Do zakładów przemysłowych średniej wielkości, działających niegdyś na uznamskiej stronie miasta, zaliczyć można fabrykę mebli Carl Bartel Möbelfabrik, założoną w 1880 roku. Wyrosła ona z małego warsztatu stolarskiego, który to dzięki pracowitości właścicieli i koniunkturze gospodarczej „złapał wiatr w żagle” i zmienił się w sporą fabrykę.

Fabryka wykonywała początkowo krótkie serie luksusowych mebli, z litego drewna lub drewna krytego szlachetnym fornirem, do salonów, gabinetów a wreszcie t.zw meble stołowe. Były one przeznaczone do pomieszczeń wysokich, zgodnie z ówczesną modą ciężkie, szklone kryształowymi szybami, a nadto zdobione ręcznie lub mechanicznie wykonaną snycerką. Wkrótce rozpoczęto też produkcję na zamówienie mebli tapicerowanych.

Firma, jedyna tej branży w najbliższym rejonie, była faktycznie głównym dostawcą wyposażenia meblowego dla powstających na przełomie XIX i XX wieku hoteli i pensjonatów w dzielnicy nadmorskiej. Był to rynek tak chłonny, że wkrótce z mały rzemieślniczy zakład stolarski rozrósł się do rozmiarów sporej fabryczki, zajmującej spory teren zamknięty budynkami stojącymi przy ulicach Piastowska , J. Dąbrowskiego, J. Bema i Marszałka Piłsudskiego.
Momentem zwrotnym było zbudowanie w 1904 r. nowych pomieszczeń fabrycznych, w których na 3-ch kondygnacjach wykonywane były wszystkie elementy procesu produkcyjnego. Fabryczka dysponowała bardzo nowoczesnym, jak na owe czasy parkiem maszyn do obróbki drewna i lakierowania, które obsługiwała około 60-osobowa, dobrze wykwalifikowana załoga. Ówcześni właściciele zadbali o otoczenie fabryki. Na obszernym przyfabrycznym placu zamkniętym wymienionymi wyżej ulicami znajdował się duży ogród rekreacyjny z ciekawymi okazami drzew i krzewów. Wobec zwiększonego zainteresowania klienteli, fabryczka stale unowocześniała się i poszerzała produkowany asortyment. W okresie trwania II wojny światowej, produkcję bardzo ograniczono ze względu na brak zamówień, niemal całkowite odcięcie od dostaw surowców, jak i powołanie części młodszych pracowników do wojska. Zakład zwolna zamierał, a w ostatnich miesiącach wojny, resztki drewna z fabrycznych zapasów zużyte zostały na opał m.in. przez uciekinierów. Część maszyn, tych nowocześniejszych i bardziej złożonych, jeszcze przed wejściem jednostek rosyjskich do Świnoujścia, została przez ówczesnego właściciela wywieziona. Pozostałe, już to przejęte zostały przez Rosjan, już to wyszabrowane i wywiezione w latach następnych. I chociaż od kilkudziesięciu już laty zakładu nie ma, meble z tej fabryczki można w niektórych mieszkaniach czy instytucjach spotkać, już jako tzw. antyki.

O dalszych losach rozszabrowanego i stojącego długie lata bezużytecznie budynku, zbyt dużo opowiedzieć nie jestem w stanie i liczę raczej na informacje od czytelników. Mnie bardziej interesują dalsze hipotetyczne losy tego budynku. Jak sobie on jeszcze w tym stanie lat kilka postoi, to już nic innego go nie czeka, jak ruina i rozbiórka. A szkoda, bo warto i można budynek ocalić.
Ostatnimi czasy coraz częściej stosowaną metodą rewitalizacji jest tworzenie tzw. loftów. Są to wysokie i duże mieszkania lub biura w pofabrycznych budynkach, które można znaleźć w Łodzi, Żyrardowie, Gliwicach, Krakowie, Warszawie, jak też Szczecinie. Można wręcz mówić o modzie na lofty. Ale nie o modę tu chodzi.

Mieszkania te i biura, często dwukondygnacyjne, mają swój własny klimat, którego nie można stworzyć w normalnych budynkach. Dają one wiele chłodu w gorące dni a dobrze zaaranżowane, są bardzo przytulne. I co najważniejsze, nie trzeba wyburzać starej, już coraz rzadszej zabytkowej zabudowy miasta.

Znajdą się jak sądzę pomysłowi architekci i projektanci, którzy pozostałościom po fabryce Bartela potrafią zaproponować inne przeznaczenie niż składowisko śmieci i nieczystości, czy nielegalna noclegownia dla niedostosowanych społecznie. W tych murach mogą z całą pewnością zmieścić się przyzwoite indywidualne mieszkania, eleganckie biura. A przy okazji, może z kolei architekt zieleni potrafi zaprojektować wzorem dawnych lat, ładną oazę zieleni i tchnie życie w ten zdegradowany skrawek centrum miasta. Jak sądzę szukanie takich rozwiązań jest lepszym niż oddawanie pod topór kolejnych zadrzewionych terenów w mieście.

źródło: www.iswinoujscie.pl