W środę 26 marca 2025r., po walce z chorobą nowotworową, zmarł Andrzej Ryfczyński – mistrz fotografii, fotoreporter, dziennikarz, kronikarz życia codziennego Wysp. Przez ponad pięć dekad dokumentował Świnoujście, jego ludzi, wydarzenia i przemiany. Zostawił po sobie ogromne archiwum liczące 400 tysięcy zdjęć oraz wspomnienia, które zapisane zostały nie tylko na kliszy, ale też w sercach mieszkańców.
Poniżej publikujemy wyjątkowy, osobisty tekst autorstwa Grzegorza Kapli – wieloletniego przyjaciela Andrzeja Ryfczyńskiego. To nie tylko wspomnienie, ale także poruszający portret człowieka, którego nie da się zastąpić.
"Zmarł Andrzej Ryfczyński – mistrz fotografii, dziennikarz Głosu Szczecińskiego, Gazety na Pomorzu, Podglądu, Wyspiarza, Nowego Wyspiarza, Świnoujścia Dzisiaj oraz portalu iswinoujscie.pl i ikamien.pl. Jego materiały były publikowane w różnych mediach.
W ciągu minionego półwiecza należał do najbarwniejszych postaci na Wyspach. Nie było nikogo, kto nie znałby go osobiście. Pewnie nie ma też nikogo, komu Andrzej nie zrobiłby kiedyś zdjęcia.
Dla mnie był mistrzem. Partnerem.
Przyszedł do redakcji Podglądu na Placu Słowiańskim 14, żeby naskarżyć na pana Waniorka. Pan Waniorek sprzedał mu wtedy piękne, eleganckie, zagraniczne buty. Andrzej nosił je tylko jeden dzień, bo zaraz okazało się, że są z kartonu. To były trumienne saboty. To nie był udany artykuł, ale Andrzej został w redakcji. Od tego dnia jeździliśmy razem „na materiał” jego fiatem Tipo. Zagadywał, robił zdjęcia, a ja robiłem notatki. Wiedział wtedy o robieniu gazet dużo więcej niż ja. Pracował w Głosie od połowy lat sześćdziesiątych. Janusz Sokalski wyłowił go gdzieś w tej stoczni, gdzie Andrzej zajmował pozycję kulturalno–oświatowego. Sokalski dostrzegł w nim ten niesamowity talent do patrzenia na świat przez czarne oko obiektywu.
Nauczył mnie fotografowania. Nie – nie tych wszystkich spraw związanych z mieszaniem chemikaliów i naświetlaniem papieru, ale tej części, która polega na patrzeniu.
Pamiętam tę pierwszą lekcję:
– Musisz zawsze pamiętać, że na zdjęciu będzie widać, co czujesz wobec tej osoby, którą fotografujesz. Jeśli kogoś nie lubisz – będzie to widać. I będzie widać, jeśli kogoś kochasz.
Dobrze mnie nauczył. Miałem wtedy swoje zdjęcia trzykrotnie na okładce dużej Wyborczej. Teraz, kiedy patrzę na jego zdjęcia, zdaje mi się, że on kochał wszystkich.
Zagadywał ich na śmierć. Nie znał umiaru w tłumaczeniu politykom, jak powinien wyglądać plan zagospodarowania przestrzennego miasta, jakie szerokie powinny być ulice, w którym miejscu trzeba drążyć tunel i jak urządzić Biuro Obsługi Mieszkańców w Urzędzie. Najgorsze jest to, że się na tym wszystkim znał, dużo wiedział i mnóstwo się uczył. Ale nie potrafił ograniczyć czasu wypowiedzi do pięciu minut. Politycy – nawet samorządowi – nie umieją wytrwać na słuchaniu dłużej.
Nie wiem, czy ktoś wiedział o naszym mieście więcej niż on. Przez pół wieku dokumentował życie codzienne Świnoujścia i wysp Uznam, Wolin i okolice.
