Sygnatariuszami Porozumienia są: Główny Inspektor Sanitarny, Komendant Główny Policji, Szef Krajowej Administracji Skarbowej , Prokurator Krajowy, Komendant Główny Straży Granicznej oraz Główny Inspektor Farmaceutyczny.

Dokument zobowiązuje strony do wczesnego reagowania i pełnej wymiany informacji również na poziomie lokalnym. Porozumienie określa jedynie ogólne obszary współpracy i koncentruje się na realizacji celu, natomiast nie narzuca szczegółowych procedur ani metod działania. Stosowanie Porozumienia powinno być elastyczne, w odpowiedzi na konkretny problem, specyficzne co do miejsca, zaangażowanych instytucji, wielkości użytych środków, zastosowanych metod, czasu trwania, mobilizacji innych podmiotów, wyboru form współpracy.

Cieszę się, że to porozumienie zostało podpisane. Od kilku lat walkę z tymi nowymi narkotykami traktujemy jako jeden z priorytetów. Dzięki zaangażowaniu Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji to nie jest już podejście enumeratywne, ale generyczne, to duże ułatwienie - powiedział gen.insp. Jarosław Szymczyk Komendant Główny Policji.

Główny Inspektor Sanitarny Jarosław Jan Pinkas podkreślił, że to ważny dzień. Nie ma już dopalaczy, są nowe narkotyki i musimy je szybko zwalczać. W tym roku zanotowano już pięćdziesiąt pięć zgonów spowodowanych tymi substancjami. Mamy nadzieję ratować młodych ludzi - dodał GIS.

Na szczeblu krajowym zostanie powołany Komitet Sterujący, w skład którego wejdą przedstawiciele każdej ze Stron, a pracami Komitetu będzie kierował Główny Inspektor Sanitarny. Oczekiwane korzyści z podpisanego Porozumienia to radykalne ograniczenie podaży nowych narkotyków. Pozytywne doświadczenia z realizacji wcześniejszego Porozumienia z 2011 r., gdzie w wyniku wspólnych działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Policji doprowadzono do likwidacji stacjonarnych sklepów z „dopalaczami”, dowodzą, że w tej sprawie warto wymieniać się informacją i prowadzić działania zintegrowane.

Znowelizowane 20 lipca 2018 r. przepisy dają nowe możliwości walki z „dopalaczami”. Jednak pełne wykorzystanie nowego prawa i jego realna skuteczność zależeć będzie od współpracy wielu instytucji.

Porozumienie zobowiązuje strony do podejmowania zdecydowanych działań w obszarach:

- rozpoznawania sytuacji i wymiany informacji,

- wczesnego i szybkiego reagowania.

Przykłady praktycznego zastosowania Porozumienia:

- kwestie związane z rozpoznawaniem sytuacji związanej z wprowadzaniem do obrotu nowych narkotyków w społecznościach lokalnych; w stacjonarnych punktach sprzedaży, w szkołach, na masowych imprezach rozrywkowych, może podejmować Państwowa Inspekcja Sanitarna i Policja. Ten najczęstszy obszar współdziałania podejmują na poziomie Europy, współpracujące ściśle ze sobą EMCDDA - Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii, REITOX - Europejska Sieć Informacji o Narkotykach i Narkomanii i EUROPOL, w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania (early warning system);

- konieczność podjęcia siłowych działań interwencyjnych wobec np. producentów dopalaczy może wymagać w pierwszej kolejności współpracy operacyjnej policji i prokuratury, a dopiero potem współpracy z inspekcją sanitarną, np. dla pozyskania rozszerzonej informacji o produktach i substancjach psychoaktywnych sprzedawanych na określonym terenie oraz Krajowej Administracji Skarbowej, w celu rozpoznania sytuacji finansowej podejrzanych, co umożliwi postawienie zarzutów i udowodnienie winy;

- przerwanie dróg dostaw, transportu, koncesjonowania, substancji psychoaktywnych może wymagać współpracy pomiędzy takimi instytucjami jak: Krajowa Administracja Skarbowa (służba celna), Straż Graniczna, Graniczni Inspektorzy Sanitarni oraz Policja.

(GIS / foto: M.Krupa / dm)