POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [09.01.2012, 07:58:29] • Świnoujście

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Dawna chata kryta trzciną z Warszowa (fot. Archiwum autora )

W roku 1627 czas spokoju skończył się, a wyspa Wolin, tak jak praktycznie całe Pomorze, stała się teatrem wojny 30-letniej, która już od lat wstrząsała Europą. W roku tym, miasto Wolin i okoliczne wsie obsadzone zostały przez wojska cesarskie. Klęską dla ludności były kwaterunki wojsk, rabunki, gwałty i pożary dokonywane przez zaciężne oddziały Wallensteina. W 1628 r. wiosną, także do ujścia Świny dotarł oddział 300 żołnierzy pod dowództwem kapitana Fryderyka von Nassow, by umocnić, a w zasadzie zbudować na nowo szańce, które miały bronić ujścia rzeki.

Skonstruowano też specjalny prom, mający przewozić oddziały wojska między dwoma wyspami. Prace o wartości ponad 1000 talarów wykonali miejscowi chłopi, przymuszeni do tego przez bezwzględnych wojaków. I tak zaczęła się także dla tego cichego zakątka rujnująca gehenna wojny 30-letniej.

Po odstąpieniu wojsk cesarskich, wspomniany wcześniej kupiec jesiotrów Briesemann, w 1630 roku w liście do księcia Bogusława XVI pisał, że wojna zrujnowała tak jego, jak i pozostałych mieszkańców osady. Przysłużył się temu szczególnie, kwaterujący w osadzie w 1628 r. przez okres 4 tygodni, feldmarszałek Arnim z oficerami. Okresowo, stacjonowało tam też od 2 – 5 kompanii wojska. Wojacy grabili wszystko, konie, bydło a kwaterujący oficerowie nie darowali nawet naczyniom i sprzętom kuchennym. Przez to, jak napisał kupiec „wszyscy zbiednieli do szczętu” a on sam zrujnowany, sprzedał dom oraz cały, ocalały jeszcze dobytek i wyjechał.

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Rabujący żołnierz, rycina XVII w.(fot. Archiwum autora )

Oddziały cesarskie wyparli Szwedzi, których regimenty także tu dotarły, w 1630 roku, do reszty zresztą rujnując pozostałych jeszcze mieszkańców osady nad Świną. Szwedzkie panowanie trwało tu blisko 70 lat i niczym specjalnym nie odznaczyło się w dziejach tego zakątka. Jednym z efektów szwedzkiej obecności było wzniesienie fortów po obu stronach Świny.

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Po obu stronach cieśniny wzniesione zostały umocnione forty. Fragment tzw. mapy Lubinusa poł. XVII w.(fot. Archiwum autora )

Ogrom zniszczeń spowodowanych wojną 30-letnią, na długie lata uniemożliwił jakikolwiek rozwój a nawet ożywienie. Jaki panował tu marazm, świadczą dane z 1700 roku. Zawarte one zostały w tzw. „matrykule szwedzkiej” swego rodzaju inwentaryzacji wykonanej dla celów podatkowych. Wieś Ostswine zamieszkiwali wówczas drobni gospodarze, rybacy i naturalnie przewoźnicy promowi, w sumie 8 rodzin. Na czele tej społeczności, stał sołtys, podległy zarządcy domeny w Pudagli. Rolnictwo odgrywało podrzędną rolę, gdyż ziemia była tu kiepska. Nieco lepiej było z hodowlą. W roku następnym, doliczono się tu 30 wołów, 34 krów i 13 świń. Nadto, mieszkańcy trudnili się rybołówstwem na wodach cieśniny, oraz uprawą warzyw. I tak jak przed wiekami, pewien dochód dawało też utrzymywanie przeprawy przez Świnę, za co płacono 27 talarów rocznie dzierżawy. Na rzecz panującego, osada była też obciążona 9 –szylingową daniną od każdego domu, ponadto wnoszono czwartą część zbioru siana oraz opłatę za połów ryb.