Wcale nie miał być fotografem i nie miał być fotoreporterem. Przyjechał z Otwocka, żeby pracować w świnoujskiej stoczni. Czasem myślał o tym Otwocku, którego prawie nie znał. Miał tam po ojcu skrawek ziemi – jedyny po nim ślad. Ojciec siedział w obozie jenieckim. Nie przeżył.
Andrzej został mechanikiem silników okrętowych. Potem kaowcem, współzałożycielem Amatorskiego Klubu Filmowego „Horyzont”, mistrzem fotografii, potem dziennikarzem. Ciemnię fotograficzną zbudował w domowej łazience, konstruując własnoręcznie powiększalnik z kanki na mleko.
W 1974 roku został prywatnym przedsiębiorcą. Zakład fotograficzny „Fotos” przy Bohaterów Września wymarzył sobie jako miejsce innowacyjne i rzetelne. Pierwszy na wyspach wprowadził kolorową fotografię portretową.
Miał nerw fotoreportera. Kiedy patrzył na świat przez obiektyw, stawał się naprawdę nieustraszony. W czasie stanu wojennego, na jakimś partyjnym pogrzebie starego milicjanta, mieli być wszyscy esbecy. Cała wierchuszka. Stanisław Możejko namówił Ryfczyńskiego, żeby zrobił im wszystkim zdjęcia. Nikt inny się nie odważył. A Ryfczyński – tak. Szedł jak po swoje. Jakby był wynajęty do dokumentowania wydarzenia. Możejko, tuż przed swoją śmiercią, powiedział Sławkowi Ryfczyńskiemu, że ojciec był wtedy jednym z najodważniejszych ludzi. Szedł tam, gdzie inni się bali.
To prawda.
Pamiętam, jak z ukraińskim pilotem, który miał w Świnoujściu motolotnię–samoróbkę, polecieliśmy w pięciostopniowym sztormie prosto w morze, bo Andrzej chciał sfotografować wiatr. Wzięli mnie, żeby zrównoważyć ciężar tego wózka. Po prawej siedział Andrzej, a po lewej ja z jakąś torbą balastu na szyi. To było kompletne szaleństwo. Zdjęć nie zobaczyłem, więc nie wiem, czy udało się z tym wiatrem, czy jednak nie.
A kiedy mieszkałem już w Warszawie, sprowadził się na kilka lat do Otwocka, żeby zbudować dom na ojcowiźnie. To był piękny dom. Siadywaliśmy tam w ogrodzie cały sezon, pijąc wino w drewnianej altanie. Bawiliśmy się z psem, z Barrym. Andrzej nie był tam szczęśliwy. Nie potrafił żyć z dala od morza. Od swojej wyspy. No i miał ten wymarzony dom z widokiem na Zalew i zachód słońca w gminie Międzyzdroje, Lubin.
Zmarł w środę. Miał 81 lat. Nie bolało go. Miał dobre przedpołudnie, choć był słaby – jak to po walce z ciężką chorobą nowotworową.
Zostało po nim czterysta tysięcy zdjęć i niezatarty ślad w historii nas wszystkich. Zdjęcia należą teraz do Archiwum Państwowego w Szczecinie – Oddział w Międzyzdrojach. Jesteśmy na nich my wszyscy. Czasami się uśmiechamy, czasami płaczemy. Niektórzy idą w pochodzie, inni stoją na nabrzeżu, z którego znoszą worki z ciałami z Heweliusza. Niektórzy są w mundurach, inni mają w klapie oporniki. Jesteśmy tam w szkołach, przedszkolach, z małpą na promenadzie, w Słodkim Centrum, w czasie zimy stulecia, na Fafiku, na Uznamie, w kolejkach i na plażach, kopiemy tunel, siedzimy na trybunach Floty. Czasami odwijamy z papierków cukierki z wiewiórką z ruskiej bazy, a czasami idziemy pod Urząd Miasta z taczkami.
Cała nasza historia jest na jego fotografiach.
Chciał wydać o nas ten swój wielki album. Jak Chris Niedenthal, Tadeusz Rolke czy Wojciech Plewiński. Nie zdążył. Zabrakło mu wsparcia.
