Program Aktywny Rodzic to trzy świadczenia dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia: „Aktywni rodzice w pracy”, „Aktywnie w żłobku” i „Aktywnie w domu”.

Wnioski o świadczenia można składać od 1 października, tylko elektronicznie. Do tej pory ZUS wypłacił już ponad 317 mln zł. Wsparcie trafiło do ponad 272 tys. dzieci (dane na koniec listopada).

Jeśli po złożeniu wniosku pojawią się wątpliwości, ZUS taką sprawę kieruje do postępowania wyjaśniającego. Na przykład niektóre problemy może powodować konieczność weryfikacji danych na koncie ubezpieczonego. W ten sposób potwierdzamy aktywność zawodową rodziców. Weryfikacja może także dotyczyć informacji z rejestru żłobków.

Kalendarz wypłat
Świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” ZUS wypłaca w danym miesiącu za miesiąc poprzedni, czyli np. w grudniu za listopad.

Wypłaty wsparcia „Aktywnie w żłobku” zaplanowane są na każdy 20. dzień miesiąca. Natomiast termin dla pozostałych świadczeń to ostatni dzień roboczy każdego miesiąca.

Aby rozpatrzyć wnioski o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, ZUS musi sprawdzić, czy rodzice spełniają warunek aktywności zawodowej. Do tej weryfikacji służą dane z konta ubezpieczonego ZUS i informacje z rejestru KRUS. Dane aktualizujemy w oparciu o informacje od pracodawców i osób, które prowadzą działalność gospodarczą. Przekazują oni do ZUS dokumenty rozliczeniowe w danym miesiącu za poprzedni miesiąc – do 5, 15 i 20 dnia miesiąca.

Ta sama zasada, wypłaty wsparcia w danym miesiącu za miesiąc poprzedni, dotyczy też świadczeń „Aktywnie w domu” i „Aktywnie w żłobku”. W każdym miesiącu placówka musi wprowadzić do rejestru żłobków kwotę opłaty, którą poniósł rodzic za poprzedni miesiąc. Na tej podstawie ZUS przelewa środki na rachunki żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów.

Wnioski tylko przez internet
Rodzice mogą złożyć wniosek o świadczenie wyłącznie przez internet. Mają do wyboru: aplikację mZUS, platformę PUE ZUS/eZUS, bankowość elektroniczną i portal Emp@tia MRPiPS.

W ramach programu rodzice mogą w danym miesiącu na dane dziecko korzystać tylko z jednego świadczenia. Jednak w trakcie jego obowiązywania mogą wielokrotnie zmieniać rodzaj świadczenia z „Aktywnego Rodzica”.

Aktywny rodzic a RKO
Gdy rodzice pobrali już na dziecko pełne 12 tys. zł RKO, to z nowego programu mogą ubiegać się o jedno z dwóch świadczeń: „Aktywnie w żłobku” – jeśli dziecko chodzi do żłobka bądź „Aktywni rodzice w pracy” – jeśli rodzice są aktywni zawodowo, a dziecko nie uczęszcza do żłobka.

Jeżeli rodzice pobierają RKO, ale nie wykorzystali pełnej kwoty 12 tys. zł, to mogą złożyć wniosek o jedno z trzech świadczeń: „Aktywnie w żłobku”, „Aktywni rodzice w pracy” i także „Aktywnie w domu”. Przy czym łączna kwota RKO i „Aktywnie w domu” nie może przekroczyć 12 tys. zł na dziecko.

W sytuacji, gdy prawo do RKO zostanie uchylone, bo przyznano świadczenie z programu „Aktywny rodzic”, nie będzie można wrócić do otrzymywanego wcześniej świadczenia RKO. Ale jeśli rodzice pobierają RKO w kwocie 1 tys. zł miesięcznie, mogą je nadal pobierać na zasadzie praw nabytych do limitu 12 tys. zł albo ukończenia przez dziecko 35. miesiąca życia.

Ciągłość wypłaty świadczeń
Aby była ciągłość wypłacania świadczeń w okresie przejściowym, czyli w czasie rozpatrywania wniosku o nowe świadczenie, rodzicom, którzy mieli przyznane RKO i złożyli wniosek o „Aktywnie w żłobku” albo „Aktywni rodzice w pracy”, albo „Aktywnie w domu”, w dalszym ciągu przekazywano RKO.

Ponieważ nie można pobierać za jeden miesiąc dwóch świadczeń, RKO wypłacony za miesiące, w których przyznano „Aktywnie w żłobku”, „Aktywnie w domu” lub „Aktywni rodzice w pracy”, podlega rozliczeniu z ZUS.

W sierpniu br. osoby, które pobierają RKO, otrzymały na PUE ZUS informacje, że nie jest możliwe pobieranie dwóch świadczeń: RKO i z programu „Aktywny Rodzic”. A decyzja co do wyboru świadczenia leży po stronie rodziców.

Karol Jagielski
regionalny rzecznik ZUS
województwa zachodniopomorskiego