Na początku XX wieku w wyniku bardzo mądrej polityki budowlanej prowadzonej przez ówczesnego burmistrza miasta Grätzela von Gratz, chyba najwybitniejszego w dziejach miasta, realizowany był program zabudowy wolnych terenów położonych między starym historycznie miastem, a nowopowstałą na przełomie wieków nadmorską dzielnicą. Program zaowocował nie budową kolejnych apartamentów i hoteli, ale mieszkaniami i budowlami użyteczności publicznej na dość rozległym terenie. Przedłużona została obecna ulica J. Piłsudskiego od Piastowskiej aż do Bogusławskiego, powstały ulice Narutowicza, Paderewskiego, kościół Marcina Lutra, budynek sądu i wiele jeszcze innych ważnych dla miasta instytucji.

W tym miejscu zbudowano też dwie duże, nowoczesne szkoły: Liceum Żeńskim oddane w 1910 r. oraz Męską Szkołą Realną i Gimnazjum, oddaną w 1907 r. Tej to szkole zgodnie z życzeniem Czytelnika nieco informacji chcę poświęcić. Jeszcze jedna organizująca uwaga, dawne liceum dla dziewcząt jeszcze stoi i ma się dobrze, jako Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Narutowicza, szkoła o której pisze już nie istnieje.
Powstanie tej szkoły wiązało się z zamiarem zlikwidowania ciasnoty i prymitywnych warunków w szkołach znajdujących się w starym centrum. Zgodnie z założeniem, miała ona odpowiadać, mówiąc dzisiejszym językiem najwyższym przewidywanym wówczas dla szkół standardom. Dotyczyło to wymiarów i oświetlenia klas, wysokości pomieszczeń, odpowiednio szerokich korytarzy. W założeniach uwzględniono też pełnowymiarową salę gimnastyczną, boisko, bezpieczne wejścia i wyjścia. Opracowane przez miejscowy urząd budowlany zamierzenia, na projekt architektoniczny zamienił berliński architekt Fritz Gottlob, ten sam, który przed kilku laty zaprojektował i wybudował kościół Marcina Lutra wraz z pastorówką. W projekcie architektonicznym szkoły widać zresztą było pewne nawiązania do stojącego niemal vis a vis kompleksu kościelnego i pobliskiego budynku sądu. Dodać tu trzeba, że autor projektu był to mistrz nie byle jaki. Współcześnie uważany był za najwybitniejszego znawcę średniowiecznej architektury gotyckiej, a jego projekty nawiązujące do budowli średniowiecznych, uważano wręcz za klasykę. Projekt szkoły w ogólnym zarysie opracował on i przedłożył burmistrzowi do oceny w 1904 roku. W rok potem, rozpoczęły się prace, które zakończono w 1907 r. We wrześniu tego roku do szkoły nie posiadającej jeszcze imienia a jedynie oficjalną nazwę Reformowane Gimnazjum Męskie, weszły pierwsze roczniki młodzieży.

Był to duży obiekt, w którym w wygodnych warunkach pobierało naukę około 400 uczniów. Uczyła się w niej młodzież męska od klasy zerowej do uzyskania matury (Abitur). Charakterystycznym było to, że wykładowcami bez wyjątku byli mężczyźni, doskonali fachowcy, wielu z tytułami naukowymi. Wszystkich uczniów obowiązywało noszenie mundurków.

W szkole kultywowane były tradycje marynarskie, uczniowie uczestniczyli w różnego rodzaju paramilitarnych organizacjach i zajęciach sportowych, utrzymywali ścisły kontakt z załogami stacjonujących tu okrętów. Ten militarny ton był dominującą linią wychowawczą. Podczas dorocznych pobytów cesarza Wilhelma II dochodziło do spotkań uczniów szkoły z panującym, tak w szkole, jak i na pokładzie cesarskiego „Hohenzollerna”. W 1916 roku podczas trwania I wojny światowej, szkoła przyjęła imię pochodzące od nazwiska admirała Tirpitza, znakomitego organizatora cesarskiej marynarki. Odtąd, do końca jej istnienia nazywano ja potocznie „Szkoła Tirpitza” (Tirpitzschule). Szkoła w okresie swego istnienia praktycznie do 1944 r. mówiąc brzydko „wypuściła” kilkuset dobrze przygotowanych absolwentów, szczególnie w zakresie matematyczno-fizycznym i przyrodniczym.

