POWIADOMIĆ!! TO BY SIĘ KOLO ZDZIWIŁ JAKBY MU SMUTNI PANOWIE Z KAJDANKAMI DO DRZWI ZAPUKALI, PEWNIE JAKIEŚ CIEKAWE MATERIAŁY POPIERAJĄCE I PROMUJĄCE FASZYZM, ZA KTÓRE MÓGŁBY ŁADNY WYROCZEK OTRZYMAĆ

Gość • Piątek [27.03.2009, 20:19:48] • [IP: 92.42.112.***]

pancernik Deutschland jako Lutzow został zatopiony 16.04.1945 przy dalbach obok Karsiborów po stronie wyspy Uznam

Gość • Piątek [27.03.2009, 19:55:31] • [IP: 86.41.98.**]

Niemcy, Wielkie Niemcy na Zawsze!!

Mount R • Piątek [27.03.2009, 19:51:47] • [IP: 80.245.189.***]

GRRRRR!!-to właśnie!tak jak mówisz!

Gość • Piątek [27.03.2009, 19:46:08] • [IP: 77.254.49.***]

Kasacz o 18:46 napisał: Świnoujście to miasto niemieckie i powinno wrócić do Niemiec. ILE NPD DAJE ZA TO KASY KASACZU?

GRRRRR!!! • Piątek [27.03.2009, 19:28:55] • [IP: 92.42.113.***]

niemcom powinno się kontrolować przyrost naturalny bo to niebezpieczny naród, nie mylić z walecznym.

Gość • Piątek [27.03.2009, 19:25:51] • [IP: 217.97.193.***]

Są tacy co się zachwycają tym guru ekonomii, prawa potocznie zwanym premierem?

Gość • Piątek [27.03.2009, 19:19:23] • [IP: 195.117.222.*]

świetny artykuł.podobnie ludzie zachwycają sie teraz Thuskiem, chociaż wiekszość już dostała kubeł zimnej wody na głowę

Gość • Piątek [27.03.2009, 19:10:26] • [IP: 80.245.191.***]

to tak jak Kwasinieski on tesz był dwa razy

Naczelny Kąsacz Jadowy • Piątek [27.03.2009, 19:04:34] • [IP: 80.245.183.***]

49 słusznie mówi, III Rzesza to sama nienawiść i fanatyzm. Popieram autora z 49.

Gość • Piątek [27.03.2009, 18:56:18] • [IP: 77.254.49.***]

Panie Doktorze, piękny, rzeczowy tekst! Na taki tekst długo czekaliśmy na tym portalu, bo odkrywa żródła nazistowskiego jadu, nienawiści i fanatyzmu na wyspie. Właśnie niedawno młodzież świnoujska organizowała poglądową lekcję o skutkach nazizmu - Holokauście, a jednocześnie na tym portalu, niestety, występuje w niektórych wypowiedziach niekiedy bezkrytyczna fascynacja nazizmem... Przy okazji pytanie: czy Hitler, Doenitz, który tu był dcą zespołu torpedowców i inni dygnitarze zbrodniczej III Rzeszy Niemieckiej byli honorowymi obywatelami miasta?

Naczelny Kąsacz Jadowy • Piątek [27.03.2009, 18:46:20] • [IP: 80.245.183.***]

Fajnie by było pokazać na mapie dokładne miejsca gdzie był Hitler w naszym mieście. Świnoujście to miasto niemieckie i powinno wrócić do Niemiec. Polsce powino się zwrócić Kresy Wschodnie.

Luca • Piątek [27.03.2009, 18:40:07] • [IP: 92.42.116.**]

Bardzo dobry artykuł. Proszę tylko o zmianę podpisów pod zdjęciami, są zamienione miejscami :)" na pokładzie pancernika" i" przed ratuszem"

Oglądasz 26-50 z 50
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344
■ 5 marca w Świnoujściu rusza kwalifikacja wojskowa. W tym roku kwalifikacji wojskowej podlegają przede wszystkim mężczyźni urodzeni w roku 2006. Dotyczy to także mężczyzn z roczników 2001 – 2005, którzy nie byli jeszcze na kwalifikacji. Przypominamy, że kwalifikacja nie jest poborem do wojska, tylko polega na nadaniu kategorii przydatności do służby. Kończy się ona wydaniem zaświadczenia o uregulowanym stosunku do służby wojskowej. Kwalifikacja wojskowa w Świnoujściu będzie przeprowadzona od 5 marca do 14 marca 2025 roku w Hoteliku przy Amfiteatrze, wejście od ul. Matejki ■ Rozpoczęły się prace nad budową ulicy Nowojachtowej w Świnoujściu, która ma połączyć ulice Jachtową i Uzdrowiskową. Inwestycja budzi wiele emocji, a zdania mieszkańców są mocno podzielone. Powód? Droga przebiega przez mocno zadrzewiony teren parkowy, graniczący z Parkiem Zdrojowym, stanowiący naturalne schronienie dla licznych zwierząt, takich jak sarny, lisy czy króliki, oraz pełniącym funkcję naturalnego filtra powietrza dla Świnoujścia ■