POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciński • Niedziela [18.03.2012, 09:10:27] • Świnoujście

Mola i nadmorskie pomosty

Mola i nadmorskie pomosty

Niegdysiejsza ozdoba świnoujskiej dzielnicy nadmorskiej Dom Zdrojowy i pomost spacerowy, przełom XIX / XX w. (fot. Archiwum )

Kilka ostatnich odcinków poświęconych było niektórym dzielnicom miasta, położonym na wschodnim brzegu Świny. Tego cyklu jeszcze nie zakończyłem, ale potrzebuję nieco czasu, by kolejne odcinki, poświęcone Przytorowi, Ognicy i Karsiborowi porządnie przygotować. Nie chcąc pozostawić moich czytelników bez kontaktu z historią miasta, na krótko zmieniam tematykę, by opowiedzieć o tym, jak to niegdyś molo budowano. U sąsiadów i u nas, w Świnoujściu. Cieplej już, pachnie wiosną, sezon letni wnet, a więc i temat staje się na czasie.

Słowo to nie jest nam obce. Przez kilka, jeśli nie kilkanaście minionych już lat, na świnoujskich, urzędowych salonach, odmieniano je we wszystkich przypadkach. Z prześlicznych rysunków, plansz i obietnic wynikało, że Świnoujście dzięki genialnej wręcz polityce swych urzędowych ojców, wnet posiadać będzie, na nadmorskich nieużytkach, przecudnej urody hotele, restauracje i apartamenty oraz wieńczące dzieło molo. Miało naturalnie być najdłuższe i najpiękniejsze nad Bałtykiem. A jak jest, każdy widzi. Apartamentowców jest ci dostatek, nawet i nadmiar, a o molo to już się nie mówi. W tak zwanym międzyczasie, nasz uboższy krewny Międzyzdroje, chociaż nie posiadający tak znakomitych ojców miasta ( a może dlatego ), przed laty całą parą ruszyły z odbudową, a następnie także i rozbudową swego mola. Na pociechę, wątpliwą zresztą, napisać można, że bardzo podobna sytuacja istniała już grubo ponad 100 latemu, a i wówczas palmę piewszeństwa dzierżyły niestety Międzyzdroje. Jak zatem z budową owego mola było ? Jak zwykle nieco przypomnienia faktów.
Rozwój kapielisk i całej związanej z tym otoczki gospodarczo społecznej, uległ przyspieszeniu w ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku. Świnoujście, Międzyzdroje, ale również Heringsdorf, Bansin czy Ahlbeck przekształcały się w modne i znane niemal w całej Europie „bady” – kapieliska. Szczególnie zaś po uruchomieniu komunikacji kolejowej między naszymi wyspami a Berlinem, co miało miejsce w 1876 r., miejscowości te z racji masowego napływu gości z Berlina, nazywano „wanną
kąpielową Berlina”. Nową gałęzią gospodarki oczywiście zainteresowali się szybko ludzie interesu. Wzrosły ogromnie ceny bezwartościowych dotąd, piaszczystych, nadmorskich terenów, na których w wielkim tempie, wznoszono teraz pensjonaty, hotele, domy letniego wypoczynku i całą związana z tym infrastrukturę. W owych „cesarskich czasach” powstała też świnoujska dzielnica nadmorska, jedna z piękniejszych nad Bałtykiem.

Mola i nadmorskie pomosty

W wielkim tempie na przełomie XIX i XX wieku na nadmorskich pustkowiach wyrosła wielka nadmorska dzielnica. (fot. Archiwum )