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Rysunek Chodowieckiego przedstawiający XVIII – wieczną przeprawę promową.(fot. Archiwum autora )

W 1720 roku na mocy pokoju sztokholmskiego, obie wielkie wyspy odrzańskie dostały się pod panowanie pruskie. Pewne ożywienie w życiu, zapomnianej od Boga i ludzi osady, wniosło już pod pruskim panowaniem, rozpoczęcie budowy portu świnoujskiego w połowie XVIII wieku. Pierwsze prace regulujące ujście Świny i tworzące port prowadzone były właśnie po stronie wschodniej, gdzie to odcięto wschodnią odnogę ujścia Świny by zawęzić i przyspieszyć jej nurt.

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Tu odcięto wschodnią odnogę ujścia Świny i wykonano pierwsze umocnienia świnoujskiego portu. Wg XVIII- wiecznej mapy. (fot. Archiwum autora )

Pierwsi też budowniczowie umocnień brzegowych na Świnie, zamieszkiwali także po tamtej stronie cieśniny, gdzie zbudowano dla nich baraki. Z tego, rozwinęło się z czasem, całkiem spore osiedle Osternothafen, leżące niegdyś na terenie dzisiejszego portu handlowego, na północ od Warszowa. Także po wschodniej stronie osiedlali się ci, których zwabiła wizja wolności podatkowej i darmowego budulca, obiecywane wezwaniem króla Prus Fryderyka II. W rezultacie, w 1750 r. na dzisiejszym Warszowie stało już 21 domów. Ale to był przecież początek tej wielkiej budowy i portu. Z czasem osiedlało się tu coraz więcej ludzi, jednakowoż w mniejszej liczbie niż po stronie zachodniej i gorzej przygotowanych zawodowo. Przeważali głównie robotnicy najemni, podejmujący proste zajęcia. Najczęściej znajdowali pracę przy budowie i pracach remontowych w porcie, w rybołówstwie. Wielu z nich ściągnęło i osiedliło się w XIX w. do budowie falochronów, a następnie pierwszych, położonych po stronie wschodniej fortyfikacji, świnoujskiej twierdzy morskiej. Przybywający tu osiedleńcy czy robotnicy, nie wszyscy posiadali cechy anielskie. Na porządku dziennym były kradzieże, bójki a nawet rozboje.

Warszów i osiedla na wschodnim brzegu Świny ( 2 )

Wzniesione w początkach XIX w. falochrony stały sie jedną z większych atrakcji wschodniej strony miasta. (fot. Archiwum rodzinne )

Kolejną wielką inwestycja sprzyjającą rozwojowi osady była budowa szosy wiodącej od wioski Ostswine do Wolina w 1848 r. Droga ta stała się ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego i społecznego samej osady. Chyba jeszcze ważniejszym czynnikiem aktywizującym było połączenie kolejowe ze Szczecinem przez Goleniów, Wysoką Kamieńską Międzyzdroje, jakiego osiedle doczekało się w 1901 roku. Wjazd pierwszego pociągu nastąpił 1 lipca tegoż roku.

źródło: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 24, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 1-24 z 24

Q • Poniedziałek [09.01.2012, 09:34:17] • [IP: 79.186.60.**]

Czyli jak widać każda władza łupi swoich obywateli (poddanych) zapewniając sobie dostatek. ..czy to czegoś nie przypomina, , , minęły 3 wieki a jest podobnie czyli nic nowego (nihil novi) władzy zawsze mało.

Gość • Poniedziałek [09.01.2012, 12:06:26] • [IP: 195.117.222.***]

ten Warszow to gdzies w Polsce lezy :)?

Gość • Poniedziałek [09.01.2012, 14:19:45] • [IP: 217.153.7.***]

Warszów prześladuje lekki pech, ale może kiedyś się skończy, chciałabym podziękować panu Plucińskiemu za rewelacyjne artykuły - ciągle mam niedosyt Pana opowieści, serdecznie pozdrawiam

Gość • Poniedziałek [09.01.2012, 16:12:40] • [IP: 92.42.113.***]

Coś mało podziękowań dla pana autora

Ogre • Poniedziałek [09.01.2012, 17:44:59] • [IP: 31.63.254.**]

„Przybywający tu osiedleńcy czy robotnicy, nie wszyscy posiadali cechy anielskie. Na porządku dziennym były kradzieże, bójki a nawet rozboje.” - I tak jest do dzisiaj.

