Komu przysługuje ulga
Prawo do ulgi przysługuje ci, jeżeli jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub pełnisz funkcję rodziny zastępczej i uzyskałeś dochody opodatkowane według skali podatkowej (zarówno jako rezydent jak i nierezydent podatkowy).

Z ulgi nie możesz natomiast skorzystać , jeżeli uzyskujesz wyłącznie dochody:
• opodatkowane 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej bądź działów specjalnych produkcji rolnej,
• opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową).

Jeżeli jednak oprócz ww. dochodów (przychodów) uzyskujesz w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. wynagrodzenie za pracę, zasiłek chorobowy, dochody z najmu prywatnego), to w zeznaniu podatkowym składanym w celu rozliczenia tych dochodów masz prawo wykazać kwotę przysługującej do odliczenia ulgi.

Kiedy przysługuje ulga
Prawo do odliczenia od podatku kwoty ulgi prorodzinnej przysługuje jeżeli:
1. w stosunku do małoletniego dziecka:
a) wykonywałeś władzę rodzicielską (dzieci własne i przysposobione);
b) pełniłeś funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z tobą zamieszkiwało;
c) sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą;
2. utrzymywałeś pełnoletnie dzieci:
a) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
b) do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym
• nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem liniowym (19 %) lub zryczałtowanym podatkiem z wyjątkiem przychodów ryczałtowych z umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze;
• nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej;
• nie uzyskały dochodów z kapitałów pieniężnych;
• nie uzyskały dochodów lub przychodów zwolnionych z PIT ze względu na wiek do 26 r. ż (tzw. ulga dla młodych) lub ze względu na zmianę rezydencji podatkowej (ulga na powrót do kraju), w łącznej wysokości przekraczającej 3 089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej;
• nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym.

Za dochód dziecka rozumie się przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu (bez uwzględnienia zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie społeczne i straty z lat poprzednich).

Natomiast odliczenie nie przysługuje poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym twoje dziecko:
1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.

Limity dochodu
Odliczenie przysługuje, jeżeli wykonywałeś władzę rodzicielską, pełniłeś funkcję opiekuna prawnego lub sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej wyłącznie w stosunku do jednego małoletniego dziecka i jednocześnie twoje dochody nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty:
• 112 000 zł w przypadku, gdy pozostajesz przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim (sumuje się dochody twoje i twojego małżonka),
• 112 000 zł w przypadku jeśli jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko,
• 56 000 zł w przypadku jeśli nie pozostawałeś w związku małżeńskim, w tym również przez część roku;
Jeżeli wykonywałeś władzę rodzicielską w stosunku do dwójki lub więcej dzieci – ulga przysługuje bez względu na wysokość uzyskanych przez ciebie dochodów;

Powyższe limity dotyczą ciebie również jeżeli utrzymywałeś pełnoletnie dziecko (dzieci) w związku z wykonywaniem ciążącego na tobie obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej

Za dochody dla celów skorzystania z ulgi prorodzinnej rozumie się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym:
• opodatkowane według skali podatkowej,
• z kapitałów pieniężnych opodatkowanych 19% stawką podatku (np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych),
• z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane 19% stawką podatku,
- pomniejszone o zapłacone przez ciebie składki na ubezpieczenie społeczne.

Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim nie uważa się:
• osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
• osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak obliczyć ulgę
Ulga przysługuje w wysokości:
• na pierwsze dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
• na drugie dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
• na trzecie dziecko – 166,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 2 000,04 zł),
• na czwarte i każde kolejne dziecko – 225,00zł (co daje rocznie 2 700,00 zł).

Co to oznacza w praktyce?
Przypuśćmy, że masz troje dzieci. Wtedy ulga wyniesie:
• 1 112,04 zł na pierwsze dziecko,
• 1 112,04 zł na drugie dziecko,
• 2 000,04 zł na trzecie dziecko,
czyli łącznie przysługuje ulga w wysokości 4 224,12 zł rocznie.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Kwotę tę zatem możesz odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez was ustalonej.

W przypadku braku porozumienia między wami:
• jeżeli zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonujecie władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
• gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak wasze miejsce zamieszkania - kwotę tę odliczacie w częściach równych,
• w pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje ta osoba, u której dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Jeżeli dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane w tym samym roku podatkowym do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego i następuje to w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy.

Informacje o dodatkowym zwrocie
W przypadku gdy zabraknie ci podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej ulgi, możesz otrzymać różnicę w postaci dodatkowego zwrotu.

Kwota jaką możesz otrzymać, jest ograniczona tzn. nie może przekroczyć zapłaconych przez ciebie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które podlegają odliczeniu.

Do składek tych zaliczyć można również składki zapłacone od przychodów objętych zwolnieniem PIT dla młodych.

Przy obliczaniu kwoty dodatkowego zwrotu ulgi nie uwzględniasz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które:
• odliczyłeś w zeznaniu PIT-28,
• odliczyłeś w zeznaniu PIT-36L,
• zostały przez ciebie wykazane jako odliczone w PIT-16A lub PIT-19A.

Jak dokumentować prawo do ulgi
Odliczenia dokonasz w składanym zeznaniu podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych jesteś obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
• odpisu aktu urodzenia dziecka;
• zaświadczenia sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
• odpisu orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczeniu o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Jakie zeznanie złożyć
W celu rozliczenia ulgi na dzieci musisz złożyć:
• właściwe zeznanie podatkowe tj. PIT-36 lub PIT-37,
• wraz z załącznikiem PIT/O.

W załączniku PIT/O powinieneś podać numery PESEL dzieci, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty ich urodzenia.

W przypadku gdy opodatkowujesz dochody łącznie z małżonkiem składacie jeden PIT/O.

Jeżeli wam obojgu przysługuje ulga, ale składacie odrębne zeznania podatkowe, każde z was w załączniku PIT/O wpisuje kwotę, którą odlicza od podatku. Jeżeli odliczenia dokonuje tylko z jedno was, drugie nie dołącza PIT/O do swojego zeznania.

Małgorzata Brzoza
Rzecznik prasowy
Izby Administracji Skarbowej
w Szczecinie