W dzielnicy tej zabudowa uzdrowiskowa wchodziła coraz intensywniej na brzeg morski, niemal na ówczesną plażę. Jednakowoż nie w postaci tandetnych bud, ale obiektów o niepowtarzalnym uroku i urodzie.
Charakterystyczną budowlą dla onegdejszych, nadmorskich kurortów, stały się mola, z niemiecka „Seebrücke” (morski pomost ) zwane. Konstrukcje te wznoszone całkowicie z drewna; początkowo proste, z czasem stały się wymyślnymi w kształcie klejnotami architektury. Budowano je nie tyle jako pomosty dla odbywania romantycznych spacerów nad morzem, ale w celach użytkowych. Statki żeglugi przybrzeżnej potrzebowały miejsc do cumowania i postojów w miejscowościach pozbawionych portów. Zatem owe mola w początkowej fazie, budowano jako pomosty umożliwiające dochodzenie i cumowanie statków, spacerowych i pasażerskich, w miejscowościach, gdzie ukształtowanie linii brzegowej uniemożliwiało budowę portu. Tak było w wypadku Międzyzdrojów, Ahlbecku, Heringsdorfu, Koserow. W wymienionych miejscowościach były one także pomostami cumowniczymi ( Landungsbrücke ). Z czasem, pomysłowość ludzka, szczególnie handlowców, funkcje te poszerzyła przez dobudowania do nich, lub w ich pobliżu, sklepików, kawiarń i restauracji. Zmyślne wieżyczki i ozdóbki zmieniły te proste a funkcjonalne budowle w istne arcydzieła sztuki ciesielskiej. Pierwszy taki pomost cumowniczy– molo, zbudowano właśnie w Międzyzdrojach w 1885 r.

Mola i nadmorskie pomosty

Jako pierwsze w naszym rejone powstało w 1885 r.molo w Międzyzdrojach.(fot. Archiwum )

Była to pionierska budowla tego typu w pobliskim rejonie. Nadano jej imię cesarza Fryderyka III, dla upamiętnienia zasług tego władcy dla Międzyzdrojów. Jeszcze jako następca tronu przebywał on tu kilka tygodni z rodziną, co przysporzyło tej miejscowości sławy i oczywiście gości. Międzyzdrojskie molo nie było jednak już tylko pomostem, do którego dobijały statki. Przylegała doń duża hala ze sklepami, kawiarnią, oraz licznymi punktami drobnego handlu. Pomieszczenie to zdobił z zewnątrz piękny portal z dwoma bocznymi wieżyczkami. W 1906 roku molo rozbudowano, przedłużając pomost spacerowy do 360 metrów. W 1913 roku po sylwestrowym orkanie, na pewnym odcinku pomost częściowo został rozebrany.

Mola i nadmorskie pomosty

Międzyzdrojskie molo po sylwestrowym orkanie 1913 r. Fot. Dreblow. (fot. Archiwum )

Przykład Międzyzdrojów okazał się być zaraźliwym. W kilka lat potem, bo w 1896 – 97, podobna budowla wzniesiona została na plaży w Heringsdorfie, w rok potem w Ahlbecku.

Mola i nadmorskie pomosty

Pierwsze molo w Heringsdorfie.(fot. Archiwum )

W przypadku obu tych miejscowości mola spełniały także głównie funkcje pomostów cumowniczych dla statków białej floty. Podobnie jednak jak w Międzyzdrojach, przylegające do pomostów ozdobne przybudówki pomieściły wkrótce również funkcje handlowe i gastronomiczne. Budowle te stały się też szybko swoistymi wizytówkami miejscowości i przedmiotem dumy mieszkańców.

Mola i nadmorskie pomosty

Stojące do dzisiaj molo w Ahlbecku.(fot. Archiwum )

Zrozumiałym jest, że poczynania konkurentów nie uszły uwadze ówczesnym ojcom miasta i przedsiębiorców Świnoujścia. O tym, jak sprawy te rozwinęły się w naszym mieście napiszemy w odcinku następnym.


źródło: www.iswinoujscie.pl


Zaktualizowano: Niedziela [18.03.2012, 17:18:18]

komentarzy: 30, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 1-25 z 30

Gość • Poniedziałek [24.08.2015, 15:40:09] • [IP: 94.196.252.***]

Cale szczescie ze w tamtych czasach nie bylo geniusza michalskiej i spolki przy zagospodarowaniu dawnego miasta !!

Gość • Niedziela [23.02.2014, 11:28:50] • [IP: 77.113.115.**]

Typowe polskie gadanie: wszyscy w koło mają molo to i my musimy mieć... Inni mają molo, bo nie mają portu!