Gość • Poniedziałek [09.01.2012, 22:40:19] • [IP: 80.245.182.***]

Sądzę, ze chodzi o list do księcia Bogusława XIV bo właśnie wtedy panował a po jego śmierci ród Gryfitów wyginął.

BB • Poniedziałek [09.01.2012, 23:20:54] • [IP: 80.245.186.***]

To za sprawą Sydonii ród Gryfitów wyginął.

Warszowianka • Wtorek [10.01.2012, 09:33:12] • [IP: 195.117.222.*]

Jak zwykle świetna lekcja historii taki deser do porannej kawy nie kaloryczny pozdrawiam panie doktorze i wszystkiego dobrego w nowym roku

Gość • Wtorek [10.01.2012, 11:34:53] • [IP: 92.42.119.***]

Świetne artykuły ! mało kto wie tak dużo o swoim mieście, jest okazja aby się czegoś dowiedzieć. .

Gość • Wtorek [10.01.2012, 15:32:56] • [IP: 88.156.235.*]

W tekście napisano, że osiedleńcy i robotnicy cech anielskich nie mieli. Dodam od siebie że tak było i po 1945 i później. Teraz następuje kolejna okazja i chyba zgodnie z tradycją za jakieś 100 albo 200 lat jakiś lokalny dziejopisarz też napisze ze na czas budowy gazoportu ściągnęli do Warszowa typy rozmaitego autoramentu wywołując na Warszowie burdy i ekscesy.

Stanisław • Wtorek [10.01.2012, 19:08:36] • [IP: 89.230.132.**]

dziękuję, że dotychczasową wiedzę i proszę o kolejne ciekawa informacje historyczne.

Gość • Wtorek [10.01.2012, 19:54:02] • [IP: 88.156.233.***]

Miodzio !!

Gość • Wtorek [10.01.2012, 20:27:53] • [IP: 93.94.188.***]

Mam ogromną prośbę do Pana Józefa. Czy mógłby Pan coś napisać na temat bazy która mieściła się na Mulniku?

J.Pluciński • Środa [11.01.2012, 09:06:56] • [IP: 80.245.191.***]

Odpowiadam czytelnikowi zainteresowanemu Mulnikiem. Obszerny i bardzo dobry materiał na ten temat napisał pan Piotr Laskowski. Opublikował go w czasopiśmie Vineta nr 2 i nr 3 ze stycznia 1987 r. Pismo jest dostępne w naszej Miejskiej Bibliotece w czytelni. Pozdrawiam. J.P.

RSHA • Środa [11.01.2012, 19:53:50] • [IP: 80.245.182.***]

chyba ze stycznia 1997

R.P. • Środa [11.01.2012, 20:57:55] • [IP: 178.238.251.***]

Vineta na pewno nie wychodziła za komuny.

J.Pluciński • Środa [11.01.2012, 21:29:25] • [IP: 80.245.191.***]

Oczywiście styczeń 1997. Przepraszam za mimowolne wprowadzenie w błąd. Pozdrawiam. J.P.

Bździągwa • Środa [11.01.2012, 22:09:05] • [IP: 31.63.208.***]

Małe pytanko: Jakim sposobem Zakonnice Siostry Magdalenki(?) stały się posiadaczkami takiego nie lichego domu Szanowny Panie Doktorze? Może jakiś artykuł pewnego ładnego dnia o tej tajemniczej budowli. ㋡

Gość • Środa [11.01.2012, 22:46:39] • [IP: 178.238.251.***]

A ty Bździ. jakim sposobem masz dostęp do netu?

Bździągwa • Środa [11.01.2012, 23:45:12] • [IP: 31.63.208.***]

22:46 - Czary Mary. Ze względu na szacunek do Pana Doktora i osób tu komentujących, nie będę się z Tobą wdawał w dyskusje wędziołku bizona.