Strasznie mi żal, że już nie zagramy w tysiąca, nie pogadamy o dziewczynach i że nie ma tego albumu."
Grzegorz Kapla
R.I.P.Panie Andrzeju. Prosze przyjac szczere wyrazy wspolczucia dla rodziny i bliskich Pana Ryfczynskiego.
Odszedł prawdziwy" Kronikarz" naszego Miasta... dzięki Panu mogłem i wciąż mogę poznawać historię mojego miasta Świnoujścia, tą na fotografii. Dzięki Pana twórczości na zawsze pozostanie Pan żywy dla mieszkańców. Spoczywaj w spokoju...
Pięknie żył i tak też bédzie spoczywał.Cmentarz na górze w Lubinie.
Początek lat 70-ch Pan Andrzej regularnie pojawia śię na swojej Gazeli w DW. Hutnik gdzie cyka fotki na wieczorkach zapoznawczych...dziś bezcenny skarb.
Najszczersze kondolencje
Wielki żal zostawiłeś po sobie.byles cudownym człowiekiem. takim kochanym🖤😥
Kiedy pogrzeb?
Takich ludzi nam trzeba, wspaniały człowiek wyrazy współczucia dla rodziny 🌹🕯️🌹
Odszedł Wielki Skromny Człowiek. Dzięki Niemu historia Świnoujścia jest udokumentowana na tysiącach wspaniałych zdjęć. Jako nastolatek wywoływałem u Niego w zakładzie filmy zrobione aparatem Smiena m8. Były to lata 70-te. Ta niespodziewana śmierć bardzo, bardzo mnie zasmuciła...Żegnaj Mistrzu!!
Kondolencje dla syna i rodziny. Jesteście wspaniałymi ludźmi. Dziękuje za waszą prace dla miasta.
łezka się zakręciła piękna wspomnienia Panie Andrzeju, wspominamy z mężem Pana i mówimy wspaniały człowiek będzie nam Pana brakowało. Odpoczywaj w Spokoju Niech Bóg przyjmie Cię do Siebie. Kondolencje do Najbliższych.
🕯🖤 kondolencje
Do GOŚCIU • Czwartek [27.03.2025, 11:29:37] • [IP: 46.205.205.**]. ... a moze jakis mural, przeciez w miescie jest paru zdolnych artystow ?
Wielka szkoda*wyrazy współczucia dla rodziny.Odszdł człowiek który zapisywał na zdjęciach historię miasta.Tworzył historię i w niej się zapisał***
Wyrazy współczucia dla rodziny...Pan Andrzej zapisał się w historii Świnoujścia jak mało kto...Dobrze że w Sławek w dużym stopniu to kontynuuje.
Wielki szacunek za taką historię naszego miasta, spocztwaj w spokoju.
SŁAWKU DLA CAŁEJ RODZINY WYRAZY WSPÓŁCZUCIA. WIELKI ŻAL.
pan Andrzej był wspaniałym człowiekiem, rozmowny , , przyjacielski, był fotografem naszej rodzinki. pewnego razu był fotografem przy uroczystosci komunijnej, ja, zajmowałam sie sprawami kulinarnymi, bardzo miło wspominam pana Andrzeja.
Wielka szkoda i przykro gdy odchodzą Osoby Takie jak p.Andrzej który znał Nasze Świnoujście jak malo kto Spokój Jego duszy
Cudowny, kochany człowiek. Miał serce otwarte dla wszystkich. Spoczywaj w pokoju 🖤
Bardzo wielki smutek ogromny żal wielki człowiek wielka szkoda
Wyrazy współczucia dla rodziny. Szkoda że tacy ludzie, tak szybko odchodzą.
Wyrazy współczucia dla rodziny.
Smutna wiadomość, kondolencje dla rodziny.
Pana Andrzeja, też miałem okazję poznać osobiście, chętnie dzielił się wiedzą, a o fotografowaniu mógł opowiadać godzinami. Rodzinie szczere kondolencję.
