Gwałtowny wzrost cen surowców, w tym przede wszystkim paliw i gazu, a także cen innych towarów dostarczanych drogą morską, zarówno tych codziennego użytku, jak i istotnych dla produkcji przemysłowej – to jedynie wybrane konsekwencje blokady państwa od strony morza. W oparciu o taką właśnie sytuację już ponad 10 lat temu opracowywano scenariusze największych ćwiczeń Marynarki Wojennej pod kryptonimem REKIN. Obecnie, kiedy transport morski ma jeszcze większe znaczenie dla gospodarki, zapewnienie bezpiecznych morskich linii komunikacyjnych gwarantujących nieprzerwane funkcjonowanie łańcucha dostaw i niezakłóconą wymianę handlowa drogą morską to jedna z najistotniejszych kwestii nie tylko Europie ale i na świecie. Dlatego w ramach tegorocznych manewrów REKIN-22 kompleksowo realizowana będzie operacja ochrony szlaków żeglugowych, niedopuszczenie do blokady państwa od strony morza oraz zapewnienie swobodnego przepływu towarów do państw sojuszniczych. To już kolejne ćwiczenie, po ubiegłorocznych dwóch edycjach SOLIDARNEJ BELONY, w ramach którego prezentowany jest wiodący charakter inicjatywy polskiej Marynarki Wojennej w rejonie Bałtyku.

W trakcie REKINA-22 zaplanowano szereg epizodów odzwierciedlających możliwie najszersze spektrum zagrożeń jakie mogą obecnie wystąpić na morzu. Koncepcję prowadzania operacji oparto na obecnie obowiązującym w NATO złożeniu wydzielenia sił do komponentu morskiego (tzw. force user) odpowiedzialnego za całokształt prowadzania działań w domenie morskiej. Siły do udziału w manewrach wydzieliły związki taktyczne Marynarki Wojennej (tzw. force providers), to jest: 3 Flotylla Okrętów, 8 Flotylla Obrony Wybrzeża a także Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej i marynarki wojenne państw bałtyckich. Skoordynowane działanie Dowództwa Komponentu Morskiego i flotyll odpowiedzialnych za przygotowanie, wyszkolenie oraz utrzymanie sił to jeden z podstawowych elementów planowanego ćwiczenia.

Przygotowując ćwiczenie zaplanowano w nim udział sił niezbędnych do zapewnienia kompleksowej ochrony w rejonie Bałtyku, w tym między innymi fregaty rakietowej, korwety patrolowej, okrętu rakietowego, okrętów dowodzenia siłami obrony przeciwminowej, okrętu transportowo – minowego, niszczyciela min, trałowców, okrętu hydrograficznego, okrętów ratowniczych, zbiornikowca oraz pomocniczych jednostek pływających. Załogi okrętów będą prowadziły strzelania artyleryjskie do celów nawodnych, obronę przed atakami z powietrza oraz osłonę strategicznego transportu morskiego. Założeniem manewrów jest również prowadzenie działań przeciwminowych umożliwiających bezpieczne przejście jednostek przez zaminowane akweny, przeprowadzenie zaopatrywania okrętów w morzu, odtwarzanie gotowości jednostek w portach czy załadunek techniki wojskowej z nieprzygotowanego brzegu a także prowadzenie akcji poszukiwawczo – ratowniczych czy reagowanie na zagrożenia asymetryczne. Działania okrętów w morzu wspierać będzie między innymi Morska Jednostka Rakietowa, samoloty F-16, samoloty patrolowe Bryza czy śmigłowce - pokładowy SH-2G oraz ratownicze W-3WARM i Mi-14PŁ/R. Marynarze doskonalić będą również prowadzenie działań w przypadku użycia niebezpiecznych substancji chemicznych.

Centrum Operacji Morskich - Dowództwo Komponentu Morskiego (COM - DKM) jest jednym z trzech dowództw wchodzących w skład Dowództwa Operacyjnego Rodzaju Sił Zbrojnych. Jego zasadniczym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom morza w czasie pokoju, kryzysu oraz prowadzenia morskiej operacji obronnej. Centrum stanowi organ koordynujący działania wszystkich sił w domenie morskiej na Bałtyku w tym na arenie międzynarodowej.

Na Bałtyku każdej doby przebywa od 2 do ponad 3 tysięcy jednostek. Prowadzona jest międzynarodowa wymiana handlowa, transfer surowców oraz ruch pasażerski. W polskich portach przeładowywanych jest już ponad 100 milionów ton ładunków rocznie w tym surowce strategiczne jak ropa naftowa czy skroplony gaz. Wpływy z podatków, ceł i akcyz związane z przeładunkiem towarów i wykorzystaniem polskich portów stanowią nawet 10% całości budżetu państwa To przykłady stale rosnącego znaczenia transportu morskiego. Z powyższej sytuacji w dużej mierze wynikają scenariusze ćwiczeń Marynarki Wojennej, które skupiają się na operacjach związanych z osłoną i obroną morskich szlaków komunikacyjnych, utrzymaniem panowania na morzu i niedopuszczeniem do blokady morskiej kraju, która oznaczałaby odcięcie od źródeł zaopatrywania i wsparcia sojuszniczego. Wiele ćwiczeń obejmuje zatem działania okrętów i lotnictwa na rzecz osłony transportu morskiego i bezpieczeństwa żeglugi. Chodzi głównie o przeciwdziałanie atakom z wody i powietrza oraz atakom okrętów podwodnych. W ramach manewrów prowadzone są również działania przeciwminowe, antyterrorystyczne, antypirackie, a także operacje stabilizacyjne, wymuszania pokoju i humanitarne. Ćwiczenia o takim charakterze są kluczowe dla tworzenia atmosfery bezpieczeństwa na morzu koniecznej dla niezakłóconego rozwoju transportu i handlu morskiego.

kmdr ppor. Piotr Dulas
Rzecznik Prasowy
CENTRUM OPERACJI MORSKICH - DOWÓDZTWO KOMPONENTU MORSKIEGO