iswinoujscie.pl • Wtorek [06.10.2015, 08:34:22] • Świnoujście
Przejęcie Świnoujścia przez Polskę
Fot. 1. Polscy milicjanci z Komisariatu Morskiego powołanego dla ochrony portu, jesień 1945 r.(fot. Archiwum autora
)
Dla mieszkańców Świnoujścia tegoroczna data 6 października, ma wyjątkowe znaczenie, może większe niż obchodzone przed kilku miesiącami 250 lat nadania praw miejskich. Dokładnie bowiem przed 70 laty, patetycznie mówiąc, otwarta została polska karta w dziejach miasta.
Na wstępie nieco historii. Miasto zostało zajęte przez jednostki radzieckie w początkach maja 1945 r., gdy trwały już ostatnie walki o Berlin i dogasała wielka pożoga II wojny światowej. Położenie geograficzne i strategiczne znaczenie rejonu ujścia Odry dla interesów radzieckich sprawiły, że Świnoujście i wyspa Wolin w granicach państwa polskiego znalazły się jako ostatnie, bo dopiero w początkach października 1945 r. Nastąpiło to zgodnie z postanowieniami zwycięskich mocarstw na Konferencji Poczdamskiej i dodatkowym porozumieniem z dowództwem radzieckich wojsk okupacyjnych w Niemczech. Na odpowiedni, uzgodniony z Rosjanami moment przejęcia miasta i powiatu oczekiwała od sierpnia 1945 w Kamieniu Pom., grupa operacyjna Pełnomocnika Rządu RP Władysława Matuli. Do Świnoujścia przybyli oni w uzgodnionym z Rosjanami terminie, a więc 4 października 1945 r. w godzinach popołudniowych. Po zakwaterowaniu ponad 60-osobowej ekipy w opustoszałych budynkach w śródmieściu, kilkuosobowe grupy Polaków udały się na rozpoznanie miasta. Pełnomocnik Rządu RP Władysław Matula w towarzystwie swego zastępcy Romana Berenta, znakomicie władającego językiem rosyjskim, udał się do oczekującego go rosyjskiego komendanta wojennego, z którym ustalono termin przejęcia powiatu i miasta przez stronę polską na 6 października 1945 r. O zdarzeniu tym tak raportował potem Władysław Matula:
(…)”Niniejszym uprzejmie zawiadamiam, że w dniu 6. X. 1945 powtórnie wjechałem do Świnoujścia i po przeprowadzeniu rozmów z komendantem wojennym oraz z przybyłymi delegatami ze sztabu marszałka Żukowa przekazano mi obwód Uznam-Wołyń, z tym jednak, że poza miastem Świnoujściem do czasu, dopóki nie otrzymają szczegółowej mapy, nie wolno nam zajmować żadnych obiektów.
Przekazanie wspomnianego powiatu nastąpiło w dniu 6 b.m. o godzinie 17 po południu”.
Fot.2. Pierwszy raport Pełnomocnika Rządu RP W. Matuli o przejęciu powiatu i miasta(fot. Archiwum autora
)
Ceremonia odbyła się w siedzibie rosyjskiego komendanta wojennego miasta, w nieistniejącym już budynku przy obecnej ul. Armii Krajowej 14. Stronę niemiecką, przekazującą miasto i powiat, reprezentował urzędujący wówczas niemiecki burmistrz Świnoujścia Wolfgang Schuhart, który nie ukrywał swego zdenerwowania i rozżalenia.
