Nowe przepisy umożliwią łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi, które przysługują z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Wojskowego Biura Emerytalnego, Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA i Biura Emerytalnego Służby Więziennej. Jednak bycie wdową lub wdowcem i prawo do dwóch świadczeń nie wystarczą, aby otrzymać „rentę wdowią”. W praktyce nie jest to nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych. Należy łącznie spełnić następujące warunki: mieć co najmniej 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), do dnia śmierci małżonka pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej, nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna) i nie być obecnie w związku małżeńskim.

Wdowa lub wdowiec ma prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku. Wypłata tych świadczeń wygasa z dniem, który poprzedza zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną.

Przyznanie „renty wdowiej” będzie możliwe, jeśli wdowa lub wdowiec mają prawo do renty rodzinnej. Jeśli do tej pory nie ubiegali się o rentę rodzinną, bo świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w tym roku. Potem do 30 czerwca 2025 r., należy przesłać wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Służy do tego formularz ERWD. Ta kolejność ułatwi i przyspieszy załatwienie sprawy o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 roku. Podobna sytuacja dotyczy osób, które pobierając rentę rodzinną, nigdy nie złożyły wniosku o emeryturę.

Trzeba pamiętać, że jeśli klient w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miał przyznanych co najmniej dwóch świadczeń, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ZUS odmówi przyznania świadczenia w zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia.

Ile wyniesie renta wdowia?
Obecnie wdowy i wdowcy mogą pobierać jedno świadczenie – wyższe lub wybrane z dwóch dostępnych opcji: rentę rodzinną lub własne świadczenie, takie jak np. emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy czy emerytura rolnicza. W przyszłym roku będą mogli wybrać, czy otrzymywać pełną rentę rodzinną i 15 proc. własnego świadczenia lub odwrotnie. Warto zaznaczyć, że od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie będzie zwiększone z 15 do 25 proc. Ten wybór będą miały także osoby uprawnione do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty szkoleniowej.

Wysokość sumy świadczeń w zbiegu nie może przekraczać trzykrotności kwoty najniższej emerytury, czyli obecnie 5342,88 zł (3 x 1780,96 zł). Do limitu wliczane są również świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki, przyznawane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu będzie wyższa od trzykrotności najniższej emerytury, świadczenie będzie zmniejszone o kwotę przekroczenia.

Kiedy można złożyć wniosek
Od 1 stycznia 2025 r. będzie można składać wnioski o „rentę wdowią”. Natomiast prawo do tego świadczenia zostanie przyznane od miesiąca, w którym wpłynie wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 roku. W przypadku wniosków złożonych do 30 czerwca 2025 r., renta wdowia będzie przysługiwać od 1 lipca 2025 r. Na złożenie wniosku będzie 6 miesięcy. Osoby, które już mają prawo do renty rodzinnej i do własnego świadczenia, nie muszą dołączać żadnych dokumentów do wniosku o ustalenie zbiegu z rentą rodzinną. Jeśli zdecydują się złożyć elektroniczny wniosek o „rentę wdowią”, a nie mają konta w systemie eZUS, pracownik pomoże je założyć. Wystarczy skontaktować się z ZUS. Można to zrobić osobiście, podczas e-wizyty, przez cot@zus.pl lub telefonicznie 22 560 16 00.

Karol Jagielski
regionalny rzecznik ZUS
województwa zachodniopomorskiego