Skonstruowano też specjalny prom, mający przewozić oddziały wojska między dwoma wyspami. Prace o wartości ponad 1000 talarów wykonali miejscowi chłopi, przymuszeni do tego przez bezwzględnych wojaków. I tak zaczęła się także dla tego cichego zakątka rujnująca gehenna wojny 30-letniej.

Po odstąpieniu wojsk cesarskich, wspomniany wcześniej kupiec jesiotrów Briesemann, w 1630 roku w liście do księcia Bogusława XVI pisał, że wojna zrujnowała tak jego, jak i pozostałych mieszkańców osady. Przysłużył się temu szczególnie, kwaterujący w osadzie w 1628 r. przez okres 4 tygodni, feldmarszałek Arnim z oficerami. Okresowo, stacjonowało tam też od 2 – 5 kompanii wojska. Wojacy grabili wszystko, konie, bydło a kwaterujący oficerowie nie darowali nawet naczyniom i sprzętom kuchennym. Przez to, jak napisał kupiec „wszyscy zbiednieli do szczętu” a on sam zrujnowany, sprzedał dom oraz cały, ocalały jeszcze dobytek i wyjechał.

Oddziały cesarskie wyparli Szwedzi, których regimenty także tu dotarły, w 1630 roku, do reszty zresztą rujnując pozostałych jeszcze mieszkańców osady nad Świną. Szwedzkie panowanie trwało tu blisko 70 lat i niczym specjalnym nie odznaczyło się w dziejach tego zakątka. Jednym z efektów szwedzkiej obecności było wzniesienie fortów po obu stronach Świny.

Ogrom zniszczeń spowodowanych wojną 30-letnią, na długie lata uniemożliwił jakikolwiek rozwój a nawet ożywienie. Jaki panował tu marazm, świadczą dane z 1700 roku. Zawarte one zostały w tzw. „matrykule szwedzkiej” swego rodzaju inwentaryzacji wykonanej dla celów podatkowych. Wieś Ostswine zamieszkiwali wówczas drobni gospodarze, rybacy i naturalnie przewoźnicy promowi, w sumie 8 rodzin. Na czele tej społeczności, stał sołtys, podległy zarządcy domeny w Pudagli. Rolnictwo odgrywało podrzędną rolę, gdyż ziemia była tu kiepska. Nieco lepiej było z hodowlą. W roku następnym, doliczono się tu 30 wołów, 34 krów i 13 świń. Nadto, mieszkańcy trudnili się rybołówstwem na wodach cieśniny, oraz uprawą warzyw. I tak jak przed wiekami, pewien dochód dawało też utrzymywanie przeprawy przez Świnę, za co płacono 27 talarów rocznie dzierżawy. Na rzecz panującego, osada była też obciążona 9 –szylingową daniną od każdego domu, ponadto wnoszono czwartą część zbioru siana oraz opłatę za połów ryb.

W 1720 roku na mocy pokoju sztokholmskiego, obie wielkie wyspy odrzańskie dostały się pod panowanie pruskie. Pewne ożywienie w życiu, zapomnianej od Boga i ludzi osady, wniosło już pod pruskim panowaniem, rozpoczęcie budowy portu świnoujskiego w połowie XVIII wieku. Pierwsze prace regulujące ujście Świny i tworzące port prowadzone były właśnie po stronie wschodniej, gdzie to odcięto wschodnią odnogę ujścia Świny by zawęzić i przyspieszyć jej nurt.

Pierwsi też budowniczowie umocnień brzegowych na Świnie, zamieszkiwali także po tamtej stronie cieśniny, gdzie zbudowano dla nich baraki. Z tego, rozwinęło się z czasem, całkiem spore osiedle Osternothafen, leżące niegdyś na terenie dzisiejszego portu handlowego, na północ od Warszowa. Także po wschodniej stronie osiedlali się ci, których zwabiła wizja wolności podatkowej i darmowego budulca, obiecywane wezwaniem króla Prus Fryderyka II. W rezultacie, w 1750 r. na dzisiejszym Warszowie stało już 21 domów. Ale to był przecież początek tej wielkiej budowy i portu. Z czasem osiedlało się tu coraz więcej ludzi, jednakowoż w mniejszej liczbie niż po stronie zachodniej i gorzej przygotowanych zawodowo. Przeważali głównie robotnicy najemni, podejmujący proste zajęcia. Najczęściej znajdowali pracę przy budowie i pracach remontowych w porcie, w rybołówstwie. Wielu z nich ściągnęło i osiedliło się w XIX w. do budowie falochronów, a następnie pierwszych, położonych po stronie wschodniej fortyfikacji, świnoujskiej twierdzy morskiej. Przybywający tu osiedleńcy czy robotnicy, nie wszyscy posiadali cechy anielskie. Na porządku dziennym były kradzieże, bójki a nawet rozboje.

Kolejną wielką inwestycja sprzyjającą rozwojowi osady była budowa szosy wiodącej od wioski Ostswine do Wolina w 1848 r. Droga ta stała się ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego i społecznego samej osady. Chyba jeszcze ważniejszym czynnikiem aktywizującym było połączenie kolejowe ze Szczecinem przez Goleniów, Wysoką Kamieńską Międzyzdroje, jakiego osiedle doczekało się w 1901 roku. Wjazd pierwszego pociągu nastąpił 1 lipca tegoż roku.

źródło: www.iswinoujscie.pl