Co to jest alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego organizmu na kontakt z proteinami zawartymi w pożywieniu. Przyczyną aż 90% reakcji alergicznych jest tylko 8 produktów żywnościowych: mleko, jajka, pszenica, orzeszki ziemne, soja, orzechy włoskie, ryby i skorupiaki. Kontakt z pokarmem, na który osoba jest uczulona może powodować:
- pieczenie ust i języka, opuchliznę warg,
- ściskanie w żołądku, wzdęcia i biegunkę.

Coraz poważniejsze przypadki

Mówiąc o poważnych przypadkach, wymienić należy ostre objawy, do których może doprowadzić alergia pokarmowa:
- spuchnięcia języka i gardła,
- rumienia i opuchnięcia twarzy,
- trudności w oddychaniu i mówieniu,
- spadek ciśnienia krwi, a w efekcie zawroty głowy i zaburzenia równowagi, czyli tzw. wstrząs anafilaktyczny (link: http://www.jaalergik.pl/wstrzas-anafilaktyczny_slownik_27_221.html). Ta silna reakcja alergiczna stanowi duże zagrożenie dla życia, więc dobrze wiedzieć, co robić w takim przypadku. Najlepiej wyjaśniają to ratownicy medyczni w filmie "Liczy się każda sekunda - wstrząs anafilaktyczny" (http://www.jaalergik.pl/liczy-sie-kazda-sekunda-wstrzas-anafilaktyczny-_porady-tresc_56.html).

Alergia pokarmowa na produkty mleczne lub jaja jest zwykle przyczyną wyprysku atopowego (atopowego zapalenia skóry), którego objawy to:
- czerwone plamy, często pokrywające się małymi krostkami,
- bąble, z których wycieka płyn surowiczy,
- łuszcząca się skóra.
W tym przypadku istotna jest właściwa pielęgnacja skóry, o czym dokładnie instruuje dr Monika Kapińska-Mrowiecka, dermatolog i alergolog ze szpitala im. S. Żeromskiego w Krakowie, w filmie "Pielęgnacja skóry osoby z Atopowym Zapaleniem Skóry" (link: http://www.jaalergik.pl/pielegnacja-skory-osoby-z-atopowym-zapaleniem-skory_porady-tresc_52.html).

U osób uczulonych na pyłki może wystąpić zespół alergii jamy ustnej. Przykładowo, ludzie uczuleni na pyłki brzozy mogą również reagować alergicznie na jabłka. Osoby z alergią na trawy mogą mieć objawy po zjedzeniu kiwi lub czarnej porzeczki. Na szczęście nie są to reakcje ostre - ograniczają się przeważnie do okolicy ust oraz przedniej części gardła.

Święta alergika

Osoba z alergią pokarmową zawsze powinna zwracać uwagę na skład potraw, które zamierza spożyć. Niestety świąteczna atmosfera sprzyja małemu rozkojarzeniu. Potrawy świąteczne mogą zawierać uczulające składniki, warto więc pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które pozwolą uniknąć alergicznych niespodzianek w święta:
1. Jeśli wybierasz się do rodziny lub znajomych, to zadbaj o to, żeby dowiedzieli się o Twojej chorobie. Wytłumacz im na jakie produkty masz alergię, np. mówisz: mam alergię na pomidory, w związku z czym nie mogę jeść zupy pomidorowej, keczupu, sałatki z kawałkami pomidora, ani nawet potraw, na których leżały plastry pomidora dla ozdoby.
2. Uprzedź osoby, z którymi zamierzasz spędzić święta, jak się objawia reakcja alergiczna i jak mają w takim przypadku zadziałać. Jeśli korzystają z internetu, można podesłać im linki do odpowiednich artykułów i filmów.
3. Poproś panią domu, żeby wcześniej sporządziła na kartce listę składników, z których wykonała każdą potrawę świąteczną - tym sposobem nie będzie trzeba podczas Wigilii co chwilę pytać z czego są zrobione dania.
4. Możesz przynieść własne potrawy - gospodarze nie powinni się obrazić, o ile uprzedzisz o swojej chorobie.
5. Nawet jeśli kusi Cię aromatyczna woń lub zachwyt gości nie poddawaj się i nie ryzykuj - nie jedz produktów, na które masz alergię.

Świąteczne dania dla małych alergików

Jeśli dzieci cierpią na alergię pokarmową, to powinniśmy w szczególności zadbać o odpowiednie menu świąteczne. Najlepszym rozwiązaniem - chociaż czasochłonnym - jest samodzielne przygotowanie potraw i ciast świątecznych. Wtedy jest pewność, że alergeny zostaną pominięte. Pamiętaj, że gotowe produkty w sklepach zawierają dużo barwników i konserwantów, które również mogą być przyczyną reakcji alergicznych.