Już w początkach 1945 r. młodsze klasy także tej szkoły wraz z nauczycielami, ze względu na zbliżający się front zostały rozmieszczone w pobliskich miejscowościach Heringsdorfie, Bansinie i Międzyzdrojach. Przez krótki czas ośrodkiem dyslokacji był też Wolin. Starsze roczniki, powyżej 15-go roku życia zaangażowane były w organizowanie pomocy dla uciekinierów, utrzymywaniu stałych dyżurów pożarowych w szkole i niektórych obiektach miejskich. Starsi, powyżej 16-go roku wcieleni zostali do pomocniczej służby obrony przeciwlotniczej. Szkoła przestała praktycznie funkcjonować, była natomiast wielką noclegownią dla uciekinierów. Ucierpiało oczywiście na tym wyposażenie obiektu.
Nalot na miasto 12 marca 1945 r. spowodował w zasadzie powierzchowne uszkodzenia. Jak wynika z relacji, w bezpośredniej bliskości budynku spadły dwie bomby, i one to spowodowały znaczne uszkodzenia zewnętrzne. Ucierpiał nieco dach, oczywiście szyby, paliła się w jednym miejscu więźba dachowa, ale została ugaszona. Szkoła jednakowoż już do swego przeznaczenia nie powróciła.
Dla Rosjan, którzy weszli w maju 1945 r. stojący, zdewastowany nieco budynek nie stanowił przedmiotu zainteresowania, podobnie zresztą jak opustoszały pobliski budynek liceum żeńskiego. Ponieważ jednak „Tirpitzschule” była bardziej uszkodzona, ona właśnie stała się magazynem z którego zabierano sprzęty a z czasem z podłóg i konstrukcji drewno na opał. W dziele dewastacji uczestniczyli także mieszkający w pobliżu polscy osadnicy, dla których była to także składnica różności, w pierwszych pozbawionych dostaw opału i wszelakich materiałów latach. Natknąłem się też na wspomnienia, że z opustoszałego budynku szkoły zbierane były pomoce naukowe i przenoszone do powstających polskich placówek oświatowych. Przynajmniej to się uratowało.
Podobnie jak opuszczony, opustoszały i mocno wyszabrowany z wszelakiego dobra pobliski kościół Marcina Lutra, oraz stojąca obok pastorówka, gimnazjum
Tirpitza rozebrane zostało w latach 1961 – 62 r., w ramach tzw. akcji porządkowania miasta. Dzisiaj już trudno powiedzieć, jaki faktycznie był stan techniczny budynku i czy szkoła jeszcze mogła być uratowana. Inne były wówczas potrzeby i priorytety społeczne, inne możliwości. Na miejscu rozebranego gimnazjum w parę lat później postawiono niewielki budynek mieszkalny stojący do dzisiaj.

Uczniom Tirpitz-Schule którzy wybierali się do marynarki podarował cesarz szkolny statek SMS „Pommern”, który zbudowany został w stoczni w Świnoujściu. Uczyli się na nim uczniowie marynarskiego rzemiosła, wojskowego drylu i morskiego wychowania. Gdy tylko „Hohenzollern” wchodził do portu następowała wkrótce wizyta cesarza na tym statku. Również uczniowie bywali gośćmi cesarza na jego jachcie.

I tak stało się Świnoujście do 1914 roku nowoczesnym miastem , z gazem i światłem elektrycznym , brukowanymi ulicami i placami, nowoczesnymi domami i nowymi ulicami, jak Eggebrecht, Bismarck, Roonstrasse. Reprezentacyjnym budowlom wokół kościoła Marcina Lutra, towarzyszyło bogate życie kulturalne , koncerty, odczyty. Z rozkwitem miasta ręka w rękę szedł rozkwit Świnoujścia - kurortu.

źródło: www.iswinoujscie.pl