Fot.3. Budynek przy ul. Armii Krajowej, niegdyś siedziba rosyjskiej komendantury, w którym 6.10.1945 r. nastąpiło oficjalne przejęcie miasta przez Pełnomocnika Rządu RP. (fot. Archiwum autora
)
W tym samym dniu, wchodzący w skład przedstawiciele polskiej milicji, przejmowali od niemieckich policjantów ich siedzibę przy ulicy Piastowskiej wraz z tymczasowym aresztem. Jeden z polskich milicjantów, dzisiaj już bardzo leciwy pan, w publikowanych wspomnieniach pisze o towarzyszących temu rękoczynach. Ale powojenne emocje były wówczas jeszcze bardzo, bardzo żywe. Niemal natychmiast działalność podjęli też funkcjonariusze osławionego Urzędu Bezpieczeństwa, zajmując potrzebny budynek ( obecnie bank przy ul. Monte Ciasno) i nawiązując kontakt z rosyjskim kontrwywiadem.
Fot. 4.Ekipa Państwowego Urzędu Ziemskiego ze składu grupy operacyjnej Pełnomocnika Rządu RP, jesień 1945 r.Ten najwyższy to pan Nicefor Wojtasik.(fot. Archiwum autora
)
Równie energicznie przystępowali do pracy wchodzący w skład grupy operacyjnej Pełnomocnika Rządu pocztowcy, pracownicy komunalni, organizatorzy handlu, oświaty, żeglugi, urzędnicy administracyjni, Urzędu Ziemskiego czy wreszcie urzędnicy skarbowi. W zdecydowanej większości byli to raczej młodzi ludzie z niewielkim doświadczeniem i wiedzą, ale za to z wielkim entuzjazmem i chęcią działania.
Fot. 5. Żołnierz WOP zmieniający na granicy kawalerzystów I Warszawskiej Brygady Kawalerii, 1945 r. Fot. Wikipedia(fot. Archiwum autora
)
W następnych dniach, równocześnie z przejmowaniem powiatu Uznam – Wolin i miasta Świnoujścia, prowadzone były działania mające na celu zabezpieczenia ustanowionej wówczas zachodniej granicy. Od strony niemieckiej obsadzały ją oddziały rosyjskie, zaś od strony polskiej, tymczasowe posterunki milicyjne. Ich obsadę stanowili milicjanci oddelegowani z Powiatowej Komenda Milicji Obywatelskiej przez jej komendanta kapitana Szmitkowskiego. Ze względu na znikoma liczbę milicjantów, ochrona granicy sprowadzała się do ogólnej kontroli ruchu ludności i do zapobiegania wywozowi do Niemiec większego dobytku. Wkrótce potem, orientacyjnie w połowie października, milicjanci zostali zastąpieni przez kawalerzystów z 2 Pułku Pierwszej Samodzielnej Warszawskiej Brygady Kawalerii.
Na przełomie roku 1945/46 granicę obsadziła jednostka Wojsk Ochrony Pogranicza, dowodzona przez porucznika Bazylego Litwina. Żołnierze WOP w odróżnieniu od swych poprzedników milicjantów, byli bardziej rygorystyczni w ochronie granicy i po kilku tygodniach, granica w rejonie Świnoujścia była faktycznie zamknięta z wyjątkiem Niemców, którzy z własnej woli opuszczali tereny znajdujące się pod kontrolą polską. Jak podawały ówczesne szacunki ze Świnoujścia i obwodu wywędrowało do połowy 1946 r. kilka tysięcy Niemców.
Fot.6. Pracownicy Starostwa Powiatowego, 1946 r. Archiwum autora.(fot. Archiwum autora
)
W początkach grudnia działalność podjęła też na granicy polska służba celna. W końcu 1945 r. pełniło ją raptem 3-ch celników: naczelnik Jan Kujawa oraz celnicy Jan Szwaba i Jan Sidorowicz. Kontrola graniczna i celna prowadzone były w punktach na drodze do Ahlbecku, Węgornicą wówczas zwanego, oraz Garz nazywanego Żorkowem. Na tym przejściu, bez odprawy celnej i granicznej przejeżdżały w obu kierunkach, wszystkie wojskowe transporty rosyjskie.
