Kontakt ze znajomymi, rozrywka, dostęp do ogromnej ilości informacji – to wszystko powoduje, że w sieci można się zapomnieć. Ponad 30 proc. dzieci (10-15 lat) spędza w sieci 1-2 godziny dziennie. 13 proc. deklaruje od 2 do 4 godzin na dobę, ale w weekendy tyle czasu na wirtualne rozrywki poświęca już 27 proc. młodych – wynika z badania przeprowadzonego przez TNS we współpracy z Fundacją Orange i Fundacją Dzieci Niczyje1. Spędzanie w sieci wielu godzin dziennie jest niewątpliwie sygnałem ostrzegawczym. Dodatkowo mogą występować także inne objawy, które nie zawsze świadczą o uzależnieniu od internetu, ale wiążą się z nadmiernym używaniem sieci i powinny zwrócić uwagę dorosłych, na przykład:
zaniechanie przez dziecko swoich pasji i zainteresowań poza siecią, a także zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i szkolnych,
pojawianie się rodzinnych konfliktów i kłamstw dotyczących czasu spędzanego w internecie,
brak pożądanych efektów mimo podejmowanych prób – rozmów i ograniczenia czasu spędzanego online,
rozdrażnienie lub nawet agresywna reakcja w przypadku, gdy korzystanie z elektronicznych gadżetów lub internetu jest utrudnione.
Nadużywanie internetu to niebezpieczne zjawisko, które może negatywnie wpływać na rozwój dziecka. Zwykle wiąże się z konkretnym rodzajem aktywności online, np. graniem w gry online czy korzystaniem z serwisów społecznościowych. Warto wiedzieć, w jaki sposób zareagować, gdy zauważymy symptomy świadczące o nadmiernym korzystaniu z internetu.
Porozmawiaj z dzieckiem. Powiedz, jakie zmiany widzisz w jego zachowaniu i co cię w nim niepokoi, wyraźnie nazwij problem. Pozwól także młodemu internaucie przedstawić swoje stanowisko, aby był traktowany po partnersku.
Ustal harmonogram dnia i wspólnie dopasujcie go do codziennych obowiązków i dodatkowych zajęć, np. gry w piłkę, czy lekcji gry na instrumencie. Pamiętaj także, aby zaplanować czas spędzany w świecie online i offline odpowiednio do wieku dziecka. Wspólnie poszukajcie alternatywy aktywności offline, która sprawi mu dużo przyjemności lub pomoże odreagować negatywne emocje.
Ustalcie zasady i etapy ograniczania dostępu do internetu. Omów je z dzieckiem i wytłumacz, że wynika to z troski o jego zdrowie i prawidłowy rozwój. Możesz również nagradzać sukcesy i pomyślnie ukończone etapy. Dzięki temu dziecko będzie wiedziało, że każdy mały sukces jest ważny.
Jeśli twoje dziecko korzysta z internetu lub elektronicznych gadżetów w sposób, który wyraźnie zagraża jego zdrowiu, np. zaniedbuje potrzeby fizjologiczne, możesz odłączyć sprzęt. Jednak wytłumacz mu, dlaczego podjąłeś taką decyzję i jak długo będzie trwało odłączenie. Dziecko poczuje się bezpiecznie, gdy będzie znało intencje rodzica.
Jeżeli sytuacja stanie się poważna, a rozmowy i stopniowe ograniczenie czasu na cyfrowe aktywności nie przyniosą pożądanych efektów, skontaktuj się z pedagogiem, psychologiem szkolnym lub specjalistą z poradni uzależnień.
Kontrola rodzicielska a bezpieczeństwo w sieci
Czas spędzany w internecie każdemu może wymknąć się spod kontroli. Dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób rozpoznać symptomy nadużywania internetu i sposoby przeciwdziałania. Z pomocą przychodzi platforma e-learningowa „Bezpiecznie Tu i Tam” przygotowana przez Fundację Orange. Jest ona podzielona na kilka etapów i porusza różne zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa dziecka w internecie. Są tam informacje m.in. na temat cyberprzemocy, zakupów online, a także nadmiernego korzystania z sieci, przedstawione w formie filmików, animacji, testów, dzięki którym możemy sprawdzić swoją wiedzę. E-learning jest bezpłatny i dostępny pod adresem: http://fundacja.orange.pl/kurs.
Kurs „Bezpiecznie Tu i Tam” został przygotowany w ramach społecznej misji Fundacji Orange. Do tej pory organizacja nauczyła 38 tys. dzieci zasad bezpiecznego internetu na zajęciach
w szkołach, a także wsparła przygotowanie narzędzi ochrony online i e-learningów dla dzieci. Jest partnerem wielu kampanii na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom w sieci, m.in. Dnia Bezpiecznego Internetu. Fundacja Orange została założona w 2005 roku i jest jedyną fundacją korporacyjną wśród firm telekomunikacyjnych w Polsce.
Antonina Bojanowska, Fundacja Orange