POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciński • Poniedziałek [26.12.2011, 01:52:27] • Świnoujście

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Nazwy świnoujskich ulic (3)

To była niegdyś ulica Karola Świerczewskiego(fot. Sławomir Ryfczyński )

Kolejnym z przełomowych okresem w nazewnictwa naszych ulic były lata 1956 – 60. Polityczny wstrząs 1956 roku, po którym tak wiele się spodziewano, doprowadził jedynie do swoistej destalinizacji, a mianowicie zamiany nazwy placu wokół ówczesnego ratusza a dzisiejszego Muzeum, z Placu Stalina na Plac Rybaka.

Wkrótce jednak doszło do dalszych, istotnych zmian w książce adresowej miasta. Przejęte w latach 1958-62 w nadmorskiej dzielnicy od Rosjan ulice, należało jakoś nazwać. Nadane im zostały nazwy pochodzące od pisarzy i poetów: Żeromskiego, Słowackiego, Sienkiewicza, Rejmonta, Orkana, Konopnickiej. Oczywiście była też ulica Mickiewicza, którą do 1974 r. stanowiła wschodnia część nadmorskiej promenady. Do tak doborowego towarzystwa dodano jeszcze dwóch filozofów mianowicie Trentowskiego i Cieszkowskiego. Ze względu na przekazanie pewnej części obiektów na rzecz Marynarki Wojennej, we wschodniej części dzielnicy, ulicom przy których się one znajdowały nadano nazwy Komandorskiej i Kapitańskiej.

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Plac Stalina po 1956 r. zyskał nazwę Placu Rybaka.(fot. Archiwum autora )

W 1960 roku do Świnoujścia przyłączono najpierw Warszów i Karsibór a potem, w 1972 Przytór. Wzbogaciło to spis ulic sympatycznie brzmiącymi nazwami, które zachowały się do dzisiaj. Oddanym przez Rosjan na wschodniej stronie ulicom w Chorzelinie, nadano nazwy Artyleryjska, Kutrowa, Kasztanowa. Kilkanaście lat potem zniknęły one jednak, wraz z całym osiedlem, na którego miejscu zbudowany został Świnoport. Tu jednakowoż chcę zaznaczyć, że o nazwach ulic na stronie wschodniej miasta, przygotowuję odrębny artykuł.

Wracajmy zatem na lewobrzeże. Z upływem lat, następowały tu kolejne, już jednostkowe zmiany w tym zakresie. W 1966 roku dotychczasowa ulica Bałtycka, uchwałą MRN zamieniona została na ulicę Feliksa Nowowiejskiego, kompozytora w pewnym stopniu związanego ze Świnoujściem.

Prowadzone w zachodniej części miasta budownictwo mieszkaniowe z tzw. wielkiej płyty, zmieniło istniejącą tam strukturę domów i ulic. Rozebrano pewną liczbę starych i nadwyrężonych technicznie domów, przygotowując tym samym miejsce pod budowę nowych wielomieszkaniowych budynków. Zlikwidowana została wtedy m.in. ulica Kaszubska prowadząca skośnie od Grunwaldzkiej ku koszarom obecnej Straży Granicznej i skrócona mocno dawna Kujawska. Z kolei, budowa prywatnego osiedla domów jednorodzinnych w dzielnicy Posejdon, uwieńczona została powstaniem kilku nowych ulic. Podobnie jak te na pobliskim osiedlu, zamieszkałym wtedy jeszcze przez rodziny rosyjskie, nowe uliczki uzyskały literackich patronów, a więc Kruczkowskiego, Tuwima, Staffa, Broniewskiego, Gałczyńskiego.

Przyłączenie w 1973 roku do Świnoujścia, Międzyzdrojów i kilku jeszcze okolicznych wsi, wymagało dokonania zmiany nazw ulic w całej nowej aglomeracji, by zapobiec ich dublowaniu. W Świnoujściu zmiany te wprowadzono decyzją Miejskiej Rady Narodowej z 26 września 1974 r. Likwidując nazwy, które występowały także w Międzyzdrojach, niektórym ulicom nadano nowe miana. Posłużę się tu krótkim zestawieniem:

Dawna nazwa: Nowa nazwa:
Kolejowa - Grodzka
L.Waryńskiego - J. Bema
A. Mickiewicza - Uzdrowiskowa
M. Kopernika - Energetyków
Leśna - Bursztynowa
M.Skłodowskiej – Curie - Mieszka I
Emilii Plater - E. Gierczak
T. Kościuszki - Bałtycka
Partyzantów - Rycerska

Niejako przy okazji, MRN oddała szacunek osiągnięciom nauki radzieckiej, nadając dotychczasowej ulicy Spokojnej nazwę Kosmonautów. Wtedy też, jedna z wewnętrznych uliczek na Posejdonie, uzyskała nazwę ulicy Marynarki Wojennej; bezimiennej przez kilka lat ulicy prowadzącej do zabudowań twierdzy, nadano nazwę Jachtowej a nowopowstałemu zaułkowi przy ulicy J. Rogozińskiego przydzielono imię M. Drzymały.

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Stara droga wiodąca niegdyś do twierdzy, zyskała nazwę Jachtowej. (fot. Sławomir Ryfczyński )

Do następnej, niewielkiej zmiany doszło w 1977 roku, kiedy to w wyniku rozbudowy przez Marynarkę Wojenną bazy Garnizonowej Administracji Koszar, zlikwidowana została peryferyjna nieco uliczka Lutycka. Związki tej okolicy z Marynarką Wojenną, miała natomiast przypominać uliczka utworzona z południowej części ulicy Daszyńskiego, nosząca imię Kontradmirała W. Steyera, pierwszego dowódcy miejscowego garnizonu MW. Warto też jak sądzę przypomnieć, że w 1984 roku nowopowstała ulica łącząca Szkolną i Osiedle Zachodnie, otrzymała nazwę Juliana Markiewicza wieloletniego przewodniczącego Prezydium PRN, prawego i przyzwoitego człowieka.