To przejęcie miasta przez Polaków było wówczas miało bardziej symboliczny niż faktyczny charakter. Rzeczywistą, pełną władzę sprawowała tu jeszcze przez wiele lat rosyjska komendantura wojskowa a następnie dowództwo rosyjskiej bazy. I jeszcze bardzo długo zdecydowana większość stacjonujących tu rosyjskich marynarzy i żołnierzy nie mogła pojąć tego, że rosnących w liczbę „Polaczków” należy traktować inaczej niż „Germańcow”. Prawdę mówiąc, suwerennym gospodarzem tego terenu, staliśmy się dopiero z końcem 1992 r., po wyjściu stąd ostatnich bojowych jednostek rosyjskiej Floty Bałtyckiej. Tym niemniej, dzień 6 października 1945 r. był zapoczątkowaniem procesu budowania naszego, polskiego władztwa i dlatego należy o nim pamiętać. O ludziach, którzy tę polską rzeczywistość tu tworzyli, będę chciał napisać w kolejnych materiałach.
Dr Józef Pluciński
Wiesz ! Mam już 81 lat i 08 miesięcy. Mieszkałem w jednym z najbardziej restrykcyjnych Gau czyli Kraju Warty. Rodzina nasza składała się z 9 osób Dziadka, Rodziców i sześcioro rodzeństwa. Ja byłem najmłodszy. Wszyscy musieli pracować i ja zostawałem sam. Miałem już siedem lat i zdawałem sobie sprawę z tego co się dzieje. Wyobraź sobie przestrasone dziecko czekające czy wszyscy wrócą z roboty do domu. Pamiętam jak Tłumy ludzi 20 stycznia 11945 roku serdecznie witało przechodzących przez nasze miasto żołnierzy radzieckich. Przypominam sobie radość tych ludzi. Właczyłem się do tej dyskusji ponieważ ci ludzie obrażali swych Dziadków, którzy akceptowali porządek po jałtański. Którzy przystąpili do odbudowu, rozbudowy i przebudowy zniszczonego Kraju. To nie mityczna" komuna" to jest praca ich Dziadków. Ale przecież Ty to wszystko Wiesz a ci komentatorzy i tak tego nie zrozumieją
Mirku- Pluciński jak zawsze pomija ważne wątki niewygodne politycznie. Ci młodzi entuzjastyczni ludzie to po prostu zwerbowani przez partie karierowicze bez szkoły elementarnej wiedzy za to z legitymacją. A ja bym porównał niszczenie talibów do niszczenia opozycji po wojnie, niektórym się wydaje że nadal mogą to robić bo maja monopol na wiedzę historyczna. Niestety wiedza jest za płytka.
To ja napisałem o 17, 39 swoją opinię. Jestem jednym już z nie wielu ludzi, którzy to widzieli i przeżywali. Byłem i pozostałem świadkiem i uczestnikiem tych wydarzeń o których piszę. Zarówno ja jak i dr. Józef Pluciński jesteśmy" dziećmi wojny". Pan doktor Pluciński jak dziecko wraz z rodziną został wywieziony na" ziemię nieludzką" To o czym zarówno On jak i ja piszemy to są fakty, które widzieliśmy, przeżywaliśmy i udokumentowane. Platon (to był jeden z wielkich filozofów greckich) powiedział tak:" PRAWDA JEST JEDNAJA ZARÓWNO DLA GREKÓW JAK I DLA BARBARZYŃCÓW". Wiecie ? Te Wasze przekłamywania rzeczywistości historycznej są prawie jednoznaczne z niszczeniem przez talibów starożytnych zabytków. Doktorze ! Cieszę się bardzo, że mimo narastającej fali przeinaczeń i kłamstw historycznych usiłujesz przywoływać prawdę zgodnie ze wskazówkami Platona Oczekując na dalsze twoje opowieści historyczne serdecznie Cię pozdrawiam Mirek
17:37 - to ty, Emerycie, zapewne postkomuchu, a co najmniej okłamany, zakłamany propagandą komunistyczną, żyjesz w świecie mitu wprowadzonego przez bandę komunistów, pozostających na usługach Sowietów. Polecam ci wpis z 16:04:30, tam wymieniono wybrane (można by więcej wpisać)" zalet" państwa wasalnego, dyktatorskiego, jakim była PRL. I w tym wpisie jest też fragment o diabelskiej alternatywie -" możecie zginąć lub przyjmijcie prostytucję". Ci żołnierze sowieccy, którzy" polegli" niby za Polskę, w swoim marszu gwałcili po równo niemieckie i polskie kobiety, po równo nieśli Niemcom i nam swój totalitarny, zbrodniczy i głupi ustrój, który potem zaowocował ubeckimi więzieniami, emigracją milionów ludzi oraz absurdami typu brak sznurka do snopowiązałek i cukru.