Głębokie wyrazy współczucia dla rodziny 🖤🖤🖤
Nowojachtowa powinna teraz otrzymać jego imię. Wspaniały człowiek.
Odpoczywaj w pokoju, byłeś mistrzem fotografii i kultury, rozmowy z Tobą Panie Andrzeju to była przyjemność. Kondolencje dla rodziny.
Wyrazy współczucia Kondolencje dla Rodziny Kawał Historii
Przez 20 lat były kierownik Urzędu Miejskiego nie doceniał zasług tego zasłużonego dla miasta mieszkańca, to bardzo przykre! Spoczywaj w pokoju.!!
Kondolencje... 📷🖤🕯️
Był człowiek. Dobry człowiek. To co sfotografował utrwala pamięć. O NIM samym przede wszystkim
Najszczersze kondolencje dla rodziny. To rzeczywiście postać, która sie nierozerwalnie kojarzy ze Swinoujściem... Chyba nie ma osoby w moim wieku, ktora nie wiedziałaby kim był... Zapisał się na kartach historii tego miasta. Dobrze sie zapisał.
Proszę przyjąć moje kondolencje.P.S. Pan Grzegorz Kapla napisał piękne i poruszające wspomnienie o wyjątkowej osobie, jaką był Pan Andrzej Ryfczyński.Jak mistrz o mistrzu.Pozdrawiam dawnego nauczyciela mojego syna.Lekcje języka polskiego były nietuzinkowe.
Trzeba zrobić ten ALBUM, koniecznie
🖤
A CO MYŚLICIE ABY POSTAWIĆ TAKI POMNIK JAKI MA PAN JUREK PORĘBSKI, NP. W TAKIEJ FORMIE, ŻE OBOK JURKA P.ANDRZEJ ROBI ZDJĘCIE MUZEUM ALBO JURKOWI ? ZROBIĆ W TYM MIEJSCU SKWEREK DLA ZNAMIENITYCH ŚWINOUJSKICH POSTACI ANITKO I SŁAWKU, NASZE KONDOLENCJE …
odchodzą ludzie, którzy kochali Świnoujscie i morze, żal... wyrazy współczucia dla rodziny
Kondolencje dla rodziny.
Kondolencje
Wyrazy współczucia dla rodziny spoczywaj w pokoju 🕯️🌹🕯️🌹
Serdeczne wyrazy współczucia dla całej rodziny
Proszę przyjąć moje kondolencje. Ewa Sołowińska
Wyrazy współczucia.
Sławku przyjmij wyrazy współczucia, twój tata zaszwe będzie w pamięci mieszkańców Świnoujścia
Wspaniały człowiek, moje kondolencje
Zegnaj Panie Andreju, miło było być na wydarzeniach gdy Pan robił wspaniałe zdjęcia! Wyrazy współczucia dla rodziny.
Wielka, wielka strata — nie do powetowania w jakimkolwiek aspekcie. Sławek! — przyjmij najserdeczniejsze wyrazy współczucia — składam je Tobie i całej rodzinie. — Maciek Miechowski
To teraz wyzwanie dla Pana Sławka.Wydać album. Pęknę upamiętnienie Ojca.
Piękny tekst o Wyjątkowym Człowieku. Mistrz aparatu i mistrz słowa. Jego opowieści można by słuchać bez końca. Ciesz się, że było mi dane Go poznać. Spoczywaj w spokoju. Kondolencje dla Sławka i Rodziny.
Jakiś Świnoujski rozdział właśnie się zakończył...
Wyrazy współczucia dla rodziny. Odszedł wielki człowiek, który wniósł ogromny skarb dla pamięci naszego miasta. Pozostawił godnego następcę. Nie zapomnimy o nim nigdy. Spoczywaj w pokoju 🖤🙏
Szczere kondolencje dla rodziny. Człowiek, który był historią tego miasta.
A kto nauczył p.Andrzeja fotografi śp.Kazimierz Stefanek dużu szacunek dla Sp. Andrzeja i Kazimierza
Moje kondolencje Panie Sławku. Pan Andrzej zostawił po sobie duży dorobek. [*] Trzymajcie się ciepło.