Gość • Czwartek [03.05.2012, 17:06:17] • [IP: 88.156.235.***]

Kochani nie przesadzajcie z tym narzekaniem, powoli a jednak nasze miasto po wielu latach zaniedbań przybiera blasku, a pytam kto zanieczyszcza nasze miasto, najbardziej dewastują i zanieczyszczają nasi mieszkańcy, vide deptak na wydmach powyrywane pręty w balustradach, niestety przykro brak niestety kultury, Niemcy bardziej poto swoje mienie, bez przesady nasza promenada jest o wiele ładniejsza od Alhbeku czy Heringsdorfu jest to opinia równiez przebywających tu masowo turystów z Niemiec, cudze chwalicie swego nie znacie

Gość • Czwartek [22.03.2012, 16:07:12] • [IP: 217.97.199.**]

Ludziska idźcie zobaczyć a bzdur nie piszcie, ciepło jest polecam

Gość • Czwartek [22.03.2012, 08:45:13] • [IP: 80.245.189.***]

po prawej od moszli fundament przebieralni?po molo fundamentu nie ma.

Bździągwa™ • Środa [21.03.2012, 17:12:41] • [IP: 31.63.250.***]

Może nie ten fundament 15:21?

Gość • Środa [21.03.2012, 15:21:27] • [IP: 217.97.199.**]

Bźdźiągwa mylisz się fundament stoi do dziś, byłem tam jeszcze w zeszłe wakacje

Gość • Środa [21.03.2012, 09:36:28] • [IP: 82.222.6.**]

Tam byla restauracja w środku, taki drewniany z dwoma wieżami ?

Bździągwa™ • Wtorek [20.03.2012, 20:23:32] • [IP: 31.63.197.**]

16:44 - Fundament starego stał tam do niedawna. Około dwa lata temu, może trzy, został zburzony przez budowniczych tego miasta.

Gość • Wtorek [20.03.2012, 19:43:09] • [IP: 80.245.189.***]

byla, za dobrych czasow dopoki polaki nie zniszczyli tego miasta.

Fakt • Wtorek [20.03.2012, 19:25:25] • [IP: 83.21.166.***]

Nie było to molo wchodzące daleko w morze tylko budowla drewnianna na betonowym fundamencie ale kawałek wchodziło w morze.jako punkt widokowy. ..tak to pamiętam.

Gość • Wtorek [20.03.2012, 18:38:19] • [IP: 82.222.6.**]

O jaką budowlę drewnianą na molo chodzi ? Przecież na molo nie bylo żadnych budowli.

Tubylec • Wtorek [20.03.2012, 17:16:24] • [IP: 87.207.172.***]

Bo to duża cyfra była :)

Gość • Wtorek [20.03.2012, 16:44:54] • [IP: 217.97.199.**]

Betonowy fundament przetrwał do dziś, teraz mocno ugryziony przez ząb czasu.

Tubylec • Wtorek [20.03.2012, 13:06:36] • [IP: 62.89.110.***]

A ja lata temu, będąc na przepustce, na końcu mola w Międzyzdrojach wydłubałem scyzorykiem swoją cyfrę...Molo szlak trafił.

Fakt. • Wtorek [20.03.2012, 11:40:20] • [IP: 83.21.166.***]

Jak znalazłem się w Świnoujściu w 45 roku to zaraz pierwszego dnia poszedłem nad morze przy wejściu na molo leżał trup koński i i chodzące po nim robaki i koło niego pozostałości larw muchy. Domy wczasowe z częściowo powybijanymi szybami i częściowo uszkodzone stały opuszczone.(część wschodnia dzielnicy nadmorskiej była więcej zniszczona w nalocie dywanowym)Budowla na molo drewnianna na betonowym fundamencie. ..Kiedy wysiedlali Niemców w 46 to prawdopodobnie to podpalili. Fundament betonowy stał długo po wojnie.Takie mam wspomnienia

Invictus • Wtorek [20.03.2012, 10:11:05] • [IP: 79.186.223.**]

Może jednak molo zostanie u nas wybudowane. Pewnie tego nie dożyję ale dwie inwestycje: tunel (lub most) oraz molo dały by miastu olbrzymie atuty turystyczne. I chyba tego nam najbardziej brakuje.Pozdrowienia dla autora...bo nie będę się zachwycał artykułem. Tradycyjnie ciekawym i wartościowym.

Gość • Wtorek [20.03.2012, 09:31:03] • [IP: 93.94.190.***]

My nie mamy mola od 57 lat, a jednak wciąż o molu się mówi... To też sztuka.