IP: 80.245.178.***] powtarzasz w koło Sbecką propagandę jak przystało na resortowych...
Co z tego ze Świnoujscie zostało przejęte przez Polskę skoro mieszkańcy tej mieściny są w tych czasach parobkami dla niemieckiej szlachty. Co z tego? Niemcy za unijne pieniądze postawili sobie piękne hotele i apartamentowce i przyjeżdżają tu do siebie bo jest tanio. Wszystkie te hotele, pensjonaty, uzdrowiska, spa itp są oblegane przez potomków hitlerowskich. W tych super wypasionych hotelach również spotkać można Polaków, ale pracujących ciężko i usługującym niemocom, od obsługi hotelowej, kuchni, sprzątaczy na masażystach kończąc. Chyba nie o to nam chodziło... Kiedy wreszcie przestaniemy być tak lekceważeni i poniewierani we własnym kraju?? Kiedy wreszcie zarobki w tym unijnym kraju zbliżą się chociaż do tych wschodnio niemieckich?? Ponad 11 lat w uni i co z tego?
Ale po co to wyciagac... tych bandytow z AK tak trzeba bylo. Wiwat Towarzysze!
Czyżby większość komentujących to potomkowie żołnierzy wyklętych i Brygady Świętokrzyskiej
Jak się nie będziesz uczyć będziesz nikim(jak twoi dziadkowie)
Po wpisach widać ile jeszcze w tym mieście jest komuchów.Na szczęście wasz czas już się kończy.
17:37:39 i jeszcze co robiła twoja kochana władza z ludnością niemiecką na piastowskiej...
17:37:39 wzruszające te wypociny towarzyszu.Nie nazywajmy gówna czekolada, to nie było wyzwolenie a kolejna okupacja tym razem czerwona. Chciej zauważyć że w 39 roku nikt ich do nas nie zapraszał. Dziadków nie byłoby tak czy siak, albo puszczono z dymem w Oświęcimiu albo zamarzliby z głodu na Syberii. Fundatorem tych darów był dobroduszny towarzysz Stalin.