Pamiętam nasze miłe pogaduchy z tego okresu, kiedy spotykaliśmy się w Liceum, gdzie Sławek i Córka nasza pobierali nauki. Jak szybko minął ten czas. Współczujemy. Rodzinie. 😥😥😥
Chyba więcej jak pół wieku, pamiętam byłam dzieckiem
Wyrazy współczucia dla rodziny
Kondolencje
Wyrazy współczucia panie Sławku.Widziałam w muzeum jakie piękne miał relacje z wnuczką i prawnuczką.
Ten wielki album musi koniecznie powstać, bez dwóch zdań!
Powinno być przyznane honorowy medal za zasługi dla Świnoujścia
Wielka strata.Wyrazy współczucia dla rodziny.
Wielki człowiek!!Wielki żal Pan Kapla nie wspomniał o robieniu zdjęć nowożeńcom w USC i dzięki temu wiele rodzin ma JEGO zdjęcia w rodzinnych albumach-ja również. Serdeczne kondolencje dla rodziny.!.
Moje kondolencje dla rodziny
A nie można zrobić tego albumu ?
Składam kondolencje rodzinie Pana Andrzeja który był dobrym człowiekiem, ciekawy świata i ludzi. Pan Andrzej posiadał ogromną wiedzę o fotografii. Jego pasja fotografowania przez długie lata z pewnością pozostawiła po sobie ogromną spuściznę w postaci dokumentu fotograficznego zmian, które dokonywały się na przestrzeni czasu. Takiego zaangażowanego i doświadczonego człowieka, fachowca, pasjonata będzie nam brakować na naszej Wyspie Wolin.
Dużo by pisać, człowiek którego chyba przedstawiać nie trzeba, to On uwiecznił to miasto i jego mieszkańców na tyśiącach zdjęć które są bezcenne.Ostanie spotkanie z Panem Andrzejem br. w muzeum nic nie wskazywało...
Panie Redaktorze, Panie Sławku, proszę przyjąć wyrazy głębokiego współczucia dla Pana i Rodziny. Miałam przyjemność współpracować z Pana tatą, Panem Andrzejem przez wiele lat. Zawsze był przesympatycznym Człowiekiem, uśmiechniętym, z wielkim poczuciem humoru, kiedy to właśnie rozładowanie napięcia było potrzebne. Żal, wielki żal, że już nie będzie wśród nas. Bardzo smutna wiadomość o śmierci wspaniałego Człowieka i mistrza fotografii.
Zawsze pogodny i uśmiechnięty. Bardzo kontaktowy. Jaki żal, że odszedł. Kondolencje dla rodziny.
Serdeczne wyrazy współczucia dla Ciebie Sławku i całej Twojej rodziny.
Piękne nazwisko i wspaniała tradycja miasta Świnoujscie, kontynułowana rodzinnie. z tym kojarzy się życie pana Andrzeja, którego pamietam od najwcześniejszych lat, kiedy jeszcze pracował na Wyspiańskiego. Ogromne wyrazy współczucia, R.I.P.
Moje kondolencje i wyrazy współczucia.
Moje kondolencje, zawsze będę pamietała, cała młodość - dowcip i klasa, współczuje całej rodzinie
Zakończył się pewien Etap etosu kultury w Świnoujściu takich ludzi juz nie ma, rodzą się 1 na dziesięć milionów. Wielki człowiek - artysta. Sławku szczere kondolencje
Pan Andrzej to historia Świnoujścia, wielki żal i smutek. Wyrazy współczucia dla rodziny.
Wyrazy wspolczucia
Bardzo mi przykro, wyrazy współczucia
Wielka strata dla naszego Miasta :(🌃 Głębokie wyrazy współczucia dla Rodziny.
Kondolencje...
Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie, najszczersze kondolencje dla rodziny.
Zawsze będziemy pamiętać o panu Andrzeju, przez dziesiątki lat wywoływał nasze, rodzinne zdjęcia. Niech spoczywa w spokoju, współczujemy rodzinie.