Tzw. nowe w nazewnictwie ulic przyszło wraz z przemianami ustrojowymi przełomu lat 1989/90. W wyniku nacisków wywieranych przez działaczy „Solidarności” powstała specjalna komisja, która podjęła się ustalenia nowych nazw części ulic w Świnoujściu.

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Jedna z głównych ulic Świnoujścia w czasach, gdy zwała się ulicą Bohaterów Stalingradu, 1972. (fot. Andrzej Ryfczyński )

W pierwszym rzędzie decyzją Rady Miejskiej z dnia 27 listopada 1989 r. zmienione zostały najbardziej rażące mieszkańców nazwy ulic: Bohaterów Stalingradu, Feliksa Dzierżyńskiego i Juliana Marchlewskiego na nowe, odpowiednio: Marszałka Józefa Piłsudskiego, Monte Cassino i Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Czas jakiś utrzymano starą nazwę ulicy Armii Czerwonej i dopiero 12 czerwca 1990 roku nadano jej nazwę ulicy Armii Krajowej. W dwa lata potem ulica Świerczewskiego została przemianowana na Bohaterów Września , Michała Roli Żymierskiego na Konstytucji 3 Maja, Walki Młodych na T. Kościuszki, Armii Ludowej na Wincentego Witosa.

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Ulica Michała Roli – Żymierskiego, od 1992 roku nosi już miano Konstytucji 3 Maja. (fot. Andrzej Ryfczyński )

W konsekwencji owej „dekomunizacji” ulic także na Warszowie ulicę Mariana Buczka przemianowano na Norweską. Tą sama decyzją nic nie mówiącą dla wielu mieszkańców nazwę ulicy TUR ( Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych – oświatowa organizacja związana z PPS ) zmieniono na Leonida Teligi wspaniałego polskiego żeglarza. Dalsze w tym względzie działania spowodowały zamianę nazw ulicc: Powstańców na Kossaków, Kosmonautów na Bolesława Leśmiana.

Przed naporem wichrów historii wybroniła się i trwa do dzisiaj nazwa ulicy 1 Maja na Karsiborzu. Jakoś mieszkańcom tej dzielnicy to nie przeszkadza.

Nazwy świnoujskich ulic (3)

Ulica 1 Maja na Karsiborzu, także z dawną nazwą pozostaje piękną. (fot. Archiwum autora )

W ostatnich latach już bardzo mało było zmian w wykazie ulic i placów w mieście. Wspomnieć można o małej uliczce między Szkolną a Grudziądzką, której nadano nazwę Kuglinów dla upamiętnienia małżonków Zofii i Stanisława Kuglinów, artystów plastyków, pedagogów a jednocześnie pionierów osadnictwa polskiego z 1945 r.

Zamknięciem „ulicznego” cyklu będzie jeszcze jeden materiał traktujący o ulicach dzielnic na wolińskiej stronie. Jeśli nie przeszkodzą temu świąteczne przygotowania, ukaże się on za tydzień.

źródło: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 29, skomentuj, drukuj, udostępnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodając komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykę prywatności.

Zauważyłeś błąd lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Oglądasz 26-29 z 29

Gość • Poniedziałek [26.12.2011, 13:24:41] • [IP: 88.156.232.***]

a co ze zdjeciem co za tym plotem i morze ma pan zdjecie dworca morskiego przy bylej przeprawie promowej

Gość • Poniedziałek [26.12.2011, 11:36:12] • [IP: 88.156.234.**]

Czy autor artykułu nie pomylił nazw obecnych ulic Fredry(dawniej ponoć Spokojna) z Leśmiana (dawniej Kosmonautów).

Jędrek • Poniedziałek [26.12.2011, 08:40:29] • [IP: 217.97.199.**]

Obecna ul.Fredry poprzednio nazywała się Spokojna.Były tam dwa sklepy w których można było kupić radzieckie i polskie produkty spożywcze.Często jako dziecko przychodziłem kupować tam słodycze.

Alk • Poniedziałek [26.12.2011, 05:34:25] • [IP: 217.97.193.***]

Panie Doktorze a co z obiecanymi informacjami nt.rzeźni na ul, Kołłątaja??

Oglądasz 26-29 z 29
■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czymś o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wyślij mms na numer 602 657 344
■ Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego w Świnoujściu ma przyjemność zaprosić w dniu 27 listopada (środa) o godz. 17:00 – do Biblioteki Głównej (ul. Piłsudskiego 15) na spotkanie z popularnym i lubianym aktorem Robertem Gonerą. Wstęp wolny! ■ "UZDROWISKO ŚWINOUJŚCIE" S.A. uprzejmie informuje wszystkich swoich emerytów o zgłaszanie się do Zarządu Spółki przy ul. Nowowiejskiego 2 w Świnoujściu w celu pobrania świadczenia Świątecznego. Kontakt telefoniczny: 91 321 44 47 ■ Miejska Biblioteka Publiczna im. Stefana Flukowskiego w Świnoujściu ma przyjemność zaprosić w dniu 15 listopada (piątek) o godz. 17:00 - na spotkanie z aktorką Marią Pakulnis połączone z prezentacją książki pt.:"Moja nitka". Prowadzenie red. Marcin Michrowski. Wstęp wolny! ■