Żelazna kurtyna komunizmu zmuszała naszych rodaków do różnych sposobów wydostania się z Polski. Samoloty różnych armatorów były porywane do Berlina na lotnisko Tempelhof. Incydenty były tak wielokrotne, że skrót Polskich Linii Lotniczych „Lot” tłumaczono jako - Linia Obsługująca Tempelhof. Do Szwecji uciekano pod naczepami tirów. A latem 1970 roku mieliśmy tragiczny przypadek próby porwania świnoujskiego wodolotu Kometa-1 przez mieszkańca ze Śląska.

Ponieważ częste porwania samolotów skojarzyły się pewnemu pracownikowi laboratorium na Śląsku z wolnością, spróbował porwać nasz wodolot do Szwecji. W tym celu wyprodukował małą ilość nitrogliceryny, odpowiednio zapakował i wsiadł w pociąg do Świnoujścia. Tutaj kupił bilet na wodolot do Szczecina. W drodze powrotnej, kiedy wiedział już to, co potrzeba, o załodze wodolotu, zadecydował o porwaniu. Z prawej burty otworzył drzwi do pomieszczenia, gdzie pionową metalową drabinką wchodzi się do bardzo małej kabiny pilota i mechanika wodolotu. By tam wejść, trzeba podnieść taką klapę jak właz na dach. Pilot i mechanik po wejściu zamykają ten właz. Siedzący pilot po lewej stronie właśnie znajdował się na tym włazie, mechanik po prawej stronie nie miał włazu pod sobą. Opisuję to tak dokładnie, ponieważ taka konstrukcja miała podstawowe znaczenie dla tej tragedii. Porywacz nie wiedział, że nie można wejść do kabiny i że pilot siedzi na tym włazie. Próbował się dobijać. Coś krzyczał, ale trudno było to zrozumieć i trwało to krótko. Prawdopodobnie nitrogliceryna wyleciała Ślązakowi z ręki lub uderzył tym pojemniczkiem w drabinę... Nastąpiła eksplozja.

Po wszystkim z porywacza nie było co zbierać, a w stoczni jeszcze dłuższy czas wypłukiwani z zakamarków jego szczątki. Silna eksplozja, na szczęście otworem wejściowym, dała upust niemal całej energii. Jednak wybuch był tak silny, że wyrwał klapę podłogową do kabiny pilota. Pilot został wyrzucony na zewnątrz przez małe okienko na przedni dach wodolotu i tam pozostał. Mechanik został w kabinie. Wszystko wydarzyło się na wysokości świnoujskiej stacji paliw dawnego CPN.

Z tego wydarzenia nie mam zdjęć, ponieważ nie miałem telefonu, na który czekało się wtedy 20 lat w kolejce. Nikt więc do mnie nie zadzwonił, żebym je zrobił. Redaktor „Głosu Szczecińskiego” Janusz Sokalski, z którym w tym czasie pracowałem, zrobił krótką notatkę i wysłał informację dalekopisem prosto do drukarni. Przez przypadek artykuł nie został ocenzurowany i jako jedyny ukazał się w całości.

Ponieważ była to próba porwania wodolotu do wolnej Szwecji, natychmiast znalazł się u nas szwedzki dziennikarz. Na przystani promowej oficerowie mieli systematycznie tłumaczoną prasę szwedzką do własnych celów operacyjnych. Takie tłumaczenie miałem możliwość przeczytać. Reporter ze Szwecji tak to opisywał: Rano prom przypłynął do Świnoujścia. Musiałem się przeprawić lokalnym promem na drugą stronę, tam gdzie było to zdarzenie. Wcześniej kupiłem lokalną gazetę, w której wyczytałem krótką notatkę, że taki wypadek miał miejsce. Kiedy znalazłem się w pobliżu tego wypadku, zacząłem się rozpytywać jak to było. Ale zamiast informacji proponowano mi wymianę koron na złotówki. Dopiero po wymianie waluty mieszkaniec pokazał mi, gdzie to było. Mało wiem, ponieważ całe wybrzeże było otoczone milicją i wojskiem. Były karetki i dużo ludzi. Mało się dowiedziałem, więc postanowiłem udać się do lokalnej milicji. Kiedy się przedstawiłem, zobaczyłem zdenerwowanie i duże zaniepokojenie. Próbowano minie zbyć, zniechęcić. Wreszcie jakiś wyższy oficer oświadczył mi, że o niczym takim nie wie. W kieszeni miałem świeżo kupioną gazetę z informacją o wodolocie, ale nie pokazałem jej, by mi jedynego oficjalnego dokumentu na zabrał...

Tyle pamiętam z tej lektury sprzed 46 lat. Kilka dni później z redaktorem Sokalskim udaliśmy się do szpitala. Pilot mnie poznał, ponieważ już wcześniej widzieliśmy się wielokrotnie. W rozmowie powiedział, że miał szczęście, że żyje i że żyją pasażerowie. Opowiedział nam, że, kiedy wodolot był na wysokości promów do Szwecji, ktoś załomotał we właz kabinowy i dziwnie krzyczał. Pilot i mechanik natychmiast wyłączyli silniki... W tym czasie nastąpił wybuch. Wszystkiego nie pamiętał, ale - jak sam przyznał - miał szczęście, że nie wpadł do wody na środku „kanału”. Najpewniej by się wtedy utopił. Nie wiedział, czy będzie sprawny, ponieważ ciśnienie, które wypchnęło go przez okno kabiny spowodowało zerwanie ścięgien w nogach. Mechanik miał mniejsze obrażenia. Obaj mieli też popękane bębenki słuchowe i prawie nie słyszeli. Cieszyli się, że pasażerowie przeżyli. Pilot mówił, że nie wyobraża sobie, co by było, gdyby Kometa-1 z całą prędkością wpadła na jakąś przeszkodę czy nabrzeże. W akcji ratowniczej brało udział wiele jednostek, w tym promy. Szczęśliwie wodolot doholowano do nabrzeża i ewakuowano podróżnych. Pasażerom włos nie spadł z głowy.

Andrzej Ryfczyński

źródło: www.iswinoujscie.pl