Dla rodziców mamy 2 porady:
- Upilnowanie dziecka przy Wiligijnym stole należy do trudnych zadań. Dlatego warto zadbać o to, by uczulające dania nie znajdowały się w zasięgu malucha. Wtedy ma się pewność, że nie zje on ukradkiem ciasta z orzechami, na które ma alergię.
- Dzieci mają słabą wolę, więc na choince nie powinno się wieszać słodyczy, których składniki powodują u nich reakcję alergiczną.
Jeśli dziecko ma uczulenie na jajka, to można je w gotowaniu czy pieczeniu zastąpić:
- łyżeczką drożdży rozcieńczonych w jednej czwartej szklanki ciepłej wody,
- opakowaniem żelatyny wymieszanej bezpośrednio przed użyciem z dwiema łyżkami stołowymi ciepłej wody,
- łyżeczką proszku do pieczenia wymieszaną z łyżką stołową wody i łyżką stołową octu.
Takie zamienniki możemy zastosować np. przy wykonywaniu świątecznych uszek do barszczu.

Przy świątecznych wypiekach mąkę pszenną, jeśli dziecko jest na nią uczulone, można zastąpić innymi rodzajami mąki. Polecane są: mąka ryżowa, ziemniaczana, sojowa oraz kukurydziana.

Tradycyjne dania świąteczne można zastąpić innymi pokarmami. Dla uczulonych na ryby i owoce morza polecamy:

Karp serowy
1 gruby plaster sera żółtego bez dziur (np. gołda)
1 jajko
bułka tarta
sól, przyprawy (np. mielona papryka, curry)
Jajko i przyprawy dokładnie rozmieszać. Z plastra wykroić kształt ryby. Następnie zamoczyć w jajku i w bułce - czynność powtarzamy dwa, trzy razy. Smażymy na oleju przez ok. 5 minut. Dziecko będzie mogło w Wigilię zjeść "niby" rybę.

Ciasta świąteczne dla alergików

Dla osób, które jeszcze nie mają pomysłu na świąteczne ciasto, proponujemy przepisy nadesłane przez samych alergików w ramach konkursu "Przepis dla alergika" (link: http://www.jaalergik.pl/konkurs-na-przepis-dla-alergikow-rozstrzygniety_aktualnosci-tresc_87.html).

Kruchy placek ze śliwkami (dieta bezmleczna, bezjajeczna)
Składniki:
1 bezmleczna margaryna (roztopiona)
1 szklanka mąki
1 szklanka maki ziemniaczanej
1 szklanka kaszy manny
1 szklanka poppingu z amarantusa
1 szklanka cukru
cukier waniliowym
łyżeczka proszku do pieczenia
Wszystko zagniatamy w misce i układamy na tortownicy. Na ciasto kładziemy śliwki i pieczemy 1 godz. w temp. 200 stopni C.

Autor przepisu: Pan Tomasz ze Świnoujścia

Ciasto „Sypanka” (uczulenie na jajka)
Składniki:
Od 1,5 do 2 kg jabłek (np. antonówek) - obieramy i trzemy je na grubej tarce
Ciasto:
1/2 szklanki kaszki kukurydzianej lub kaszki manny
1/2 szklanki mąki pszennej lub mąki kukurydzianej
3-4 łyżki cukru
szczypta soli
łyżeczka proszku do pieczenia
Można dodać:
pół szklanki wiórków kokosowych oraz 2-3 łyżki płatków owsianych, wcześniej częściowo zmielonych
garść rodzynek.
ok. 2-3 łyżek zmielonego słonecznika i siemienia lnianego.
W okresie Bożego Narodzenia dodać paczkę przyprawy do pierników (takiej bez dodatków chemicznych).
Wszystko wymieszać. W przygotowanym prodiżu lub formie układać na zmianę warstwy sypanki oraz startych jabłek aż do wyczerpania produktów. Na górę przekładanki trzemy na grubej tarce 1/2 kostki zimnego masła. Ciasto piec 1,5 godziny. Ciasto jest odpowiednie też dla bezglutenowców - tradycyjną mąkę zastępujemy mąką kukurydzianą lub inną.
Autorka przepisu: Pani Jadwiga z Pyskowic

Wesołych Świąt Alergicy!

Jeśli osoba z alergią pokarmową będzie przestrzegała podstawowej zasady, tj. nie spożywania potraw bez znajomości jej składu, to ustrzeże się przed niechcianymi, świątecznymi niespodziankami. Natomiast wszystkim - bez względu na to czy mają alergię, czy nie - życzymy zdrowia, wszystkiego najlepszego oraz wymarzonych prezentów.

Red. Anna Włoszek i Dariusz Młynarczyk