Wyrazy współczucia rodzinie
Połowy nazwisk polityków tego miasta nie pamiętam. To nazwisko zapamiętam. Ten Pan zostawił po sobie wiele.
Wyrazy współczucia, kawał historii Miasta. Bądź szczęśliwy Panie Andrzeju, gdziekolwiek Pan teraz jest.
Dziękujemy Pani Andrzeju Cześć Twojej Pamięci 💔 Wyrazy Głębokiego Współczucia dla całej Rodziny 💔
Kondolencje panie Sławku.
Pokój jego Pamięci. Odpoczywaj z Bogiem. Byłeś Legenda.
Wyrazy wspołczucia Sławomir że.
19***nie wszyscy mają ochotę oglądać te waszr królestwo Boże... Schowaj dla siebie swoje gusla.
Zgadza sie, ze Pan Andrzej Ryfczynski to znana osoba miasta, acz kolwiek nie jest to jednyna rodzina z tradycjami fotogrficznymi gdzie schede po rodzicach kontynuuja ich dzieci. .. a nawet chyba i wnuki. Oczywiscie kondolencje dla rodziny. Pan Andrzej dozyl pieknego wieku (tylko pogratulowac) i wielka szkoda, ze musial sie zmierzyc sie problemami onkologicznymi u jego zchylku. W ostatnim czasie jednak rowniez taka walke. dluga walke przegralo i pare innych i duzo mlodszych osob. .. tyle tylko ze nie tak znanych publicznie, ale rowniez pozostawiajac w wielkim smutku i zalu swoje rodziny i przyjaciol. Smierc to niby smierc i kazdego szkoda, jednak ma to chyba lekko inny wymiar kiedy odchodzi osoba w tak pieknym wieku jak Pan A. Ryfczynski a osoby mlodsze o kikkadziesiat lat z czym jeszcze trudniej sie pogodzic.
Historia Świnoujścia, wyrazy współczucia😒
Zdjęcia są ogólnodostępne na stronie: www szukajwarchiwach gov.pl. Cały czas dodawane są kolejne.
Wielka szkoda...Żegnaj Mistrzu...
Wyrazy współczucia
🕯✝🕯
RIP p Andrzeju i kondolecje dla bliskich.
Wyrazy wspolczucia!
Był moim sąsiadem na działce [po drugiej stronie alejki].Jak tylko Go widziałem to zawsze miał aparat fotograficzny na szyi.
Wielka szkoda. Gdyby ktoś opublikował jakiś jego album ze zdjęciami Świnoujścia to w ciemno bym kupił.
Bardzo smutna wiadomość. Pan Andrzej to historia naszego miasta. Wyrazy współczucia dla rodziny.
Wyrazy wspolczucia dla rodziny. Wspanialy, wesoly czlowiek
Ciekawe że ludzie nie znają Biblii Ewangelii i myślą, że tak ma być, a tymczasem idą na zatracenie.Bez odrodzenia na nowo nie można wejść do Królestwa Bożego.Obawiam się że spora ilość ludzi nie wie co to odrodzenie na nowo.Nie mają też społeczności z Chrystusem.Przykre to, bo Pan Jezus powiedział kto nie narodzi się na nowo nie może ujrzeć Królestwa Bożego:-(
Wyrazy współczucia dla całej rodziny
Wyrazy współczucia dla całej rodziny
To był wyjątkowy człowiek o nietuzinkowej osobowości. Bardzo mi przykro Sławku.
duzo sily panie slawku wyrazy wspolczucia
Mówisz Ryfczyński - myślisz Świnoujście. RIP Panie Andrzeju.
Nie znam. Zdjęcia też mi raczej nie zrobił...
Wyrazy współczucia dla całej rodziny *
Przykro, współczuję.
Wielki człowiek i artysta. Pozostanie w naszych wspomnieniach tak jak jego niezliczone fotografie. RIP.
Wyrazy współczucia Sławku.
😭