W historii każdego kraju są pewne daty - symbole. Taką datą w historii Polski jest obok 1 września 1939 r. pewnością także 17 IX 1939 r. Tego dnia, o godz. 4 nad ranem na wschodnie tereny Polski zajętej już w znacznej mierze przez Niemców, wkroczyły oddziały Armii Czerwonej - łamiąc postanowienia paktu o nieagresji z 1932 r. oraz umowy wynikające z przynależności do Ligi Narodów.

Propaganda sowiecka określała agresję na Polskę jako "wyprawę wyzwoleńczą w obronie ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi". Wojska agresora uformowane były w dwa fronty: Białoruski i Ukraiński, w skład których wchodziło 6 armii: ok. 620 tys. żołnierzy, 4,7 tys. czołgów i 3,3 tys. samolotów. Liczbą czołgów i samolotów siły sowieckie przewyższały znacznie atakujące w tym czasie Polskę siły niemieckie.

Celem operacji było szybkie opanowanie wschodnich województw Polski po ustaloną w tajnym protokole niemiecko-radzieckim z 23 sierpnia linię Narwi, Wisły i Sanu i szybkie dotarcie do granic Rzeczypospolitej z Litwą, Węgrami i Rumunią, by uniemożliwić ewakuację jednostek polskich za granicę. Opór wkraczającej Armii Czerwonej stawiły oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza, które mogły jedynie opóźnić wkraczanie, ale nie mogły go powstrzymać. Nie wiedziano, jaką przyjąć postawę i jak traktować Armię Czerwoną, jako sprzymierzeńca, czy jako przeciwnika. Dlatego część oddziałów złożyła broń przed Armią Czerwoną, a część rozpoczęła walkę, zwłaszcza w rejonie Wołynia, Polesia, w województwie nowogródzkim i wileńskim. W walkach tych zginęło ok. 20 000 polskich żołnierzy Do końca września oddziały polskie na wschodnich terenach zostały jednak przez Armię Czerwoną rozbite lub rozbrojone. Do niewoli poszło blisko 250 tysięcy polskich żołnierzy, w tym około 18 tysięcy oficerów, Część z nich znalazła się w obozach w Starobielsku, Kozielsku i Ostaszkowie, a następnie została zamordowana przez NKWD na rozkaz Stalina. Około 7 tysięcy żołnierzy poległo lub zginęło wcześniej, zaraz po wzięciu do niewoli. Straty Armii Czerwonej, wyniosły blisko około 3 tyś. zabitych i 10 tysięcy rannych.

Od pierwszych godzin sowieckiej agresji towarzyszyły egzekucje wziętych do niewoli żołnierzy Wojska Polskiego i Korpusu Obrony Pogranicza oraz rabunki i niegodziwości, w stosunku do ludności cywilnej. By nie być posądzonym o jątrzenie na ten temat, zainteresowanych odsyłam do bogatej literatury historycznej i wspomnieniowej.
W zaistniałej sytuacji, zagrożeni niewolą prezydent i rząd 17 września w godzinach wieczornych przekroczyli granicę z Rumunią. W kilka godzin później opuścił również Polskę Naczelny Wódz oraz część oddziałów Wojska Polskiego.
Zajęcie wschodnich obszarów Polski zajęło Sowietom 5 dni. Już 18 września doszło do spotkania oddziałów sowieckich i niemieckich w Brześciu nad Bugiem. 22 września Niemcy przekazali Brześć wojskom sowieckim. Z tej okazji odbyła się wspólna niemiecko - radziecka defilada, którą odebrali wspólnie niemiecki generał Heinz Guderian i kombryg Siemion Kriwoszein. Spotkanie było manifestacją wzajemnej sympatii między żołnierzami obu agresorów. Niemcy wycofali się z części zajętych uprzednio obszarów Rzeczypospolitej do ustalonej wcześniej linii demarkacyjnej i oddali wojskom sowieckim zajęte obszary.

Wkrótce po tym, 28 września ZSRR i III Rzesza podpisały tzw. Traktat o granicach i przyjaźni, przypieczętowujący podział Polski, korygujący wcześniejsze ustalenia o przebiegu granicy niemiecko-radzieckiej Pod okupacją sowiecką znalazło się ok. 201 tys. km2, w tym co najmniej 5 mln Polaków. Ustalono też podziału stref wpływów w krajach bałtyckich.. Oba państwa zapowiedziały też współdziałanie w zwalczaniu polskich dążeń niepodległościowych na zajętych terenach. Dalszymi konsekwencjami agresji ZSRR na Polskę były masowe represje wobec ludności polskiej, pozostających na wschodnich terenach Rzeczypospolitej, grabież polskiego majątku narodowego i dóbr prywatnych. W głąb ZSRR wywożono całe zakłady przemysłowe, maszyny i instalacje fabryczne, lokomotywy, wagony, samochody oraz inwentarz żywy i martwy. Obrabowano polskie muzea, biblioteki oraz archiwa i prywatne zbiory dzieł sztuki.

Wielu Polaków, a szczególnie działaczy politycznych i społecznych, duchownych, urzędników i funkcjonariuszy państwowych, prawników, oficerów WP, policjantów, pracowników służby leśnej, właścicieli majątków ziemskich i przedsiębiorstw, osadników wojskowych zostało aresztowanych przez NKWD. Tych których nie zlikwidowano, deportowano do obozów koncentracyjnych (łagrów) na Syberii. Już w lutym 1940 roku zaczęły się też masowe deportacje i wysiedlenia ludności polskiej, na Syberię i Kazachstan, którymi objętych zostało około setki tysięcy osób..

Na posiedzeniu Rady Najwyższej ZSRR, 31 października 1939 r. ówczesny minister spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow, triumfalnie obwieścił : „wystarczyło krótkie uderzenie na Polskę przez armię niemiecką, a następnie przez Armię Czerwoną, by nic nie pozostało po tym pokracznym bękarcie Traktatu Wersalskiego…". Niektórzy politycy i historycy rosyjscy, o słowach tych jakoś nie wspominają.

źródło: www.iswinoujscie.pl