J.Pluciński • Czwartek [12.01.2012, 12:49:55] • [IP: 80.245.191.***]

Sprawa klasztoru. Rozglądam się już za materiałem na ten temat. Jeśli natrafię na wiarygodne informacje z całą pewnością podzielę sie nimi z moimi czytelnikami. Przy okazji, dziękuję za wyrazy szacunku. J.P.

Invictus • Niedziela [15.01.2012, 14:47:58] • [IP: 83.15.119.***]

Witam i dziękuję za następną dawkę historii. Ukłony dla Małżonki K

Iwan • Niedziela [26.02.2012, 07:41:30] • [IP: 109.230.216.**]

Klasyka gutnaku! Zdecydowanie jedna z najlepszych relacji ciekawa i zabawna czytalem doslownie skrecajac sie z zazdrosci, ze nie jestem groundhopperem! Wprost nie mozna sie doczekac czesci drugiej!

Hamed • Niedziela [29.04.2012, 07:19:19] • [IP: 216.201.161.***]

Stało się. Po raz kolejny zasczkoyłeś mnie swoim redesignem. Dużo dobrej roboty. Funkcjonalnie bijesz na głowę poprzednie wersje (zresztą większość sajtf3w ktf3re widuje się na co dzień). Co do grafy to wiadomo jak zwykle świetnie dopracowana. Choć przyznam chyba z dwa poprzednie logotypy bardziej przypadły mi do gustu, ale to Ty tu rządzisz Bardzo spodobał mi się pomysł z hasłowaniem pewnych zdjęć/galerii. Ułamek prywatności z całą pewnością nie zaszkodzi.Prosiłeś o negatywne komentarze, wybacz, ale nie zostawiłeś zbyt dużego pola popisu Znalazłem jedynie jedno niedopatrzenie bez większych problemf3w można wyświetlić jeden duży obrazek z zahasłowanej galerii. Proszę o poprawienie

