W opinii członków komisji źródłem tej sytuacji jest istotny przyrost zadłużenia, pozwalający na absorpcję środków z budżetu Unii Europejskiej.

Symptomami problemów związanych z płynnością finansową są m.in.: występowanie zobowiązań wymagalnych, niezgodne z prawem angażowanie w wykonanie budżetu niektórych kategorii środków finansowych (np. część oświatowa subwencji ogólnej przekazanej na rok następny), zapłata odsetek karnych z tytułu nieterminowych płatności zobowiązań, przesuwanie na kolejne lata spłaty zobowiązań dłużnych (rolowanie długu), co determinuje wzrost kosztów ich obsługi i osłabienie potencjału jednostki weryfikowanego poprzez kategorię nadwyżki operacyjnej – czytamy w dezyderacie.

Ministerstwo dementuje

Zdaniem przedstawicieli resortu finansów sytuacja nie jest aż tak zła, jak przedstawiają to posłowie w dezyderacie.

Zdzisława Wasążnik, dyrektor Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów, podkreśliła, że minister finansów jako sprawujący kontrolę nad sektorem finansów publicznych bardzo uważnie analizuje wszystkie uwagi płynące z regionalnych izb obrachunkowych, zwłaszcza dotyczące długu.

Zdzisława Wasążnik zauważyła, że kwestie podnoszone przez Krajową Radę RIO w dużej mierze dotyczą nowego wskaźnika zadłużenia, który obowiązuje od 1 stycznia 2014. Samorządy miały cztery lata na dostosowanie poziomu i struktury zadłużenia do nowych przepisów.

– Odnosząc się do podnoszonej w dezyderacie kwestii nadmiernego zadłużenia stwierdzamy, że problem ten nie ma powszechnego charakteru i dotyczy pojedynczych jednostek. Jak wynika z naszych danych, po trzecim kwartale 2014 roku 84 proc. (2385) samorządów zamknęło swoje budżety nadwyżką – informuje Zdzisława Wasążnik.

Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów poziom zadłużenia we wszystkich rodzajach samorządów w 2013 roku kształtował się na poziomie 69 mld 159 mln zł. Po trzech kwartałach 2014 roku spadł on do 67 mld 945 mln zł (spadek o 1,8 proc.).

Samorządy prognozują, że poziom zadłużenia będzie malał.

– Z informacji płynących z wieloletnich prognoz finansowych wynika, że samorządy planują zmniejszyć poziom zadłużenia. Do 61 mld 708 mln zł na koniec 2017 roku – mówi Zdzisława Wasążnik.

Dodaje, że 80 proc. samorządów ma zadłużenie nieprzekraczające 40 proc. dochodów budżetowych. W opinii resortu to poziom bezpieczny.

Próg 50 proc. w 2013 przekroczyło 148 gmin, 12 miast na prawach powiatu, 8 powiatów i jedno województwo. Zdaniem resortu finansów to poziom, który wymaga monitorowania.

Jednostki, które według reguł obowiązujących do końca 2013 roku przekroczyły poziom 60 proc., to: 31 gmin, jedno miasto na prawach powiatu, 4 powiaty i jedno województwo – łącznie 37 samorządów. Po III kwartałach 2014 takich samorządów było mniej, bo 28 (23 gminy, dwa miasta na prawach powiatu, dwa powiaty i jedno województwo).

Resort finansów, analizując wzrost poziomu zobowiązań wymagalnych, dochodzi do wniosku, że w ogólnej strukturze zadłużenia stanowią one stosunkowo niewielki odsetek (0,4 proc.). Ich wzrost w 2013 roku wynika głównie z sytuacji woj. mazowieckiego, które nie dokonało wpłat do budżetu państwa. Gdyby ich nie liczyć, okazałoby się, że poziom zobowiązań wymagalnych utrzymywał się na podobnym pułapie w 2011, 2012 i 2013 roku.

Reguły ustawy

Krajowa Rada RIO podniosła także kwestię niespełniania przez niektóre samorządy reguł wynikających z ustawy o finansach publicznych, które warunkują uchwalenie budżetu gminy.

– Jednostka samorządu nie może uchwalić budżetu, jeśli nie ma spełnionej relacji wynikającej z art. 243. Z naszych informacji wynika, że takich samorządów było 64, co stanowi ok. 2,3 proc. wszystkich jednostek – informuje Zdzisława Wasążnik.

Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów tylko 25 samorządów w 2014 roku opracowało programy naprawcze.

W opinii resortu finansów nie jest wielkim problemem także zadłużenie samorządów na projekty unijne. W stosunku do ogólnej kwoty zadłużenia nie jest ona wielka, stanowi 8-10 proc. W 2013 wyniosła 10 mld zł, po III kwartałach 2014 roku spadła do 8,67 mld zł.

Na ogólną liczbę ponad 2,8 tys. jednostek samorządowych w 2013 roku 40 proc. miało deficyt. Po III kwartale 2014 takich jednostek było 15.

– Rzeczywiście, w niektórych samorządach może być problem z zachowaniem płynności finansowej, ale ogólna sytuacja jest dobra – uważa Zdzisława Wasążnik.

Źródło: http://www.portalsamorzadowy.pl