Ileż w Was nienawiści ? Ileż bzdur i zakłamań ? Jak wielka jest Wasza aberracja ! Pierwszy raz byłem w Świnoujściu w kwietniu 1946 roku jako trzynastoletni chłopak - harcerz uczestnik pierwszego wielkiego zlotu młodzieży polskiej w Szczecinie pod hasłem TRZYMAMY STRAŻ NAD ODRĄ I BAŁTYKIEM. Następnie wróciłem do Szczecina w październiku 1952 roku by brać czynny udział w odbudowie, rozbudowie i przebudowie tych ziem. Czy nie Wiecie, że ten okres, którego absolutnie nie znacie był efektem podziału wpływów między Churcillem, Rooseveltem i Stalinem w Teheranie i w Jałcie ? Czy nie zdajecie sobie sprawy z tego, że w wyzwalaniu Polski poległo około pół miliona żołnierzy radzieckich ? Że gdyby okupacja hitlerowska potrwałaby jeszcze ze dwa lata to Was b nie było, bo Wasi Dziadkowie by zostali zamordowani. Antoine de Saint - Exupery powiedział, że :" DLA CZEGO MAMY SIĘ NIENAWIDZIĆ ? ZESPALA NAS SOLIDARNOŚĆ, NIESIE TA SAMA PLANETA, JESTEŚMY ZAŁOGĄ JEDNEGO STATKU." No cóż ? Pięknie dziękujecie swoim Dziadkom
15:34 -Współczuję ci, Arku, że nie rozróżniasz kraju wolnego od kraju podbitego w 1945 roku, z narzuconym ustrojem, ze sfałszowanymi wyborami - potem z ich brakiem (bo wrzucanie jednej listy nie jest wyborem), z wybitą fizycznie opozycją (AK), z wyrzuconymi za granicę lub zabitymi, zaszczutymi przedstawicielami opozycyjnej inteligencji, potem nawet z wyrzuconymi wielu Żydami (68 r.), kraju z nauczaną oficjalnie sfałszowaną historią ukazaną w duchu marksistowskim, z licznymi opuszczeniami (brak Katynia, idealizowanie komunistów polskich, sprzedających kraj w 1920 i 45 roku), z szantażowaną, czasem mordowaną opozycją lat 60-89, z cenzurą, z siedzibą KGB w Polsce (w Ś-ciu na ul Wyspiańskiego naprzeciwko szpitala sowieckiego), z krajem milczącym o swoich wielkich twórcach na obczyźnie, jak Gombrowicz, Bobkowski, Miłosz -o tym do roku 80 milczano. Można by mnożyć wyliczankę. Pogubiłeś się kompletnie, nawet ze szkoły powinieneś to wiedzieć, chyba żeś komuch z dawnych lat.
Dorobek ciężkiej pracy kilku pokoleń dokumentnie rozkradziono, zdeptano historię i jej bohaterów, wygnano miliony młodych Polaków za chlebem, odcięto nas od własnych mediów i używa się ich do poniżania nas, a wolność słowa załatwia się wyrokami sądów, w których sędziami są komunistyczni oprawcy. Tłucze się nas za polską flagę i słowo patriotyzm i to za pomocą obcych bojówek, indoktrynuje się dzieci wbrew protestom rodziców, depcze się naszą chrześcijańską tradycję, głodującym emerytom każe się w pokorze czekać na śmierć, a przechodniom patrzeć na pomniki sowieckich morderców i gwałcicieli. Komunistyczni oprawcy nabijają portfele i wyśmiewają swoje ofiary, chorzy umierają w kolejce do niezbędnych badań a teraz depcze się buciorem zdrajców resztki naszej dumy!
"Prawdę mówiąc, suwerennym gospodarzem tego terenu, staliśmy się dopiero z końcem 1992 r., po wyjściu stąd ostatnich bojowych jednostek rosyjskiej Floty Bałtyckiej" - Smiech na sali. W takim ukladzie cala Polska jest suwerenna dopiero od roku 1992 (wedlug autora artykulu) . Wtedy nalezelismy do tzw. bloku wschodniego a obecnie jestesmy" wolni" nalezac do Struktur Nato.
Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! Pozdrawiamy partie komunistyczne i robotnicze całego świata walczące o postęp, pokój i socjalizm! Niech żyje i umacnia się braterska przyjaźń i współpraca narodów Polski i ZSRR! Przyjaźń, sojusz i współpraca z ZSRR – gwarancją bezpieczeństwa i rozwoju Polski! Niech żyje jedność i współpraca państw socjalistycznych! Pozdrawiamy bratnie narody krajów socjalistycznych! Zacieśniajmy współpracę gospodarczą w ramach RWPG! Niech żyje i umacnia się jedność międzynarodowego ruchu komunistycznego! Niech żyje Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, decydująca siła w rozgromieniu niemieckiego faszyzmu, ostoja pokoju w Europie! Pozdrawiamy partie komunistyczne – awangardę mas walczących o lepsze życie, postęp i demokrację, o pokój i socjalizm!
gdybyśmy stalinowi podlali więcej bimbru to cały Usedom należałby do Polski.
