"Katarzyna Szeszycka - Nomos ziemi", tak brzmi tytuł wystawy jej prac w Galerii Sztuki Współczesnej ms44, którą wraz z artystką otworzymy 19 października o godzinie 18.00. Spotkajmy się wspólnie z Katarzyną i jej pracami w nadchodzący sobotni wieczór, artystka jest, o czym wiemy, mocno wrośnięta w 44wyspy, więc będzie to również trochę rodzinne spotkanie. Warto.

Tytułowy Nomos wyprowadzony jest z klasycznej przestrzeni kultury, jako sposób rozumienia ziemskiego porządku. Z jednej strony pojęcie kategoryczne, z drugiej jednak wieloznaczne, wielokrotnie zmieniało w czasie swoją treść oraz funkcje, występując w bardzo różnych kontekstach. Apologię nomosu odnajdujemy już w Hymnach Orfickich, a w połowie XX wieku analizuje je w pracy „Nomos ziemi", filozof społeczny i teoretyk prawa, Carl Schmitt. Elementy jego rozumienia i tłumaczenie tego pojęcia, jako: „fundamentalnego procesu rozdziału przestrzeni", możemy odnaleźć w ostatnich pracach Katarzyny Szeszyckiej, prezentowanych w zamkniętym już cyklu, „Nocą będę opisywał słońca". Cyklu, który poprzez doznanie katharsis, stał się mocnym i szczerym rozliczeniem artystki z własną pamięcią. I jako zamknięta już forma, przedstawiany był w szczecińskiej Trafostacji oraz w bydgoskim BWA.

Dziś jednak Szeszycka patrząc na cykl „Nocą będę opisywał słońca", stwierdza:

„Respektuję tamten czas. Zostawiam stratę za sobą, a miejsce po niej wypełnia się i przebudowuje. Nowy porządek, będzie na stałe zawierał ją w swojej strukturze."

Czyli Nomos – nowy porządek, i tak będziemy czytać w galerii ms44 wielkoformatowe prace malarskie Katarzyny Szeszyckiej, wsparte zdigitalizowanymi formami przekazu. „Nomos ziemi", to również tytuł jednego z esejów Byung Chul Hana, współczesnego filozofa i teoretyka kultury, odnoszący się do pracy Schmitta, ale w kontekście cyfrowej nieważkości i płynności homo digitalis. I tej ścieżki również poszukajmy na wystawie. Wiele wątków, ale jeden kreacyjny gest artystki. Bo ona, jako emocjonalna emanacja sztuki, jest tutaj najważniejsza.

Porządek ziemski, którego ostatnim wielkim orędownikiem był Heidegger, spoczywa na twardym fundamencie a jego prawo brzmi Nomos.

„Władcę czystego przyzywam śmiertelnych i nieśmiertelnych, /

Nomos niebiański, co gwiazdy rozstawił, pieczęć prawości /

między wodami morskimi a ziemią, co strzeże prawami /

trwałej, niezmiennej i niewzruszonej istoty natury" (1)

Byung Chul Han, pisząc o kryzysie narracji we współczesnej kulturze, dużą uwagę przywiązuje do zrozumienia granicznego napięcia pomiędzy wspólnymi kategoriami ducha, działania, myślenia lub prawdy tożsamymi dla porządku ziemi, a kategoriami porządku cyfrowego. Słusznie stwierdza, że „również dychotomia dobra i zła opiera się na takiej strukturze narracyjnej (uwzględniającej granicę), i ta różnica (granica jako pomiędzy), jest narracją"(2). Dodajmy, że narracją coraz szybciej zanikającą na polu współczesnej sztuki. Płynność i nieoznaczoność granic, w naturalny sposób skutkuje niemożnością ich przekraczania a więc doświadczania „negatywności Innego", co stanowi przecież o istocie sztuki. Jednak Szeszycka, nie likwiduje dystansu, stawia granice, utrzymując fundamentalny proces rozdziału przestrzeni, i tym zdecydowaniem uwodzi widza.

Transparentność czyni rzeczy przeźroczystymi, ale ich nie rozjaśnia, brak jej światłości. W twórczości Katarzyny Szeszyckiej, jest inaczej, „światło", w wieloznaczny sposób, porządkujące jej uniwersum malarskie, jest jednym z chętniej stosowanych mediów narracyjnych. Prowadzi opowieść. Pomimo, a może dzięki, nawiązaniom w twórczości do porządku cyfrowego, umiejętność opowiadania Szeszyckiej, wyrasta z porządku ziemskiego. Dlatego twórczość Katarzyny, zgodnie z paradygmatem Nomosu, wyrasta poprzez ból, a przecież jak słusznie pisze Han, „bez bólu, bez negatywności Innego, w natłoku pozytywności, nie ma możliwości doświadczania (...) Dopiero uczucie limalne w obliczu innego stanowi medium ducha. Duch jest bólem. Heglowska Fenomenologia ducha opisuje drogę bólu, via dolorosa. Natomiast fenomenologia cyrkowości wolna jest od dialektycznego bólu ducha. Staje się fenomenologią Like."(3)

A od tego, nieważkiego egzystencjalnie gestu, twórczość Katarzyny Szeszyckiej jest wolna, choć bolesna prawdą.

Katarzyna Szeszycka – ur. 1983. Malarka, artystka interdyscyplinarna. Autorka kilku serii malarskich m.in: Adolescent, Devoid, Volcano area, Empty Landscapes, The Dim Light, Pełnia realizacja. Tworzy przestrzenne realizacje odnoszące się do granicy percepcji: The Model of Swarm (2019) Białe rośliny (2014/15). Jest związana ze szczecińską sceną graffiti. Współtworzy niezależną FREEDOM GALLERY. Jest profesorą w szczecińskiej Akademii Sztuki.

(1) Hymn do Nomosu, Hymny Orfickie, tłumaczenie E. Żybert, Wrocław 2012

(2) Kryzys narracji i inne eseje, Nomos ziemi, Byung Chul Han, przekład Rafał Pokrywka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2024

(3) tamże

Galeria Sztuki Współczesnej ms44, ul. Armii Krajowej 13, Świnoujście

"Katarzyna Szeszycka - Nomos ziemi"

kurator Andrzej Pawełczyk

Wystawa trwa od 19 X 2024 do 19 XI 2024

Część prac prezentowanych na wystawie, pochodzi z prywatnych kolekcji | Calbud Nieruchomości Sp. z o.o., Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Narodowego w Szczecinie i prywatnej kolekcji, za co gorąco dziękujemy.