Oglądasz 1-24 z 24
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344
■ Posiedzenie Komisji Zdrowia i Spraw Społecznych zostało odwołane. O nowym terminie zostaną Państwo powiadomieni. Z poważaniem Grzegorz Koss Przewodniczący Komisji Zdrowia i Spraw Społecznych ■ Rok temu, 24 marca, tragiczne wydarzenie wstrząsnęło mieszkańcami: śmierć trzynastoletniego ucznia Szkoły Podstawowej nr 6 (przy ulicy Kościuszki) pozostaje zagadką, budząc pytania o bezpieczeństwo i sprawiedliwość. Trzy tygodnie przed tym nieszczęśliwym porankiem, chłopiec doświadczył przemocy ze strony kolegi z klasy na terenie dawnej "Penelopy", zdarzenie to zostało zarejestrowane przez kamery. Bójkę oglądało i nagrywało wielu uczniów. Następstwa tego zdarzenia były na tyle poważne, że matka chłopca zdecydowała się na wyjazd do Szczecina na wykonanie tomografii komputerowej głowy dziecka. Lekarz wydał zaświadczenie zwalniające 13-latka z zajęć wf. Chłopiec nadal się źle czuł. ■ Linie 5 i 5T wracają na stałą trasę "Komunikacja Autobusowa” Sp. z o.o. informuje, że od piątku 22 marca 2024 r.: · linie 5 i 5T wracają na stałą trasę w związku z otwarciem ul. Mostowej dla ruchu pojazdów samochodowych, · tymczasowa linia 5O przestanie kursować, · rozkłady jazdy dostępne będą na stronie: www.ka.swinoujscie.pl Szczegółowych informacji udziela całodobowo dyspozytor Spółki pod numerami telefonów: 91 321 45 40 lub 797 403 504. Zachęcamy pasażerów o dokonywanie zakupu biletów i karnetów: · z wykorzystaniem aplikacji GoPay, mPay; · poprzez kasowniki – biletomaty do płatności bezgotówkowych; · w wyznaczonych punktach sprzedaży biletów ■ Od teraz w nocy za dyżur aptek uważane są te pełnione przez kolejne 2 godziny zegarowe między 19:00 a 23:00. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Świnoujście Nr 168/2024 z 11 marca 2024 roku określono, że dyżury w porze nocnej na terenie miasta w 2024 roku w godzinach 21:00 – 23:00, będą pełnione przez Aptekę „Centrum Zdrowia” przy ul. Grunwaldzka 21, zaczynając od 16 marca 2024 roku ■ Kradzież aut w Polsce w 2023 to wzrost prawie 36 proc. do poprzedniego roku ■ Premier Donald Tusk po ujawnieniu przez "Newsweeka" nieprawidłowości w Collegium Humanum zarządził przyjrzenie się dyplomom kandydatów do spółek Skarbu Państwa. Nikt z dyplomem tej uczelni nie ma szans na stanowisko. Wśród polityków i działaczy obecnej większości rządzącej zaczęło się ukrywanie związków z Collegium Humanum ■ W sobotę, 2 marca, około godziny 18:00, na ogrodach działkowych, wjazd na końcu ulicy Krzywej, doszło do brutalnego ataku na kobietę. Zdarzenie miało miejsce kilkadziesiąt metrów za świetlicą ogródków działkowych. Ofiara, która doznała obrażeń głowy oraz klatki piersiowej, została niezwłocznie przewieziona do szpitala w Świnoujściu. Niestety, mimo usilnych starań, kobieta zmarła ■ Dostaliśmy list od Mieszkańca Ognicy na temat remontu ulicy Mostowej. "Witam serdecznie Panie redaktorze. Zwracam się z prośbą o zainteresowanie remontem ulicy Mostowej. W ciągu tej drogi występuje mostek na rzece Ognica. Mostek jest w stanie agonalnym. Odpowiada za odwodnienie znajdujących się w około łąk, pastwisk. Z obserwacji wynika że firma, która wykonuje remont nie zamierza poprawić naprawić zapadnięty mostek i dzięki temu udrożnić przepływ wody. Wprost przeciwnie w wyniku zagęszczania ziemi i tłucznia betonowego przepusty pod mostkiem są coraz bardziej zagłębiane. Jeśli tak ma wyglądać remont to lepiej byłoby nie ruszać tej drogi. Proszę o zainteresowanie. Pozdrawiam. Mieszkaniec Ognicy." ■ Jarosław Siergiej nowym prezesem Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Spółka Zarząd Morskich Portów Szczecin-Świnoujście jest odpowiedzialna za zarządzanie dwoma ważnymi portami w województwie zachodniopomorskim. Port w Szczecinie oraz port w Świnoujściu odgrywają kluczową rolę w obsłudze morskiego transportu towarowego ■ W środę w Bibliotece Narodowej w Warszawie ogłoszono wyniki 22. konkursu o Nagrody „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”. Jednym z laureatów został Jarosław Molenda i jego książka „Nienacki. Skandalista od Pana Samochodzika”, którą opublikowało Wydawnictwo Prószyński i S-ka. ■ Projekt pod wodą: Dlaczego Park Zdrojowy w Świnoujściu nie wytrzymał deszczu? Park Zdrojowy w Świnoujściu jest znanym miejscem wypoczynku i rekreacji. Obszar pomiędzy ulicami Sikorskiego a Chrobrego został zalany wodą, co stanowi znaczny problem dla terenu, który jeszcze niedawno przechodził proces rewitalizacji. Ostatni, trzeci etap renowacji miał na celu odnowienie i przywrócenie blasku tej zielonej przestrzeni. Jednak pomimo zapewnień o kompleksowym podejściu do projektu, dzisiaj widoczne są poważne niedociągnięcia. Brak odpowiedniego systemu odwodnienia jest najbardziej widoczny w chwili, gdy deszcz pada; nie muszą to być ulewy, aby teren parku zamienił się w rozlewisko ■ W ostatni weekend (3,4 luty) zespoły ratownictwa medycznego udzielały pomocy 18 razy. Były to wezwania do zaburzeń i problemów kardiologicznych, zasłabnięć, duszności, infekcji, krwawienia z przewodu pokarmowego, udaru, jednego zdarzenia drogowego i złego samopoczucia ■