A co z długami SLD / PZPR? Przez 45 powojennych lat PPR/PZPR/SLD właściwie nie płaciła składek emerytalnych za swoich dwadzieścia kilka tysięcy pracowników tzw. komitetów partii. zresztą ci pracownicy - otrzymujący ponadprzeciętne wynagrodzenia - bezprawnie opłacani byli z przymusowej pracy i podatków Polaków. Otóż zaległości SLD - prawnej, ideologicznej i kadrowej następczyni PPR/PZPR - z tytułu niepłaconych składek ZUS już kilkanaście lat temu wynosiły ponad 45 miliardów złotych. Do tego doszły dodatkowe odsetki. Kwota podana jest ułamkiem tego, co przez 45 lat bezprawnie wypłacano darmozjadom partyjnym. Sądzę, że razem będzie tego grubo ponad 150 mld dzisiejszych złotych.
Jaki jest oficjalny program obchodów tego jubileuszu? Gdzie odbywają się uroczystości? Chciałbym wziąć w nich udział.
Dla władzuni obecnej temat wstydliwy bo jak niektórzy twierdzą są protoplastami walczących na zachodzie. A tam w prezencie za zasługi dano im miasto Haren na krótkie pomieszkanie.. Czy ci co przejmowali Świnoujście w Polskie władanie to nieudacznicy, zdrajcy? Nie chcieliście tej władzy to należało się wynieść lub skutecznie ją wyeliminować. Ale w pyskowaniu i pisaniu silnych wielu. Co tu kościoły w komunistycznym kraju robiły skoro skoro tak gnębione były.
O 12:37:24 autochton się odezwał. Czyżby swoi go nie chcieli?
tyle" mieszaniny" napływowej - podłych, zadziornych, zaczepnych, złośliwych i chciwych (głównie ze stron łódzkich i dalej wschodnich - mącicieli) ile jest w Świnoujściu - większość to pasjonaci komunistów (udający teraz innych, jak chorągiewki), to chyba NIE MA W ŻADNYM INNYM MIEŚCIE w Polsce !!
10:33-cytat z postu:" Ciekawe przypomnienie tych faktów i taka łyżka dziekciu. Wstyd doktorku. " -------Ktoś, kto pisze:" dziekciu" zamiast" dziegciu", nie może pouczać nie tylko" doktorka", ale i magistra. Do szkół, dziecię, wróć, " ja cię uczyć każę..."
To było przejęcie polsko-komunistyczne, jeszcze nie przejęcie przez Polskę. Od roku 1945 naznaczeni byliśmy tym obrzydliwym ustrojem, wykańczającym powoli naród jak pasożyt. Pewnie, że lepszy pasożyt niż gilotyna, bo taką alternatywę nam ukazano w roku 45 - albo przyjmiecie komunizm, albo kula w łeb, a dopiero co skończył się wtedy pierwszy etap eksterminacji narodu. Od tego roku, a ściślej głównie od 48-49 zaczęła się eksterminacja wybiórcza - po linii AK-owców, inteligencji, Kościoła - wybito w kazamatach ubeckich lub po lasach kwiat narodu. Po 56 roku nastąpił bardziej oświecony okres dyktatury, mimo wszystko można było w wydzielonych ramach umacniać polskość (poza kulturą na indeksie, jak poza Gombrowiczem, Bobkowskim, Panufnikiem, itd.). Pasożyt ze wschodu nie chciał dobić żywiciela. Do dziś nie wyszliśmy z komunizmu, bo on wygasa powoli wraz z pokoleniem pezetpeerowców, esbeków, wielu żołnierzy... -mentalność musi się odrodzić, patriotyzm, tradycja.