Gość • Poniedziałek [19.03.2012, 09:02:16] • [IP: 80.54.123.***]

Proszę bardzo, 100 lat temu widać mieli lepszą technologie i jakoś stawiali mola, ale to niemcy polak to tylko fuszerke odwala...;-(

Gość • Niedziela [18.03.2012, 22:30:12] • [IP: 80.245.189.***]

JEST RECEPTA ODDAC MIASTO MOZE COS URATUJA.

Gość • Niedziela [18.03.2012, 20:37:55] • [IP: 80.245.188.***]

czy naprawdę nie można byłoby wyciąć krzaków za ławkami na promenadzie i zagospodarować ładną zielenią przynajmniej w 40% tak jak to było przed wojną... szkoda walorów...krzaczorami i samosiejkami naprawdę nie można się zachwycać, tym bardziej, że urosły do niekontrolowanej wysokości i gąszczu!!

Gość • Niedziela [18.03.2012, 15:11:02] • [IP: 92.42.119.***]

Nie idzie oczu oderwać jak było Ś-cie piękne i zadbane ! podziw. A teraz, szkoda słów brudne zadupie. ...

Gość • Niedziela [18.03.2012, 12:38:38] • [IP: 88.156.233.***]

Ależ to nasze Świnoujście kiedyś było piękne.Niemcy potrafili i potafią świetnie to robic.

Gość • Niedziela [18.03.2012, 11:41:50] • [IP: 80.245.189.***]

teraz widac jak zniszczylismy urok tego miasta i dalej to robimy.

Gość • Niedziela [18.03.2012, 11:25:49] • [IP: 178.238.251.***]

Jeśli to ty jesteś sprawcą, że ten film się ukazał, to bystry jestes.

Oglądasz 1-25 z 30
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344
■ W związku z trwającymi pracami naprawczymi trakcji kolejowej PKP, uruchomiona została zastępcza komunikacja autobusowa na trasie Warnowo – Świnoujście – Warnowo ■ 11.00 "Baśnie świąteczne" spotkanie z Michałem Juszczakiewiczem Miejsce: Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego, ul. Piłsudskiego 15 Organizator: Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego Wstęp wolny ■ Od 01 grudnia do 15 grudnia Wydarzenie "Udekorujmy wspólnie choinkę w Muzeum". Zapraszamy wszystkie chętne dzieci do wykonania ozdób choinkowych w kształcie zwierząt morskich, które zawieszone zostaną na choince znajdującej się w holu Muzeum Rybołówstwa Morskiego. Prace prosimy dostarczyć do siedziby Muzeum, przy Placu Rybaka 1 Miejsce: Muzeum Rybołówstwa Morskiego, Plac Rybaka 1 ■ Już 7 grudnia 2024 roku Świnoujście stanie się miejscem niezwykłej, zimowej atrakcji – jubileuszowej X Inwazji Morsujących Mikołajów, rozpocznie się paradą o godzinie 11:15 paradą, która wyruszy ze Stadionu Miejskiego przy ul. Matejki 22 w Świnoujściu. Uczestnicy, przebrani w charakterystyczne mikołajowe stroje, ruszą w kierunku plaży, gdzie odbędzie się najważniejsza część wydarzenia. Szczegółowy harmonogram imprezy przedstawia się następująco: - 11:15 – Parada Morsów ze Stadionu Miejskiego przy ul. Matejki 22 - 11:45 – Powitanie uczestników na plaży - 11:50 – Wybór Miss i Mistera Morsujących Mikołajów oraz wręczenie nagród - 11:55 – Rozgrzewka, przygotowanie do kąpieli - 12:00 – 12:20 – Kąpiel morsów w zimnej wodzie - 12:30 – Blok integracyjny (ognisko, ciepłe posiłki) - 14:00 – Zakończenie ■ Już 7 grudnia, o godz. 13.00 zapraszamy na koncert pt. "Będzie Kolęda" oraz wystawę prac plastycznych Koła Plastycznego UTW (Instruktor Agnieszka Chrostowska). Sala Teatralna MDK, ul. Matejki 11, wstęp wolny. W Koncercie udział wezmą: Jerzy Piórski – gitara klasyczna - uczeń Studium Instrumentalnego MDK soliści studium wokalnego UTW: Halina Nowak, Leonarda Paczkowska, Maria Romanowska, Jan Adamski, Marian Łyskawa, chór mieszany Kantylena, zespól męski Chwaty, pod kierunkiem Barbary Okoń ■