PROGRAM OBCHODÓW W GDYNI

poniedziałek, 28 listopada
08:00 – podniesienie wielkiej gali banderowej na okrętach Marynarki Wojennej;

12:00 – uroczystości przy Płycie Marynarza Polskiego, w tym m.in. uroczysta zmiana warty oraz defilada (Gdynia, skwer Kościuszki);

12:45 – złożenie wiązanek kwiatów przy płycie śp. admirała floty Andrzeja Karwety (fronton Dowództwa Marynarki Wojennej, Gdynia ul. Waszyngtona 44)

14:00 – wodowanie książek o tematyce morskiej w Sali audytorium Muzeum Marynarki Wojennej, w tym książki prof. Jana Sawickiego pt. „Kadry Morskie Rzeczpospolitej tom V” oraz książki Gustawa Plewko pt. „Na okrętach Marynarki Polskiej i Royal Navy” (Gdynia, Bulwar Nadmorski).

PROGRAM OBCHODÓW W ŚWINOUJŚCIU
poniedziałek, 28 listopada
08:00 – podniesienie wielkiej gali banderowej na okrętach Marynarki Wojennej;

10:30 – msza święta w intencji Marynarki Wojennej i 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Kaplicy Garnizonowej (Świnoujście, ul. Piłsudskiego);

13:00 – uroczysty apel z okazji 93. rocznicy odtworzenia Marynarki Wojennej (Świnoujście, Port Wojenny);

14:00 – złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem „Tym którzy przywrócili Pomorze Macierzy” (Świnoujście, Port Wojenny).

Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota kaperska, podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do Królewca, zwyciężając flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym (1463). Około 100 lat później, w 1568 roku Sejm powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Następnie, z początkiem XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. Okręty były budowane w Gdańsku i Pucku. Decyzja ta była pierwszym programem budowy okrętów wojennych. W 1625 roku król powołał do życia Komisję Okrętów Królewskich. Dwa lata później, 28 listopada 1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką. Niestety kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej. Brak decyzji Sejmu o dalszym finansowaniu floty wymusił sprzedaż okrętów, a niedługo potem doszło do rozbiorów Polski. Próby odrodzenia floty podejmowano podczas powstań narodowych. Niestety, upadek powstań zamknął okres nadziei na utworzenie sił morskich, chociażby na obczyźnie.

Marynarka Wojenna, jako rodzaj Sił Zbrojnych, została odtworzona 28 listopada 1918 roku przez marszałka Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Rozwój floty przerwał na krótko wybuch II wojny światowej. Polska MW przeniosła i odbudowała swoje struktury w Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny hitlerowskim Niemcom. Na morskim teatrze II wojny światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu aliantów, rozbudowywała flotę w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy. Po przemianach przełomu lat 80-tych i 90-tych i zmianie polityki obronnej kraju Marynarka Wojenna zintensyfikowała współdziałanie z flotami państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Po wejściu Polski do NATO współpraca międzynarodowa jest stałym elementem kalendarza przedsięwzięć Marynarki Wojennej.

Obecnie flota polska dysponuje ok. 40 okrętami bojowymi, 40 pomocniczymi jednostkami pływającymi oraz kilkudziesięcioma samolotami i śmigłowcami. Współczesna Marynarka Wojenna liczy ok. 9 tysięcy marynarzy. Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, pięć okrętów podwodnych, pięć okrętów rakietowych, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min, kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i zabezpieczenia. Operują one z baz morskich w Gdyni i Świnoujściu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim operującym z lotnisk w Gdyni Babich Dołach, Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem pokładowym startującym z pokładów fregat rakietowych. Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża rozlokowane są specjalistyczne jednostki brzegowe. Głównym ośrodkiem szkoleniowym jest Centrum Szkolenia MW w Ustce.

Rolę Marynarki Wojennej często postrzega się przez pryzmat obrony morskiej granicy państwa i utrzymania panowania na polskich obszarach morskich. Jednak to tylko część zadań, które MW wykonywałaby podczas kryzysu czy klasycznego konfliktu. Zadania Marynarki Wojennej zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości wiążą się głównie z zapewnieniem bezpieczeństwa polskich interesów gospodarczych oraz z naszym wkładem w bezpieczeństwo ekonomiczne Europy w ramach NATO, UE i innych porozumień międzynarodowych. Chodzi tutaj o konieczność działań zarówno narodowych, jak i sojuszniczych, przede wszystkim w zakresie osłony morskich szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza tych którymi transportowane są surowce strategiczne i towary, monitoringu bezpieczeństwa żeglugi, operacji pokojowych, zwalczania terroryzmu oraz wczesnego wykrywania symptomów zagrożeń od strony morza. Inaczej mówiąc bezpieczeństwo na Bałtyku pozwala choćby na to, aby w polskich portach przeładowywano rocznie około 50 milionów ton ładunków. Poprzez ciągłe szkolenie Marynarka Wojenna utrzymuje gotowość do reagowania wobec zagrożeń mogących wystąpić na wodach terytorialnych, wyłącznej strefy ekonomicznej, czy wszędzie tam, gdzie poruszają się jednostki transportu morskiego. MW jest także kluczową częścią krajowego systemu ratowania życia na morzu SAR. Bez Marynarki Wojennej nie byłoby polskich map morskich, czy innych pomocy nawigacyjnych, które opracowuje Biuro Hydrograficzne MW. Siły Marynarki Wojennej pomagają także w ciągłym monitoringu ekologicznym wód Bałtyku oraz wspierają akcje usuwania skutków klęsk żywiołowych. Specjalistyczne okręty, nurkowie-minerzy oraz saperzy unieszkodliwiają niebezpieczne obiekty zalegające od II wojny światowej na dnie Bałtyku oraz w strefie brzegowej. MW prowadzi także akcje saperskie na akwenach śródlądowych, niejednokrotnie z dala od wybrzeża.


kmdr por. Bartosz ZAJDA
rzecznik prasowy dowódcy Marynarki Wojennej